Δέκα μουσικές επισκέψεις από το 2024: μέρος β'

Η πρώτη βεγγέρα των μουσικών μας καλεσμένων για το 2024 πραγματοποιήθηκε εδώ. Πάμε στο μέρος β', όπου ακόμα πέντε δια ζώσης/ διαδικτύου φίλ@, αλλά και άνθρωποι χωμένοι ως τα μπούνια στο σύμπαν της μουσικής, επιλέγουν 5 αγαπημένες τους κυκλοφορίες από τη χρονιά, γράφοντας ένα σύντομο κείμενο για την πρώτη τους επιλογή. Σε αυτό το β' μέρος, τα bio των συμμετεχόντων είναι γραμμένα από τ@ς ίδι@ς, ενώ η σειρά της παρουσίασης τους είναι αλφαβητική βάσει του ονόματός τους.

01. Δημήτρης Αυγέρος

Ο Δημήτρης Αυγέρος είναι εραστής της Μουσικής από τις αρχές των 80s. Δημοσιογράφος, DJ, ραδιοφωνικός παραγωγός και συνιδρυτής -πριν από 10 χρόνια- του Home Radio 89.1 στη Χαλκίδα όπου κάνει κάθε πρωί τις εκπομπές του, φυσικά χωρίς playlists και μουσικές παρωπίδες.

1. Glass Beams - Mahal

Οι Αυστραλοί Glass Beams ήταν, κατά τη γνώμη μου, το πιο σημαντικό μουσικό breakthrough του 2024. Έχοντας ηχογραφήσει μέχρι σήμερα μόλις δύο EP, κυκλοφόρησαν το δεύτερό τους το Μάρτιο για λογαριασμό της-πάντα σπουδαίας- Ninja Tune, δημιουργώντας ένα τεράστιο hype γύρω από το όνομά τους, όχι μόνο χάρη στον υπέροχο ήχο τους, αλλά και στη μοναδική τους αισθητική -ακόμη και το τόσο προσεγμένο styling τους- και τα ξεχωριστά live τους που έγιναν sold out οπουδήποτε έχουν εμφανιστεί, χωρίς ν' αποκαλύπτουν ποτέ τα πρόσωπά τους. Ευτυχώς, θα τους δούμε το καλοκαίρι και στην Αθήνα. Το "Mahal", ήταν για μένα το απόλυτα εθιστικό track του 2024.

2. Raphael Schoen - Sometimes I miss you

3. Jack J - Wrong again

4. Metronomy - Nice town

5.  Killowen - Rita Ora

02. Δημήτρης Λιλής

Ο Δημήτρης Λιλής είναι Marketing Manager της Warner music στην Ελλάδα, resident DJ στα Wild Poppies, Pharaoh (vinyl only sets) , Κύριος (Πλ. Μαβίλλη)  και σαν ραδιοφωνικός παραγωγός έχει στο παρελθόν συνδεθεί με σταθμούς όπως Athens Voice radio, Off Radio και προσφάτως με το Fade.radio. Από τα μέσα των 00s δεν έχει σταματήσει να τροφοδοτεί με μουσικά κείμενα και τελευταία με podcast τον φορέα εναλλακτικής μουσικής από τον ιστότοπο avopolis.gr

1. Charli XCX - Brat 

Θα αρκούσε να γράψω την λέξη BRAT 100 φορές για να δικαιολογήσω το πιο ανατρεπτικό ποπ κόνσεπτ της χρονιάς. Όσοι μεγαλώσαμε με το περιοδικό ΠΟΠ & ΡΟΚ  μάθαμε ότι η ποπ των Pet Shop Boys δεν ήταν guilty pleasure, αλλά κυριολεκτικά ένας ολόκληρος μηχανισμός από το songwriting και την παραγωγή μέχρι το marketing όπου ο τελικός στόχος της ήταν να βάλει υποσυνείδητα στις μάζες αυτό που γενικευμένα θα λέγαμε “καλή” μουσική. Και αυτό ακριβώς συνέβη στην περίπτωση του Brat. Καλογραμμένα αλλά όχι καλογυαλισμένα κομμάτια συνδέθηκαν με την πιο out of the box καμπάνια της χρονιάς και γέννησαν ένα φαινόμενο για την ποπ κουλτούρα, που ναι μεν, από το underground μέχρι το big indie φάσμα ίσως είχε εκατοντάδες άλλους ακόμα και καλύτερους δίσκους σε συναγωνισμό, αλλά η ποπ αμεσότητα του υπήρξε καταλύτης για να καπελώσει την 1η θέση. Ναι, μέσα στο 2024 έγινα από αυτούς που προτιμούν έναν σχετικά καλό δίσκο με καλό branding, παρά έναν σπουδαίο μουσικά δίσκο με φτωχό ή μη επαρκώς φροντισμένο περιτύλιγμα. 

