Θα ξεκινήσω τον καθιερωμένο πλέον απολογισμό των μουσικών ακροάσεων της χρονιάς με μια εξίσου χρόνια διαπίστωση: όπως και στο τέλος του κάθε έτους, έτσι και στο φινάλε του 2024 ένιωσα πως, πρώτον, δεν άκουσα τόση μουσική όση θα ήθελα και δεύτερον δεν άκουσα αρκετά όσες από τις κυκλοφορίες αγάπησα περισσότερο. Παρόλα αυτά, η τέχνη της μουσικής στάθηκε για ακόμα μια φορά ένα σταθερός σύντροφος το ‘24. Συνεπώς, οι δύο λίστες των μουσικών κυκλοφοριών του έτους δεν διακατέχονται από καμία απαίτηση αντικειμενικότητας, αντιθέτως, χωρίς πλέον ψευδαισθήσεις, καταγράφουν ό,τι βλέπουν “τ’ άγρυπνα μάτια της ψυχής” που λέει κι ο ποιητής. Δηλαδή, τα 10 EPs/ singles (παρουσιάζονται σε αυτή την ανάρτηση) και 10 full-length άλμπουμ (θα παρουσιαστούν στην επόμενη) του 2024 έχουν επιλεχθεί βάσει των εξής σκέψεων:
α. Συμπεριλήφθηκαν δουλειές ή, καλύτερα, δημιουργίες που με συντρόφευσαν συναισθηματικά σε μία ομολογουμένως περίεργη χρονιά, με πολλά κι έντονα ups & downs, αλλά ακόμα περισσότερα μου έδωσαν τη δύναμη για καλύτερη σκέψη και πράξη.
β. Προσπάθησα να εντάξω και κυκλοφορίες που ανακάλυψα, περισσότερο ή λιγότερο μόνος μου, δηλαδή μέσω ψαξίματος στο Bandcamp π.χ. ή μετά από ξεψάχνισμα στις προτάσεις του Spotify και επομένως δεν εντοπίστηκαν σε άλλες λίστες του 2024, προς το παρόν τουλάχιστον.
γ. Έγινε μια απόπειρα για υπέρβαση του διπόλου mainstream vs. indie/ underground, ωστόσο η τάση προς τον πρώτο πόλο οπωσδήποτε παραμένει.
δ. Φυσικά, εντός των λιστών θα βρείτε κυκλοφορίες που πετυχαίνουν, κατά τη γνώμη μου, δύο στόχους: i) να προτείνουν φρέσκα στιλ ή στιλιστικά υβρίδια και ii) να έχουν να πουν κάτι (οι περισσότερες από αυτές) για το κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι που μας κλωθογυρίζει.
Ας ξεκινήσουμε με τα EPs & singles
(H εικόνα του κάθε εξωφύλλου αποτελεί link για το αντίστοιχο άλμπουμ)
10. Caral - Lo Oscuro
Το ντεμπούτο EP του Caral από το Μπουένος Άιρες εμπεριέχει ένα ορχηστρικό downtempo reggaeton προικισμένο με ονειρική ατμόσφαιρα, αλλά και το ηχόχρωμα της φιλόξενης μποέμικης λαϊκότητας του tango.
09. Michael Sebastian & Friends - Move
Ο κιθαρίστας M. Sebastian τζαμάρει με την παρέα των καλλιτεχνικών του συνοδοιπόρων, με το αισιόδοξο ψυχολογικώς αποτέλεσμα να κινείται κάπου ανάμεσα στην jazz-pop του Tom Misch, τον urban ήχο του US hip hop και soul και τις πάντα ζωτικές αφρικάνικες ρίζες.
08. Evening News - New World
Νέα μπάντα από την Αυστραλία στην παρθενική της κυκλοφορία ακολουθεί τα βήματα των Mildlife, προσθέτοντας μια πινελιά dance -να πούμε house; να το πούμε IDM;- σπιρτάδας στο εντελώς ενδιαφέρον μοντέρνο funky-jazz-fusion υβρίδιο που έχει μαγειρέψει.
07. The Clean Trip - The Clean Trip
Σε αυτό το project, o κιθαρίστας Max Essa συνεργάζεται με τον παραγωγό David Harks για να μας χαρίσουν ένα μπουκέτο μοντέρνων balearic tracks, με ρυθμούς ράθυμους, ονειρώδεις μελωδίες που νοσταλγούν τα 80s και μια υφέρπουσα ροκ αλητεία.
06. MF Tomlinson - We Are Still Wild Horses Remixed
Έμαθα τον τραγουδοποιό MF Tomlinson μέσα από αυτό το EP, στο οποίο νέοι παραγωγοί ρεμιξάρουν κάποια τραγούδια του περσινού του άλμπουμ. Αν έχετε λατρέψει το remix των Beyond the Wizards Sleeve στο Roscoe των Midlake, ακούστε αυτή τη δουλειά!
