Gazpacho - Demon (2014, KScope)

Το νέο άλμπουμ των φίλτατων Νορβηγών Gazpacho, με τίτλο Demon έμελε να είναι η δεύτερη δισκοκριτική που πραγματοποίησα για το site Progrocks.gr.

Καλή σας ανάγνωση:

Στοιχειωμένο δημιουργικό δαιμόνιο

 
Αναζητώντας πληροφορίες και πηγές έμπνευσης για το καινούργιο, όγδοο άλμπουμ των Gazpacho που τιτλοφορείται Demon, «έπεσα» πάνω σε μια ιστορική αναφορά που νομίζω πως εκφράζει με πληρότητα το υπόβαθρο των ιδεών και των συναισθημάτων, το οποίο εν πολλοίς καθορίζει τη νέα κυκλοφορία των Νορβηγών. Το δεύτερο τραγούδι του άλμπουμ έχει τον περίεργο  τίτλο The Wizard of The Altai Mountains. Παρόμοιο τίτλο, δηλαδή Τhe Wizard From Altay Mountains, έχει και το ανέκδοτο και χαμένο πλέον μυθιστόρημα του Τσέχου Petr Ginz (1928-1944), ο οποίος μετά από μια πολύ σύντομη και ταραγμένη ζωή αλλά και μια πρώιμη και εκρηκτική πνευματική δημιουργικότητα, έπεσε στα δεκαέξι του χρόνια θύμα της ναζιστικής βίας στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς. Η πολύ ενδιαφέρουσα αλλά και τραγική ιστορία ζωής του Petr Ginz μπορεί να σταθεί ως ένα σύμβολο των συμφορών που προκαλεί η ανθρώπινη κτηνωδία, το Κακό που βρίσκεται ριζωμένο στην ανθρώπινη φύση.

Αυτή ακριβώς τη φύση του Κακού πραγματεύονται και οι Gazpacho στο άλμπουμ τους Demon, προσπαθούν να αναμετρηθούν μαζί της, με όπλο την τέχνη και πιο συγκεκριμένα τη μουσική. Άλλωστε, εξίσου ενδιαφέρουσα είναι και η ιστορία, η οποία αποτέλεσε την αφορμή για τη δημιουργία του άλμπουμ, μια ιστορία που μπλέκει τον μύθο με την πραγματικότητα και μπορείτε να τη διαβάσετε, όπως την αφηγείται ο κιμπορντίστας και ιδρυτικό μέλος της μπάντας Thomas Anderson.

Προκειμένου, λοιπόν, να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις μιας τόσο φιλόδοξης προσπάθειας, αυτής του προβληματισμού γύρω από το Κακό, οι Gazpacho επιστρατεύουν όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που τους έχουν αναδείξει σε μια από τις σημαντικότερες μπάντες στον χώρο του σύγχρονου progressive rock και όχι μόνο. Η σύνθεση, η ενορχήστρωση και η παραγωγή της μουσικής είναι, όπως πάντα, προσεγμένες· δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς τη μεγάλη προσπάθεια του συγκροτήματος να δώσει μια αξιομνημόνευτη δουλειά. Και ως ένα μεγάλο βαθμό, πετυχαίνουν τον στόχο τους.  Σε αυτό συντελεί και η προσέγγιση των Gazpacho στο prog rock ιδίωμα: δεν αναλώνονται σε γεμάτες ναρκισσισμό επιδείξεις των αναμφισβήτητων τεχνικών τους δυνατοτήτων, αλλά ούτε και σε πυροτεχνήματα ανούσιων πειραματισμών.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, συνδυάζουν ιδιώματα της ροκ μουσικής και όχι μόνο, τα οποία εκ πρώτης όψης μοιάζουν άσχετα μεταξύ τους. Η περιγραφή ενός κριτικού, αν και εκκεντρική, είναι εύστοχη: “classical post ambient nocturnal atmospheric neo-progressive folk world rock” (πηγή).

Στο δημιουργικό της χωνευτήρι, η μπάντα έχει οικειωθεί τα πιο ουσιώδη στοιχεία των Radiohead, των Marillion με τραγουδιστή τον Steve Hogarth, των Talk Talk των δύο τελευταίων άλμπουμ, αλλά και των Sigur Ros και του Philip Glass, στοιχεία που έχει φιλτράρει μέσα από τη δική της προσωπική οπτική. Αναπόσπαστο συμπλήρωμα αποτελούν και οι πινελιές από folk, καθώς στο Demon ακούμε περάσματα ακόμα και τσιγγάνικης ή Yiddish μουσικής της Κεντρικής Ευρώπης, που ταιριάζουν γάντι στο άτυπο concept του άλμπουμ, μια ιστορία που ξεκινά από ένα παλιό διαμέρισμα της Πράγας. Τέλος, απαραίτητο καρύκευμα της μουσικής συνταγής των Gazpacho είναι τα ηλεκτρονικά στοιχεία, με πιο χαρακτηριστικά τα samples από στοιχειωμένα γυναικεία οπερατικά φωνητικά που βρίσκονται διάσπαρτα στο άλμπουμ.