2. Tyler The Creator - Chromakopia

3. Clairo - Charm 

4. Fred Again.. - Ten Days

5. Floating Points - Cascade

03. Κλαίρη Σπερελάκη

Το ταξίδι της μουσικής μου ξεκίνησε από το βρεφικό μουσικό κουτί στην κούνια μου σαν μωρό και συνεχίστηκε με τις μουσικές των Πειρατικών σταθμών στα Χανιά που ήταν παράνομοι χωρίς άδειες και κυνηγούνταν , όμως έδιναν την ευκαιρία στον καθένα μας να ακούσει , να δώσει αφιερώσεις στα φιλαράκια του και στην καψούρα του απολαμβάνοντας τα μουσικά του γούστα . Μουσική εκπομπή στην τηλεόραση άκουγα τον Γιώργο Γκουτη από το 1982 με την εκπομπή του Μουσικοραμα που στις τρεις πρώτες εκπομπές ονομαζόταν "Μουσική πόπ" και μετά "Μουσικοραμα".

 

Στο ραδιόφωνο είχαμε τον Γιάννη Πετριδη , τον Ακη ´Εβενη και στον τύπο είχαμε τη δυνατότητα μέσω του "Ποπ και Rοκ" περιοδικού, αλλά και άλλων, να ενημερωθούμε για την πορεία της μουσικής σκηνής . Όλα αυτά πρώιμα χρόνια της εφηβείας μας έδωσαν μουσικές αποκαλύψεις για συγκροτήματα και μουσικούς που αν δεν τα ακούγαμε και διαβάζαμε θα είχαμε παντελή άγνοια .. Έτσι καλλιεργήθηκε μουσική παιδεία και η χημεία μας με αυτή μας έσωσε από λογής λογής σκουπίδια που και σήμερα δρουν ανενόχλητοι στη μουσική. H δεκαετία του 60-70 για μένα είναι η πιο παραγωγική μουσικά σκηνή που έφερε στο φως δεκάδες συγκροτήματα και μουσικούς πολύ αξιόλογους . Βέβαια, τώρα ακούω απ' αυτά ότι δεν είχα πάρει χαμπάρι τότε, γιατί δεν ήταν εμπορικά και δεν προωθούνταν από κανένα... 

Σήμερα έχω βρει την ψυχική μου υγεία και το δρόμο μου στη μουσική και δυστυχώς δεν με πείθουν οι σημερινοί αλλά ούτε και το παίξιμο των λογιών λογιών ντι τζέι μ' ένα στικάκι να βάζουν μουσικές στα μαγαζιά. Να τονίσω ότι είχα καλούς δισκοθετες μέντορες και τότε και τώρα αλλά αυτό που μετράει είναι η  προσωπικότητα του καθενός μας και τι είδους φωτιές ανάβουν στις ψυχές μας όπου ανάλογα καλλιεργούμε

1. Molchat Doma - Belaya  Polosa

Με τυμπανοκινητο μίγμα post-punk, coldwave και dark synthpop επιρροές των 80s, οι φίλοι μας κατάγονται από το Μινσκ της Λευκορωσίας. Στίχοι για την καταπίεση τη ζωή και τη μοναξιά έγιναν γνωστοί από ένα πρώην κομμουνιστικό κράτος  Ο τραγουδιστής Egor Shkutko, o Roman Komogortser στην κιθάρα το συνθεσάϊζερ και drum machine και o Palev Kozlov στο μπάσο και συνθεσάϊζερ ξεκίνησαν να συνθέτουν το 2017. Επιρροές από την εποχή της Περεστρόικα και από γνωστά γκρουπάκια πανκ και synth pop staples Καλλιώρα σαν τους Depeche Mode , Human League κ α φανερώνουν ομοιότητες αλλά η χροιά τους είναι αναγνωρίσιμη μόλις τους ακούσεις τους αγαπάς κιόλας.

Η "Belaya Polosa" είναι το τέταρτο ολοκληρωμένο έργο τους για το 2024  με επιρροές απο το EBM , το trip hop της δεκαετίας του 90 με ελάχιστο post-punk. Με τον καιρό, τα δύο πρώτα άλμπουμ κέρδισαν δημοτικότητα από το Γιουτιουμποφωνο και το Bandcamp και στη συνέχεια μέχρι το 2019 κέρδισαν πάνω από δύο εκατομμύρια ακροατές μέσω των άλμπουμ τους.