05. Infra Disco - Aqua Cheta
To Aqua Cheta αποτελεί μια λυρική αποτύπωση της μαγείας του νερού - μάλιστα στη βινυλιακή έκδοση το κάθε ορχηστρικό track συνοδεύεται και από ένα σύντομο ποίημα. Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι, ενώ το EP ξεκινά όμορφα αλλά σε ένα τυπικά balearic ήχο, όσο προχωρά εμπλουτίζεται με στοιχεία jazz, latin και αραβικής μουσικής.
04. ddwy - Spinning Stones
Το ντουέτο των ddwy αποτελείται από την τραγουδίστρια nangi και τον παραγωγό Inner Totality. Πέρσι κυκλοφόρησαν το full-length ντεμπούτο τους , το οποίο είχα βρει ενδιαφέρον, αλλά κάπως αδύναμο. Φέτος όμως, με αυτό το EP έχουν σαφώς βελτιωθεί, στήνοντας ένα προσωπικό στιλ, το οποίο θα χαρακτήριζα ως midtempo minimal kraut tribal trance…
03. Vakula & LG - Dipsync
Ο Ουκρανός Vakula μετα από μια σειρά μακρόσυρτων άλμπουμ με τελετουργικό new age, επιστρέφει δυναμικά, σε συνεργασία με τον νέο παραγωγό LG, με συγκλονιστικό techno, σφραγισμένο με βαθιές μνήμες της kosmische σκηνής.
02. Birdsnake - Birdsnake Begins
Για το ντεμπούτο EP αυτής της τρελής μελβουρνέζικης παρέας -μέλος της παίζει και στους προαναφερθέντες Evening News- έχουμε ξαναγράψει εδώ. Οπότε,απλά να σημειώσω πως έχουμε να κάνουμε με krautrock επιρροής dubby trip hop, το οποίο ανοίγεται σε μια, αξιοσημείωτα δεμένη, περιπετειώδη εξέλιξη.
01. Sidi Bou Said - Sidi Bou Said
Το ντουέτο των Sidi Bou Said αποτελείται από τους Μιλανέζους Paolo Russi (μέλος των Discojuice) και Marco Lanfranchi. Στη σαγηνευτική τους μουσική, επιστρατεύουν ένα ύφος που γνωρίζουν καλά, δηλαδή ένα μίγμα από balearic disco και deep house, για να αναπαραστήσουν την πολυπολιτισμικότητα της τυνησιακής πόλης Sidi Bou Said, όπου συναντιούνται μοναδικά η ευρωπαϊκή και η αραβική Μεσόγειος. Συνεπώς οι εντονότατες και αρχέγονες, θα έλεγα, νοτιοϊταλικές και βορειοαφρικανικές επιρροές απογειώνουν το σκηνικό με τρόπο ανεπανάληπτο.
Νομίζω πως το 2023 ξεπέρασε κάθε άλλη χρονιά σε κούραση και τρέξιμο, αλλά και σε δημιουργικότητα και αγάπη… Όπως και να 'χει όμως, ο χρόνος που απέμεινε για μουσική ήταν λίγος και τελικά ελάχιστος ο αφιερωμένος στις κυκλοφορίες του έτους. Συν τοις άλλοις, μου βγήκε πηγαία μια έντονη αυστηρότητα και εκλεκτικότητα, όσον αφορά τη μουσική του 2023: άκουσα αρκετά LPs και EPs και τραγούδια, αλλά τα περισσότερα από αυτά μου φάνηκαν βαρετά, μέτρια και αδιάφορα. Έτσι, στις φιλικές μουσικές κουβέντες εντός του έτους, αυτοβαφτίστηκα “γεροπαράξενος”. Ωστόσο, κάτι έμεινε από όλη αυτή τη διαδικασία, πιθανώς κάτι σημαντικό: 10 LPs και 5 EPs - singles, κυκλοφορίες του 2023 που ξεχώρισα και εκτίμησα. Επομένως, οι επιλογές είναι καθαρά προσωπικές και υποκειμενικές. Ευελπιστώ να τις εκτιμήσετε.
Το Lost Star των Βρετανών Statues εμπεριέχει τέσσερα tracks υποδειγματικού σύγχρονου balearic beat, σε midtempo ρυθμό, με το όνειρο στο τιμόνι κι ανοίγματα στη disco, στο deep house, στο ambient ακόμα και στο ψυχεδελικό ροκ.
Ο πρωτεργάτης του electro και του Detroit techno Juan Atkins επανέρχεται ως Cybotron, μετά από δέκα χρόνια, με δύο tracks σε ένα ύφος γνώριμο, κλασικό μα και τόσο ταιριαστό στην αβέβαιη τεχνοκρατική εποχή μας, δηλώνοντας με θάρρος, στοχασμό και ευαισθησία πως η τεχνολογία πρέπει να διέπεται από ανθρωπιά.
