Κάπου στα τέλη της πρώτης δεκαετίας του 21ου αι. το μουσικό στιλ ή για κάποιους κίνημα του chillwave ήρθε και τάραξε κάπως τα νερά. Η ποπ ευαισθησία, η crossover άποψη, που συνδύαζε electronica, shoegaze και ψυχεδέλεια και πάνω απ’ όλα η έντονη DIY νοοτροπία καλλιτεχνών που δημιουργούσαν μουσική στα δωμάτιά τους με φτηνά synths και laptops πράγματι εμπεριείχε μια φρεσκάδα. Ωστόσο, οι σημαντικότεροι εκπρόσωποι του είδους γρήγορα στράφηκαν προς τα μεγάλα στούντιο και τις ανεξάρτητες μεν, αλλά μεγαλύτερες δισκογραφικές. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτής της στροφής μέσα στο 2013 είναι η κυκλοφορία του δεύτερου άλμπουμ του Washed Out με τίτλο Paracosm στην Sub Pop και το πρώτο full-length At Home των δικών μας Keep Shelly In Athens. Είναι προφανώς αυτονόητο πως οι συγκεκριμένοι μουσικοί, όπως και άλλοι που κατηγοριοποιούνται στο chillwave, με τέτοιες κινήσεις, όχι μόνο δεν εκφυλίζουν το είδος, αλλά το εξελίσσουν, ο καθένας με τον τρόπο του.
Αλλά, όπως και να ‘χει, κάποιος θα πρέπει να κρατήσει ψηλά τη σημαία της DIY αισθητικής και της εσωστρέφειας που χαρακτηρίζει την παραγωγή μουσικής σε ένα σπιτικό δωμάτιο. Έτσι, από το 2011 και μετά στους γνωστούς διαδικτυακούς τόπους που είναι αφιερωμένοι στη μουσική, όπως το Soundcloud, το Bandcamp κλπ., έχει κάνει την εμφάνισή της μια ομάδα καλλιτεχνών που αντιπροσωπεύουν το είδος του Vaporwave. Όπως συνέβη και με ένα παρόμοιο μουσικό παρακλάδι, το witch house, έτσι και το vaporwave από πολλούς λογαριάζεται σαν ένα παιχνίδι κάποιων νέων hipsters που δεν λένε να ξεκολλήσουν από την οθόνη του υπολογιστή τους. Παρόλα αυτά, μπορούμε να εντοπίσουμε και ενδιαφέρουσες κυκλοφορίες. Μια από αυτές είναι και το Relax του ESPRIT 空想. To Relax εμπεριέχει όλα εκείνα τα στοιχεία που σκιαγραφούν το vaporwave, μάλιστα έχει κυκλοφορήσει στην πιο χαρακτηριστική διαδικτυακή δισκογραφική του είδους, τη Fortune500.
Πρώτα απ’ όλα, παρατηρούμε την αλλόκοτη επιλογή που έχει κάνει ο εν λόγω καλλιτέχνης για το ψευδώνυμό του. Συνδυάζει μια γαλλική λέξη με μια γιαπωνέζικη. Μια μετάφραση του ψευδωνύμου του θα μπορούσε να είναι «πνεύμα φαντασίας». Να λοιπόν ένα πρώτο ιδιάζον στοιχείο του vaporwave, η αναφορά στη μαζική κουλτούρα των φωτεινών επιγραφών, των διαφημίσεων, των κόμικ που μας έρχονται από την Ιαπωνία και γενικότερα την Άπω Ανατολή. Μάλιστα, ο ESPRIT 空想 υποστηρίζει πως έρχεται από τη Σιγκαπούρη…
Για να πάμε στα πιο μουσικά, το Relax αποτελείται από δέκα σύντομες συνθέσεις ενός ως τρεισίμιση λεπτών, οι οποίες είναι βασισμένες σε samples που μεταμορφώνονται και παραμορφώνονται ακόμη, με απλή τεχνική αλλά ενδιαφέρουσα άποψη. Τα samples κατά κύριο λόγο είναι αντλημένα από τη μουσική της δεκαετίας του 80, italo-disco, ποπ μπαλάντες ακόμα και new age, στα οποία ο καλλιτέχνης μας έχει ρίξει το pitch, στη λογική του «chop n screw» hip hop και τα έχει φορτώσει με πολλά θολά εφέ.
Ο τίτλος της κάθε σύνθεσης είναι ένας αριθμός, από το 10 ως το 1, στα πλαίσια μιας αντίστροφης μέτρησης με σκοπό την απόλυτη χαλάρωση του ακροατή. Αυτό το στήσιμο ενισχύει όχι μόνο ο τίτλος του άλμπουμ, αλλά και οι τίτλοι των ζυγών αριθμών των κομματιών: Feeling Relaxed, Deeper and Deeper κοκ.
Παρατηρούμε, λοιπόν, ότι ο ESPRIT 空想 στην ουσία κάνει μια μεταμοντέρνας νοοτροπίας αναφορά στη δεκαετία του 80. Ρίχνει μια ειρωνική, μα και νοσταλγική ματιά σε μια εποχή που η τεχνολογία δεν ήταν ψηφιακή, όπου η τηλεόραση και στη συνέχεια το βίντεο έφερνε, προπαγάνδιζε ακόμα, εικόνες μιας ποπ υποκουλτούρας διαφορετικής από τη σημερινή. Μπορούμε να πούμε πως ακούγοντας τη μουσική του, νιώθεις πως σου ‘ρχεται από μακριά, σαν ανάμνηση ή όνειρο, η μουσική μια διαφήμισης ή μιας φτηνής βιντεοταινίας των 80s ή και των αρχών των 90s.
Βέβαια, ο ESPRIT 空想 δεν θέλει να αναπαραστήσει τη μουσική εκείνης της εποχής, αντιθέτως οι συνθέσεις του έχουν τη φρεσκάδα του καινούργιου. Η έντονη χρήση των samples τον συνδέει με την παράδοση του ατμοσφαιρικού instrumental hip hop, που ξεκίνησε από τον DJ Shadow και παρουσιάζει έντονη εξέλιξη και στις μέρες μας. Ωστόσο, κατά τη γνώμη μου, το σημείο στο οποίο ο συγκεκριμένος δημιουργός φανερώνει δυνατότητες και ποιότητα είναι οι καθαρά ambient συνθέσεις του, που απαλλάσσονται από το οπωσδήποτε κάπως μοδάτο στοιχείο της αναβίωσης της δεκαετίας του 80· πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της κατεύθυνσης είναι το κομμάτι 2 που διαρκεί λίγο παραπάνω από δυόμιση λεπτά.
Συμπερασματικά, μπορεί ο ESPRIT 空想 να έχει μια ειρωνική οπτική στη λεγόμενη elevator music των 80s και των 90s και ειδικά στις σωρηδόν new age και chill out κυκλοφορίες, αλλά παράλληλα μας προσφέρει αιθέρια, κάπως στοιχειωμένα, αλλά πάνω απ’ όλα χαλαρωτικά ηχοτοπία.
Το Relax διατίθεται προς δωρέαν downloading:
Οι σελίδες του ESPRIT 空想 σε:
Soundcloud
Bandcamp