2. Hermanos Gutiérrez - Sonido Cosmico

3. Four Tet - Three

4. Ray LaMontage - Step into your power

5 Berlioz - Open this wall

 

04. Κωστής Παπαθανασίου

Μ' αρέσει η πολύ η μουσική. Προσπαθώ να ακούω όσο το δυνατόν περισσότερη. Μ' αρέσει επίσης να συζητάω για την μουσική, να διαβάζω για αυτήν και τελικά να ανακαλύπτω καινούρια (για μένα) πράγματα από το παρόν και το παρελθόν. Μ' αρέσει επίσης να αγοράζω μουσική αλλά αυτό είναι μάλλον μειονέκτημα 

(Ο Κωστής -που μας έρχεται από Θεσσαλονίκη- κατά παράβαση του κανόνος και μετά από δικό του request, έγραψε από ένα σύντομο review για τις δύο πρώτες του επιλογές)

1. Griffure - Paratonnerre 

Ένα πραγματικό έργο τέχνης που ξεκινάει από τη modern classical και αγγίζει ένα απίστευτο εύρος μουσικών από την αραβική παράδοση και τα σερφαδίτικα τραγούδια μέχρι την παραδοσιακή μουσική του Auvergne της Γαλλίας, μεσαιωνικούς θρησκευτικούς ύμνους και τη soul.

2. Atomizador - Haz

Επτά μικρής διάρκειας συνθέσεις που θα μπορούσε να τις πει κανείς απλές ασκήσεις ύφους αν δεν ήταν τόσο όμορφα δομημένες και αρμονικά θαυμάσιες. Άλλοτε στις κιθάρες (ακουστικές και ηλεκτρικές) και άλλοτε στο μπουζούκι ο Μαδριλένος επισκέπτεται το american primitivism στυλ, τους Tuareg της Β. Αφρικής, την Αναγεννησιακή μουσική,  τη Mέση Ανατολή, τον Sir Richard Bishop και την μπάντα του τους Sun City Girls (οι οποίοι ούτως οι άλλως ήταν και οι ίδιοι μουσικοί εξερευνητές), το Νεοζηλανδέζικο indie (στη διασκευή του στο τραγούδι των The Clean), ενώ στα σημεία όπου εισέρχονται οι (trademark πλέον) φωνητικές πολυφωνίες του πάει μια βόλτα μέχρι τους (ψυχεδελικούς) Beach Boys

3. Beth Gibbons - Lives Outgrown

4. Nicolas Jáar - Archivos de Radio Piedras

5. Maya Shenfeld - Under The Sun

05. Νίκος Μπαρπάκης (Espeekay)

Ο Νίκος Espeekay Μπαρπάκης είναι ακροατής και φίλος της μουσικής... Από το 2000 και κάτι επιλέγει ως DJ,  διοργανώνει μουσικές εκδηλώσεις και ενώνει τις τελείες μεταξύ σύγχρονου πολιτισμού και τάσεων.

1 . Jimi Tenor & Aura Safari – Sensory Blend

Ο Jimi Tenor είναι διοπτροφόρος πνευστός από τη Φινλανδία, με καριέρα 3 δεκαετίες και πάντα με άνεση στο  jazz και ψυχεδελικό. Κυκλοφόρησε φέτος μέσα στην ίδια χρονιά έναν solo δίσκο (αξίζει να το τσεκάρετε) και αυτό το release σε συνεργασία αυτή τη φορά με τους Ιταλούς Aura Safari. Το αποτέλεσμα είναι ένα εξαιρετικό easy listening soundtrack για ημέρες και νύχτες όλου του χρόνου, πολύ ευγενές στο άκουσμα, με μελωδικές έως και balearic στιγμές.

2. Hermanos Gutierrez – Sonido Cosmico

3. Future & Metro Boomin- We don’t trust you / We still don’t trust you

4. Glass Beams – Μahal

5. Georgie Greep – The New Sound

Ευχαριστώ όλες και όλ@ς το@ς guest μας για τη καλή τους διάθεση, αλλά και την όρεξη να διασπείρουν στον λαό την πραγματικά καλή μουσική, χωρίς παρωπίδες. Η συνεργασία και η συντροφικότητα μετράει, και στον ευρύτερο χώρο του πολιτισμού, φυσικά. Του χρόνου και εις ανώτερα, μουσικά και όχι μόνο!