Στην ανασκόπηση μας για το 2022, το ντεμπούτο των United Freedom Collective φιγούραρε στο νο1 της λίστας των EPs. Το 2023 επέστρεψαν με μια εξίσου δυνατή δουλειά, στο ιδιαίτερο jazzy, afro και organic house στιλ τους, αλλά με πιο προσεγμένες, πλούσιες ακόμα και κάποιες στιγμές συμφωνικές ενορχηστρώσεις, όπως στο ορχηστρικό "To The Sea", που κλείνει το EP.
Τις δύο πρώτες θέσεις των EPs και των singles για το 2023 καταλαμβάνουν κυκλοφορίες που μας έρχονται από το Gothenburg: αυτή η παραθαλάσσια πόλη της δυτικής Σουηδίας αποτελεί εδώ και το σχεδόν 25 χρόνια το κέντρο μιας ιδιαίτερης μουσικής σκηνής, που παντρεύει το ψυχεδελικό ροκ, την electronica, το folk και τη τζαζ. To γκρουπ που ξεκίνησε την όλη ιστορία ήταν οι Studio των Dan Lissvik και Rasmus Hägg, οι οποίοι ηχογράφησαν κατά τη διάρκεια των 2000s στη δισκογραφική Service ενώ σήμερα τον ήχο του Gothenburg αντιπροσωπεύει υποδειγματικά η Höga Nord Records.
Το νέο σχήμα των Fauna δίνει σάρκα και οστά στην πιο ψυχεδελική και άγρια πλευρά του ξεχωριστού ήχου της Σουηδικής πόλης. Μέσα στο 2023 κυκλοφόρησαν μόλις τέσσερα κομμάτια στο διαδίκτυο, τα οποία όμως εντυπωσιάζουν με την υπερβατική τους instrumental ψυχεδέλεια. Ένας χορευτικός ρυθμός , εμπλουτισμένος με tribal κρουστά πάνω στον οποίο απλώνονται αφαιρετικές και κυρίως ανατολικών κλιμάκων μελωδίες, χωρίς ποτέ να χάνεται ένα ροκ αίσθημα ευφορίας και μέθεξης.
Όπως φανερώνει και το όνομα τους, οι Sun City Gbg (Gothenburg ) είναι περήφανοι για δύο πράγματα: για την πόλη τους και για τον βασιλιά Ήλιο. Το δεύτερο EP τους είναι εξ ολοκλήρου αφιερωμένο στον Σουηδό συνδικαλιστή Joe Hill (1879-1915), που έδρασε στις ΗΠΑ και εκτελέστηκε λόγω της δράσης του. Οι Σουηδοί σκιαγραφούν τον Joe Hill και το έργο του, μέσα από έναν ήχο που ενώ έχει έναν χαρακτήρα θερινό, ράθυμο, μα και γκρουβάτο φέρνοντας στο νου τα late 80s - early 90s, με μπάντες όπως οι Happy Mondays και οι Massive Attack, η καρδιά του είναι ταυτόχρονα νοσταλγική και μεγαλειώδης, σαν ένας παιάνας που ακούγεται το ηλιοβασίλεμα, αφιερωμένος σε αυτή την ιστορική μορφή της παγκόσμιας Αριστεράς.
Εκρηκτικό, μα και ψαγμένο full-length από τους Syndrom Samaznanca, μια underground μπάντα από τη Λευκορωσία. Τραγουδάνε στα ρωσικά, οπότε δεν έχω ιδέα για το περιεχόμενο των στίχων, αλλά η μουσική είναι πραγματικά αξιόλογη: ένα εντελώς σημερινό psych - acid rock, με μνήμες από το παρελθόν -από τo κλασικό garage, στα καλιφορνέζικα late 60s ως και το krautrock σε πολλές από τις πτυχές του- ωστόσο αυτές οι μνήμες συγχωνεύονται ωραία, πρωτότυπα και σφιχτοδεμένα.
O Dag Rosenqvist παρουσιάζει το δεύτερο full-length άλμπουμ του, με το ψευδώνυμο Småland, που αποτελεί το όνομα μιας ήσυχης και εξοχικής επαρχίας της νότιας Σουηδίας. Η μουσική του είναι beatless ambient κάπου ανάμεσα στο βαριά drones του Tim Hecker και τις λυτρωτικές μελωδίες του Eluvium, με σαφείς επιρροές από το εντόπιο folk. Στο Döden αποτυπώνεται μια αλλόκοτη νοητική και συναισθηματική πορεία από την επαρχιακή μελαγχολία στη συμπαντική αρμονία.
