Τα μουσικά τοπία του Haruka Nakamura

Άκουσα τη μουσική του Haruka Nakamura για πρώτη φορά στη συλλογή   
Modal Soul Classics II του 2010, που ήταν αφιερωμένη στην μνήμη του Nujabes,ενός από τους σημαντικότερους hip hop παραγωγούς των τελευταίων ετών, ο οποίος «έφυγε» το 2010 σε ηλικία 36 ετών, θύμα ενός αυτοκινητιστικού  ατυχήματος.  Σε αυτή τη συλλογή, ο Nakamura συμμετείχε με τη σύνθεση Faure, στην οποία τα πνευστά έχει αναλάβει ο Uyama Hiroto, o βασικός συνεργάτης του Nujabes. Αλλά, η κατεξοχήν συνεργασία του Nakamura  με τον εκλιπόντα hip hop παραγωγό αποτέλεσε το άλμπουμ Melodica, το οποίο ο πρώτος ολοκλήρωσε αναπόφευκτα μετά τον θάνατο του δεύτερου. Τελικά, το Melodica κυκλοφόρησε το 2013 και μου άρεσε τόσο, ώστε το συμπεριέλαβα στις καλύτερες κυκλοφορίες εκείνης της χρονιάς.

Στο τέλος του 2014, ο Haruka Nakamura εμφανίστηκε με νέα δισκογραφική δουλειά,  την πιο φιλόδοξη και ώριμη απ’ όσες μας έχει δώσει μέχρι σήμερα. Το άλμπουμ είναι διπλό, διαρκεί πάνω από εκατό λεπτά και έχει τον απέριττο τίτλο Music With Scenery. Αυτή τη φορά ο Nakamura εμφανίζεται ως επικεφαλής ενός ensemble πνευστών, κρουστών και εγχόρδων με την απαραίτητη συνδρομή του οποίου αποδίδει μεγάλα σε διάρκεια κομμάτια, διασκευές από παλιότερες συνθέσεις του αλλά και νέες, ισορροπώντας ανάμεσα στη μοντέρνα κλασική και την πειραματική τζαζ. Αυτός ο σπάνιος συνδυασμός αυτοσχεδιασμού και μελωδικότητας πραγματώνεται πετυχημένα, ώστε  παρόλο που το άλμπουμ είναι μεγάλης διάρκειας και προβάλει απαιτήσεις από τον ακροατή, ακούγεται σαν ένα ποτάμι που κυλά.

Τέτοιοι συνειρμοί με εικόνες του φυσικού ή και του αστικού χώρου προκαλούνται άμεσα κατά την ακρόαση του Music With Scenery. Προφανώς, οι δημιουργοί παροτρύνουν τους δέκτες σε αυτό το πλάσιμο εικόνων, κάτι που γίνεται φανερό τόσο στον τίτλο του άλμπουμ, όσο και στα δύο βίντεο που συνοδεύουν την κυκλοφορία του.

Σε αυτά τα βίντεο, οι νοερές εικόνες εμφανίζονται μπροστά στα μάτια μας, με όλο τον πλούτο του λυρισμού τους. Στο πρώτο βίντεο, που έχει σκηνοθετηθεί από τον ίδιο τον Nakamura, επιτυγχάνεται αυτή η λειτουργία που οι Ρώσοι Φορμαλιστές χαρακτηρίζουν ως ανοικείωση. Πράγματι, όπως η καλλιτεχνικά αναδιοργανωμένη χρήση της γλώσσας στην λογοτεχνία οδηγεί τους αναγνώστες να αντιλαμβάνονται την πραγματικότητά τους με έναν ανανεωμένο τρόπο, έτσι και στο promo βίντεο του Nakamura, οι τεχνικές και αισθητικές επιλογές οδηγούν σε μια διαφορετική θέαση καθημερινών στιγμών.  

Το βίντεο ξεκινάει με πλάνα στα οποία το ηλιόφως μπλέκεται με τα δέντρα προκαλώντας ασυνήθιστες φωτοσκιάσεις, για να περάσει σε αποσπασματικές, φαινομενικά τυχαίες, σκηνές του ηλιοβασιλέματος σε μια παραθαλάσσια πόλη. Στη συνέχεια, κάνει την εμφάνισή του και το ανθρώπινο στοιχείο: παιδιά που παίζουν, παρέες που βολτάρουν στην πόλη, διασκεδάζουν και παίζουν μουσική, ανάμεσα τους και ο ίδιος ο συνθέτης. Αλλά, όλες αυτές οι σκηνές δίνονται ανεπιτήδευτα, συνήθως χωρίς να ακολουθούνται οι κλασικοί κανόνες του καδραρίσματος, με μια ξεθωριασμένη φωτογραφία. Κι όμως, η εναλλαγή των εικόνων δένει άρρηκτα με τη μουσική, με αποτέλεσμα η συναισθηματική ατμόσφαιρα να γίνεται ολοένα πιο ανθρώπινη.

Το δεύτερο βίντεο έχει επιμεληθεί ο σκηνοθέτης με το ψευδώνυμο Curtain Call και αποτελεί ένα απόσπασμα από την ηχογράφηση του άλμπουμ, η οποία βέβαια αξίζει μνημόνευσης: η ηχογράφηση του Music With Scenery πραγματοποιήθηκε στο Sonorium, έναν συναυλιακό χώρο σχεδιασμένο από τον αρχιτέκτονα Jun Aoki. Εκεί, οι μουσικοί που απαρτίζουν το  Haruka Nakamura Piano Ensemble επιδόθηκαν σε μια ιδιαίτερη καλλιτεχνική εμπειρία. Στη σύνθεση με τίτλο Light, απόσπασμα της οποία παρουσιάζεται στο βίντεο, συμμετέχει και το γυναικείο χορωδιακό συγκρότημα Cantus. Ας απολαύσουμε μια αρμονική σύμπλευση αιθέριας κατάνυξης και συγκινησιακής φόρτισης:

Κλείνοντας, να σημειώσω ότι και στα δύο βίντεο εμφανίζονται σύμβολα της χριστιανικής θρησκείας και κυρίως η εικόνα ενός απλού ξύλινου σταυρού. Είναι πράγματι περίεργο ένας Γιαπωνέζος καλλιτέχνης να επιλέγει ένα ξένο προς τη δική του κουλτούρα σύμβολο. Αλλά, στο δελτίο τύπου της κυκλοφορίας γίνεται λόγος για «μουσική δωματίου από ύμνους και spirituals», ακόμα και για «τελετουργική φύση αυτής της (μουσικής) συλλογής». Τελικά, αυτή η αφηρημένη αίσθηση θρησκευτικότητας αποτελεί στοιχείο κλειδί για την πρόσληψη του Music With Scenery. 

Η εικόνα είναι από το προφίλ του συνθέτη στο FB.