Πηγή εικόνας τίτλου

Οι καλύτερες κυκλοφορίες του 2022 / Α' μέρος: όταν η τρέχουσα σκηνή ανοίγεται στις παραδόσεις των λαών

Φτιάχνοντας σιγά σιγά τη λίστα με τις μουσικές κυκλοφορίες του 2022 που ξεχώρισα, συνειδητοποίησα ότι το ενδιαφέρον μου αυτή τη χρονιά τράβηξε ενα ύφος ή -καλύτερα- κατεύθυνση της μουσικής, που έχει αναδειχθεί ως μία από τις κυρίαρχες τάσεις στην τρέχουσα σκηνή παγκοσμίως: το δημιουργικό παιχνίδι με τη world μουσική και το μπλέξιμο στοιχείων αντλημένων από τις παραδόσεις των λαών. Αυτό το αμάλγαμα θεωρώ ότι εκφράζει μία τάση όχι αμιγώς καλλιτεχνική, αλλά και κοινωνικοπολιτική. 

Το μυαλό μου πάει σε έναν, λ.χ., εντόπιο τραγουδιστή, μουσικοσυνθέτη ή μία τοπική μπάντα, δηλαδή σε καλλιτέχνες που προέρχονται από κοινωνίες βρισκόμενες στο περιθώριο της σημερινής πολιτισμικής ηγεμονίας των ΗΠΑ. Αυτοί οι καλλιτέχνες δημιουργούν σε ένα πλαίσιο εντός του οποίου συντίθενται οι βασικές κατευθύνσεις της ηγεμονίας αυτής, από τη τζαζ και το ροκ ως το hip hop και το trap (όλα είδη, βέβαια, των αφροαμερικανών που ιδιοποιήθηκε και ακομα ιδιοποιείται η ηγεμονική κουλτούρα των λευκών κεφαλαιοκρατών των ΗΠΑ) με στοιχεία από την πλούσια και βαθιά παράδοση του τόπου τους, τα οποία όχι σπάνια ανακαλούν μια αρχέγονη αισθητική και πολιτισμικη φαση. Μέσω αυτής της διαδικασίας που, με μια γκραμσιανή λογική, οργανώνει ένα παιχνιδι συνεναίνεσης και μαζί αντίστασης στην ηγεμονική κουλτούρα, οι καλλιτέχνες αυτοί προτείνουν έναν δρόμο ο οποίος: πρώτον δεν αναπαράγει άκριτα την ηγεμονική κουλτούρα, δεύτερον δεν βρίσκεται εκτός των κυρίαρχων μουσικών ρευμάτων, τρίτον οδηγει τις τοπικές μουσικές και ευρύτερα παραδόσεις στο αύριο, τέταρτον συνδέεται με την άρθρωση και διεκδίκηση εθνοτικών, φυλετικών, έμφυλων, ταξικών και ευρύτερα κοινωνικών αιτημάτων στο πολιτισμικό επίπεδο. 

Βέβαια, δεν εμπίπτουν όλα Τα LPs και τα EPs του 2022 που εχω ξεχωρίσει στον παραπάνω συγκερασμό, ωστόσο πολλά από αυτά με τον έναν ή τον άλλο τρόπο τον εκφράζουν. Αυτά, λοιπόν, τα άλμπουμ θα μονοπωλήσουν το πρώτο μέρος της αποτίμησής μας για το 2002.

 

Στο νο1 της λίστας των LPs για το 2022 βρίσκεται το δεύτερο ολοκληρωμένο full-length του μυστηριώδους Liberato από τη Νάπολη. Βέβαια, στην ουσία πρόκειται για το τρίτο κατά σειρά άλμπουμ του, αν συνυπολογίσουμε και το προπέρσινο soundtrack για το φιλμ Ultras του Francesco Lettieri. Στο ΙΙ ο Liberato παρουσιάζει ποπ μουσική που απενοχοποιημένα αφομοιώνει επιρροές από τις κυρίαρχες τάσεις του mainstream, κυρίως το trap και το rnb, αλλά και την ίδια στιγμή εντάσσει μελετημένες αναφορές στην πλούσια κουλτούρα της Νάπολης, από την όπερα και το commedia del’ arte ως το canzone napoletana και τον Eduardo de Filippo. Παράλληλα ο Liberato πλάθει μια στιχουργική ιδιόλεκτο με ιταλικές, ναπολιτάνικες, αγγλικές ακόμα και ελληνικές λέξεις - μια αναφορά στην ελληνόφωνη παρουσία στην Κάτω Ιταλία. Έχουμε, λοιπόν, να κάνουμε με ένα άλμπουμ που φιλοδοξεί και καταφέρνει να εκφράσει μια μερίδα της νεολαίας που ασφυκτιά ανάμεσα στις απαιτήσεις μιας παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας και στην μέγγενη της οικονομικής δυσπραγίας. 