 Τα παραπάνω χαρακτηριστικά απλώνονται σε τέσσερα κομμάτια, τρία από τα οποία έχουν μέσο όρο διάρκειας τα δέκα λεπτά, με το τελευταίο, που έχει τίτλο  Death Room, να φτάνει σχεδόν τα είκοσι. Αυτές οι μεγαλόπνοες συνθέσεις έχουν μια καλειδοσκοπική δομή καθώς θέματα και μελωδίες, στιχουργικές και μουσικές εικόνες επανέρχονται και ανακυκλώνονται με μια λογική συνειρμού και ονείρου, από την οποία όμως δεν λείπει η εγκεφαλικότητα. Μέσα από την κυριαρχία των πλήκτρων και των εκπληκτικών φωνητικών του Jan-Henrik Ohme και από τις συχνότερα ακουστικές και σπανιότερα ηλεκτρικές κιθάρες, μέσα από το μετρημένο και στιβαρό rhythm section αλλά και από πιο folk οργάνα, με πιο σταθερό το βιολί, οι Gazpacho χτίζουν μια συναισθηματική ατμόσφαιρα ταξιδιού και γλυκόπικρης μελαγχολίας, που συχνά με πολύ πετυχημένο τρόπο -ειδικά αν αναλογιστεί κανείς το concept του άλμπουμ- ανοίγεται σε μια ψυχολογία πιο σκοτεινή και στοιχειωμένη.

Ωστόσο, θα λέγαμε πως το Demon δεν στοιχειώνει μόνο αυτή η υπαρξιακή αίσθηση του Κακού, αλλά μιλώντας μεταφορικά, το φάντασμα από τις προηγούμενες δουλειές της μπάντας. Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, οι Gazpacho από το 1996 που δημιουργήθηκαν, έχουν κυκλοφορήσει οχτώ άλμπουμ. Στο τέταρτο και στο πέμπτο, με τίτλους Night και Tick Tock αντίστοιχα, τουλάχιστον κατά τη γνώμη μου, άγγιξαν την απόλυτη καλλιτεχνική τους ακμή, προσφέροντας δύο άριστα δείγματα του ιδιαίτερου μουσικού τους ύφους. Οι δουλειές που έδωσαν στη συνέχεια, αν και δεν στερούνται σημασίας και ενδιαφέροντος, δεν εξελίσσουν ακόμα περισσότερο ανανεώνουν με ουσιαστικό τρόπο την πορεία τους. Παρόμοια εντύπωση αφήνει και το Demon:  μια εξαιρετική δουλειά, η οποία όμως κάπως υστερεί από άποψη πρωτοτυπίας και εξέλιξης.

Αν αυτή η έλλειψη αποτελεί το ένα μειονέκτημα του άλμπουμ, το άλλο είναι μια διάχυτη αίσθηση πως οι Gazpacho, αν και επιδιώκουν βάθος και ουσία με τη μουσική τους, δεν το πετυχαίνουν πάντα. Παρόλο που, οι μουσικές τους συνθέσεις έχουν οργανωθεί με έμπνευση και προσοχή, κάποιες φορές γίνεται δύσκολο για τον ακροατή να τις παρακολουθήσει, με αποτέλεσμα να αποσπάται η προσοχή και προσήλωσή του. Ο φιλόδοξος συνδυασμός ειδών και ιδιωμάτων της μουσικής, αλλά και οι φιλοσοφικές και υπαρξιακές αναφορές  στις  οποίες επιδίδεται η μπάντα, απαιτούν λεπτούς χειρισμούς. Για ακόμα μια φορά, αισθανόμαστε πως στο Night και στο Tick Tock είχαν καταφέρει μια πιο ολοκληρωμένη σύνθεση.

Έτσι, αν οι δύο προαναφερθέντες δίσκοι αξίζουν σχεδόν το άριστα, το  πολύ καλό Demon δεν μπορούμε παρά να το βαθμολογήσουμε με…

8 / 10


Εδώ θα βρείτε το κείμενο στο Progrocks.gr, παρέα με την πολύ διεισδυτική παρουσίαση της Lila Pause. 

Εικόνα: πίνακας του Petr Ginz, κατά τι διάρκεια της αιχμαλωσίας του από τους Ναζιστές (πηγή)