Σε μια παρόμοια νοοτροπία κινείται και η δική μας Μαρίνα Σάττι, με το ντεμπούτο της ΥΕΝΝΑ. Η Μαρίνα κατόρθωσε γεννήσει έναν ποπ ήχο, του οποίου το ένα πόδι πατάει γερά -όπως συμβαίνει και με τον Liberato- στο trap, στο rnb και στο reggaeton, ενώ το άλλο βυθίζεται στο υγρό και γόνιμο έδαφος της ελληνικής παράδοσης. Τα ασφαλή όρια της ελληνικής μουσικής σκηνής διαταράσσονται, καθώς η Μαρίνα συνεργάζεται τόσο με τον Σωκράτη Μάλαμα, όσο και με τον Saske. Τέλος, η ευαισθησία και η εσωστρέφειά της παντρεύονται υποδειγματικά με την αναπαράσταση μιας τρέχουσας νεανικής - εφηβικής αμιγώς λαϊκής κουλτούρας, που συναντάμε στις πιο λαϊκές (και οικονομικά ασθενείς) περιοχές της Αθήνας και όλης της χώρας. 

Ορίστε που η πιο απείθαρχη πλευρά της mainstream pop αλώνει το σύμπαν της παράδοσης και αλληλεπιδρά γόνιμα μαζί του, βγάζοντας με ειρωνεία τη γλώσσα στην πολιτισμική ηγεμονία, που την έχει παράξει. 

Οι επίσης Ναπολιτάνοι Nu Genea στο δεύτερο ολοκληρωμένο άλμπουμ τους Bar Mediterraneo, στρέφονται σε λιγότερο μοδάτα μουσικά ιδιώματα, κυρίως στη disco, στο funk και στο jazz rock, τα οποία παντρεύουν με ένα παλίμψηστο επιρροών από την ευρύτερη μεσογειακή μουσική παράδοση, τόσο την ευρωπαϊκή όσο και την αφρικανική. Το κλίμα του Bar Mediterraneo είναι ελαφρύ και χαρούμενο, αλλά ας μην το θεωρήσουμε επιφανειακό: οι Nu Genea καλούν τους ακροατές σε μια γιορτή ειρήνης, αλληλεγγύης και αποδοχής του διαφορετικού, ενώ πίσω από τις ολόφωτες μελωδίες κρύβονται ζόρικες στιγμές, ενορχηστρωτικά και εκτελεστικά. 

Σε μια ανάλογη αξιοποίηση της παράδοσης, αλλά avant-garde και χαμηλόφωνη, προχωρούν και οι τρεις Νορβηγοί μουσικοί , οι Erlend Viken (βιολί), Jo Berger Myhre (μπάσο) και Thomas Politz Strønen (ντραμς). Στο άλμπουμ τους Djupet, ο free jazz αυτοσχεδιασμός συναντά το nordic folk, μέσα από ένα ήσυχο, εσωστρεφές και ακουστικό πρίσμα, χωρίς όμως να χάνονται οι πιο αιχμηρές, άγριες, θα έλεγα, βουνίσιες πειραματικές αιχμές. 

\

 

Μεταφερόμενοι στα EPs, αυτή την εκλεκτική world προσέγγιση έχουν υιοθετήσει τόσο οι Nyamekye Junction, όσο και ο Cheb Runner. Οι πρώτοι εδρεύουν στην Άκκρα της Γκάνα, αποτελούμενοι την παραγωγό και τραγουδίστρια Betina Quest από το Μπουρούντι, τον τραγουδοποιό Eli A Free από τη Γκάνα και τον Γερμανό πολυοργανίστα Ma.ttic. Στο ντεμπούτο EP τους, Dasein, παρουσιάζουν ένα θα λέγαμε retrofuturistic afro ήχο, που ενώνει ένα εγκεφαλικό highlife με downtempo, nu jazz και urban. Ενώ ο Μαροκινός και πλέον κάτοικος Βελγίου Cheb Runner στο ep του Raï Beat System φέρνει κοντά το τραγούδι raï της Αραβικής Βόρειας Αφρικής με μια dance electronica που έχει μεν τη βάση της στο late 80s βελγικό new beat, αλλά με μια καθαρά φρέσκια ματιά.

Κλείνοντας αυτό το πρώτο μέρος του απολογισμού των καλύτερων άλμπουμ του 2022, θα αναφερθούμε σε μία ομάδα από LPs και EPs, τα οποία εχουν μεν ένα έντονο world χρώμα, αλλά έχουν κυκλοφορήσει από καλλιτέχνες που δεν κατάγονται ή δεν ζουν στους τόπους, των οποίων την παράδοση έχουν εντάξει στη μουσική τους. Του γκρουπ των Bongo Hop ηγείται ο Γάλλος τρομπετίστας Etienne Sevet, ο οποίος έχει συγκεντρώσει μία ομάδα μουσικών, τραγουδιστών και παραγωγών από την Κολομβία, στήνοντας το τρίτο άλμπουμ της μπάντας, La Ñapa, πάνω σε εμπνευσμένο, κεφάτο, χορευτικό και πολυεπίπεδο latin, με μπολιάσματα από funk, hip hop και electronica. Από κοντά και ο Marc Mac, πυρηνικό μέλος των 4Hero, ο οποίος στο EP του Br-azil-ah συνδυάζει την ατελείωτη μουσική της Βραζιλίας με ένα γήινο broken beat, καταφέρνοντας έναν πληθωρικό και 100% χορευτικό στιλ. 

Σε κοντινές ατραπούς κινούνται και οι εξαιρετικοί United Freedom Collective, με το ντεμπούτο τους Am Ta EP. Για τα μέλη της συγκεκριμένης μπάντας η μουσική είναι μάλλον ένα δημιουργικό χόμπι, καθώς ο Mathieu Seynaeve ειναι ψυχίατρος, ενώ ο WaiFung Tsang κλινικός ψυχολόγος, αμφότεροι ασχολούμενοι με την αξιοποίηση φυσικών ψυχοτρόπων ουσιών στην ψυχική θεραπεία. Το τρίτο μέλος της παρέας, ο Robbie Redway είναι δάσκαλος γιόγκα και διαλογισμού. Αν αυτή η αλλόκοτη διπλή ιδιότητα των μελών του συγκροτήματος σας φαίνεται κάπως δήθεν, πρέπει να αφεθείτε στη μουσική τους: ένα προσωπικό μείγμα ηλεκτρονικών στυλ, όπως deep house, downtempo και nu jazz, με ζεστά soulful φωνητικά και αναφορές στις μουσικές του κόσμου, κυρίως από την περιοχή του Αμαζονίου και την Αφρική. Μπορούμε να πούμε ότι United Freedom Collective εντάσσονται στο νέο κίνημα της βρετανικής τζαζ, αλλά ακολουθούν ένα σαφώς πιο ιδιοσυγκρασιακό δρόμο.

Ωστόσο, οι Ak’chamel μεταμορφώνουν το γαϊτανάκι της world μουσικής σε έναν σκοτεινό τελετουργικό μίτο που σε βάζει πιο βαθιά στον λαβύρινθο. Στο άλμπουμ τους A Mournful Kingdom of Sand, το ντουέτο από το Χιούστον πλάθει έναν ήχο που ενώνει, όπως αναφέρει και ο τίτλος του πρώτου track του άλμπουμ, The Great Saharan-Chihuahuan Assimilation, την έρημο Σαχάρα της Βόρειας Αφρικής με την έρημο Τσιουάουα του Μεξικού. Έτσι, ακούμε επιρροές από τις παραδόσεις, τόσο της Αραβίας, όσο και της Κεντρικής Αμερικής φιλτραρισμένες μέσα από ένα αταβιστικό, παγανιστικό μα και μελωδικό freak folk. Πρόκειται για μια ελεύθερη μεν, αλλά γεμάτη εκτίμηση αναπαράσταση της κουλτούρας των περιθωριοποιημένων του Τέταρτου Κόσμου. Και πάλι λοιπόν, η ανατρεπτική αισθητική και μουσική οπτική συμβαδίζει με την εξίσου ασυμβίβαστη πολιτικοκοινωνική  κριτική.

Το β' μέρος της αποτίμησης της μουσικής του 2002 εδώ.

Guest mix // "And Now For Something Completely Different" Radio Show | Nova Fm 106 | 31/05/2021

Μετά από χρόνια φιλίας, παρέας και πολλών συνεργασιών στο μέτωπο της καλής μουσικής με τον Γιώργο Ζούκα και Κώστα Αργύρη, έφτασε ο καιρός να προσφέρω ένα DJ set στην ραδιοφωνική τους εκπομπή And Now For Something Completely Different, που μεταδίδεται στον Nova Fm 106 κάθε Δευτέρα, 21.00-23.00.

Έτσι, το βράδυ της Δευτέρας 31 Μάη μεταδόθηκε μια συλλογή μίας περίπου ώρας με πρόσφατα pop τραγούδια από τον χώρο του hip hop και της electronica, που λογαριάζω ως αξιόλογα, διανθισμένα με σπουδαίες στιγμές από το παρελθόν. Οι καλλιτέχνες έρχονται από μια πολυχρωμία λαών και πολιτισμών: Αλγερία, Ιταλία, ΗΠΑ, Σουηδία, Γαλλία, Τουρκία, Ισπανία, Βρετανία, Αίγυπτο, Συρία και Γερμανία. 

Μια συλλογή με θερινό χρώμα, έντονο το αραβικό και ανατολίτικο στοιχείο, αλλά και με σαφές πολιτικό στίγμα: κατά της αυταρχικότητας και των ανισοτήτων - υπέρ της δημοκρατίας και της ελεύθερης έκφρασης. Αν έχετε διάθεση, ψάξτε τους στίχους των περισσότερων από αυτά τα τραγούδια.

Tracklist

Soolking feat. Ouled El Bahdja - Liberté

Liberato, 3D  - O CORE NUN TENE PADRONE

SAULT - Hard Life

DARKSIDE - Liberty Bell

Kanot feat. Virginia And  The Flood - Din Förevigt Amen

Les Négresses Vertes - Face à La Mer (Massive Attack remix)

Islandman - Shu!

DJ Pippi - Mr. P (Islandman remix)

Tiggs Da Author - Blame It On the Youth

Off The Meds - Currency Low

Greentea Peng - Nah It Ain’t The Same

Franco Battiato - Bandiera Bianca

Maryam Saleh - Nouh Al Hamam

Shkoon feat. El Far3i - Rima

Εικόνα: η φωτογραφία απεικονίζει έναν νεολιθικό τάφο της περιοχής της Καβυλίας στη βόρεια Αλγερία, της οποίας ο λαός, η ιστορία και η κουλτούρα καταπιέζονται εδώ και δεκαετίες από την Αλγερινή κρατική εξουσία. Δίπλα, η λέξη "ελευθερία" στα αραβικά.

Προς τους πτωχούς ακροατάς...

Πριν ξεκινήσω να παραθέτω τις σκέψεις μου, ας τις περιχαρακώσω σε ένα πλαίσιο αυστηρής – ελπίζω- αυτοκριτικής: πιθανώς λόγω ηλικίας και μιας σχετικής εμπειρίας στην ακρόαση μουσικής, μπορεί τα γούστα μου πλέον να κινούνται προς τη συντήρηση και τη φοβικότητα, ακόμα. Προσπαθώ να μην εξοκείλω σε μια τέτοια γεροντίστικη και σε μεγάλο βαθμό ελιτίστικη νοοτροπία, αλλά με εμάς τους πτωχούς ακροατάς, πότε δεν ξέρεις…

Από τότε που ήμουν έφηβος ως και σήμερα, ακούω μουσική με ενθουσιασμό, αλλά σπάνια με πρόγραμμα, π.χ. να αφιερωθώ στους θεωρητικά σημαντικότερους καλλιτέχνες του τάδε είδους. Ωστόσο, αυτή η χαοτική, θα έλεγα, ακρόαση με οδηγεί στο συμπέρασμα πως, και κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, κυκλοφορεί πραγματικά αξιόλογη μουσική. Σκεφτείτε τις αλληλεπιδράσεις που φέρει η παγκοσμιοποίηση του πολιτισμού ή την απελευθέρωση που έχει φέρει το διαδίκτυο, παράγοντες θετικοί για κάθε τέχνη, άρα και για τη μουσική.  Έτσι, στη διάρκεια των τελευταίων 3-4 ετών έχουμε, λόγου χάρη, την άνθιση της UK jazz, συμπεραίνοντας πως και πάλι η Γηραιά Αλβιόνα δίνει το σύνθημα της ανανέωσης.

Αλλά, παράλληλα με την καλή μουσική, δυστυχώς κυκλοφορούν και στοίβες μουσικής που είναι από μέτρια ως πολύ πολύ κακή. Βέβαια, θα μου πείτε πως το μουσικό γούστο είναι υποκειμενικό, οπότε τι σημαίνει «κακή μουσική»; Θα εξηγηθώ.

Το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως σε δύο είδη που έχουν έρθει με φόρα από το underground, αλλά φυσικά έχουν εμπορικοποιηθεί στο έπακρο: το hip hop και η ηλεκτρονική. Ενώ η ανεξάρτητη ή ακόμα και underground σκηνή αυτών των δύο ειδών παραμένει φρέσκια και δημιουργικότατη, παρόλα αυτά προωθούνται ακόμα και αθλιότητες, όχι μόνο σε εμπορικό επίπεδο, αλλά και ως ιδιοφυή καλλιτεχνικά έργα. Βέβαια έτσι κινείται ευκολότερα το χρήμα των δισκογραφικών.

Ας πάρουμε, για παράδειγμα, το trap. Καθώς βολτάρω στον Βόλο, μια επαρχιακή πόλη 150.000 κατοίκων, βλέπω στις γειτονιές εφήβους με τα κινητά ανά χείρας να ακούνε trap. Οπότε, στον αγώνα μου να ακολουθήσω τους νέους (!) και γενικότερα να αντιληφθώ τις πιο σύγχρονες τάσεις, προσπάθησα να κατανοήσω και την trap σκηνή. Αν και θεωρώ πως έπιασα αρκετά τους αισθητικούς της κώδικες και ανακάλυψα κάποια καλά τραγούδια, κατέληξα στο ότι η σκηνή αυτή είναι, ως ένα μεγάλο βαθμό, μια κατασκευή των δισκογραφικών. Μπορεί να έχει γερές underground βάσεις (βλ. τον μεγάλο DJ Screw), αλλά τα παροδικά hits που αλλάζουν κάθε μήνα έχουν απομακρυνθεί πολύ απ’ αυτές. 

Έπειτα, το πολύπλευρο revival από είδη τα οποία εκτείνονται από τα 30s ως τα 90s πνίγει την τρέχουσα μουσική έκφραση. Ας το πούμε απλά: το γνήσιο προπολεμικό swing, το γνήσιο 60s-70s ψυχεδελικό και προοδευτικό ροκ, το γνήσιο electropop της δεκαετίας του '80 - για να φέρω κάποια παραδείγματα- θα είναι πάντα ανώτερα από τις τρέχουσες μεταμοντέρνες αντιγραφές τους. 

Τέλος, κάποια μουσικά ιδιώματα που στο παρελθόν είχαν δείξει εξαιρετικά δείγματα γραφής έχουν βυθιστεί στο τέλμα. Στο νου μου φυσικά έχω το post-rock. Το μόνο πραγματικά νεωτερικό (ευρύτερα) post-rock άλμπουμ που έχω ακούσει τα τελευταία χρόνια είναι το ντεμπούτο των Public Service Broadcasting.

Το πρόβλημα δεν είναι αμιγώς καλλιτεχνικό, αλλά και ευρύτερα κοινωνικοπολιτικό. Σε έναν κόσμο που μαστίζεται από τις οικονομικές ανισότητες, τη βία, τις προκαταλήψεις, τη θρησκοληψία και τη στροφή στην ακροδεξιά και τον ακραίο εθνικισμό, ένα μεγάλο μέρος της μουσικής σκηνής που λογαριάζεται ως εναλλακτική φροντίζει να κοιμίζει το κοινό σε μια ψευδαίσθηση indie αισθητικής, χλιδάτης pop art, μοδάτου underground και επιφανειακής πολιτικοκοινωνικής κριτικής. Επομένως, η δήθεν εναλλακτική σκηνή αποτελεί το δεκανίκι της πολιτισμικής ηγεμονίας (για να θυμηθούμε και λίγο Gramsci) της εμπορικής ποπ σκηνής, η οποία με τη σειρά της είναι εποικοδόμημα  ή –αν θέλετε- έκφραση μιας κυριαρχίας που ξεκινά από το οικονομικό πεδίο για να απλωθεί στο πολιτικό και στο πολιτιστικό. 

Το ίδιο συνέβαινε άραγε και στα ‘70s; Το αποκλείω, μιας και η μουσική βιομηχανία τότε άρχισε να αποκτά τα σύγχρονα χαρακτηριστικά της. Μήπως στα 80s ή στα 90s; Για να απαντηθούν τέτοιες ερωτήσεις, χρειάζεται να σκάψουμε βαθιά στην κουλτούρα και στις νοοτροπίες αυτών των δεκαετιών.

Πάντως, ό,τι και να λέει η πλειονότητα των μουσικοκριτικών, η αλήθεια βρίσκεται στο underground: εκεί πλάθονται όλες οι νέες μουσικές τάσεις. Αλλά, ποιος μπορεί να το παρακολουθεί με συνέπεια, καθώς οι κυκλοφορίες πλέον είναι αμέτρητες και τα κυρίαρχα κανάλια προώθησης κλεισμένα από το mainstream; Άρα τι μένει για μας τους πτωχούς ακροατάς; Ανοιχτά μα επιλεκτικά αυτιά και μυαλά.

πηγή εικόνας