Στους Hyperculte συμμετέχουν ο μπασίστας Vincent Bertholet των αγαπημένων Orchestre Tout Puissant Marcel Duchamp, παρέα με την ντράμερ Simone Aubert. Στο δεύτερο άλμπουμ τους προσφέρουν μια πολύ αξιόλογη μοντέρνα εκδοχή πειραματικού ροκ, που συνδυάζει το krautrock των Can με ένα post-punk / new wave, με έντονα tribal στοιχεία -στο νου μου ήρθαν οι Siouxsie and the Banshees. Κι όλα αυτά περασμένα μέσα από το πνεύμα της γαλλικής avant-garde, με την τεράστια ιστορία, την οποία προσωπικά γνωρίζω ελάχιστα, αλλά αξίζει να μελετήσω...
Μια παρέα νέων δημιουργών και παραγωγών από το Malmö της Σουηδίας, οι οποίοι όμως έχουν ήδη δώσει δυνατά δείγματα γραφής, δούλεψε στο στούντιο, πάνω στο τριάντα και βάλε χρόνων ακυκλοφόρητο υλικό του βετεράνου πειραματιστή Jon Iverson, προσθέτοντας πινελιές από κρουστά, σύνθια, βιολί, πιάνο και άλλα όργανα. Αποτέλεσμα αυτής της περίεργης συνεργασίας, ένα μειλίχιο μα και ρυθμικό tribal folky ambient.
Τι να πούμε για αυτό το άλμπουμ του ντράμερ και περκασιονίστα Yussef Davis, ενός απο τους πρωταγωνιστές του κύματος της uk jazz; Η θέση στο οποίο το έχω βάλει ίσως να το αδικεί, καθώς μελλοντικές ακροάσεις μπορεί να οδηγήσουν σε μια άλλη πολύ πιο διθυραμβική αποτίμηση. Στο Black Classical Music, το οποίο έχει έναν επιφανειακά αλαζονικό αλλά στην ουσία απόλυτα εύστοχο τίτλο, παρουσιάζεται ολόκληρη η πορεία της τζαζ μουσικής: οι αφρικανικές ρίζες, η τζαζ της Νέας Ορλεάνης, το bebop, η soul/funk, η fusion, το nu jazz και οι πιο πρόσφατες εξελίξεις, με απλότητα, έμπνευση, εκτελεστική δεινότητα και ένα βιωματικό δέσιμο με το θαύμα της μουσικής.
Κι όμως το αυτό ημιαυτοσχεδιαστικό, διασκεδαστικό και αναμφίβολα ιδιοσυγκρασιακό άλμπουμ του ντράμερ Pontus Torstensson από το Gothenburg - να που επανήλθαμε στον ήχο αυτής της πόλης- μου άρεσε τόσο, ώστε να σκαρφαλώσει ως την 5η θέση του top-10 μου για το 2023. O Torstensson συμμετέχει σε συγκροτήματα, που καταγίνονται σε μια ποικιλία ειδών από ψυχεδελικό ροκ και krautrock μέχρι nu disco και deep house. Όλες αυτές οι επιδράσεις περνάνε στο Forest Flanger δημιουργικά και κεφάτα, με τον ίδιο τον Torstensson / Tentakel να κεντάει κυρίως στα ντραμς, αλλά και σε άλλα όργανα.
Μάλλον το συγκεκριμένο, πέμπτο άλμπουμ των Goat είναι το καλύτερο τους, μετά το αριστουργηματικό τους ντεμπούτο, World Music (2012). Το γνώριμο διονυσιακό ψυχεδελικό ροκ τους δίνει και πάλι ισχυρό παρόν, αλλά αφενός εμπλουτίζεται από υπέροχα αφομοιωμένες επιρροές από κλασικές Σουηδικές μπάντες, κυρίως τους Träd, Gräs & Stenar, αφετέρου η παγανιστική αγριότητα τους κάπως γλυκαίνεται, ειδικά στο επίπεδο των φωνητικών: είναι στιγμές που η μαινάδα τραγουδίστρια ξεφεύγει σε μονοπάτια εξίσου σέξι και αιθέρια. Ακούστε, για παράδειγμα, το τραγούδι "I Became The Unemployment Office".
Στο δεύτερο άλμπουμ τους, οι Αυστριακοί Takeshi's Cashew παρουσιάζονται πολύ πιο εμπνευσμένοι μα και ώριμοι σε σχέση με το προ δύο χρόνων ντεμπούτο τους. Στο Enter J’s Chamber μια λιτή και μελωδική εκδοχή του 70s jazz - prog rock συναντά τις πιο σύγχρονες τζαζ και ηλεκτρονικές τάσεις, ενώ τα μπολιάσματα από latin, αραβική και κινεζική μουσική συντελούν σε ένα άλμπουμ που γιορτάζει την πολυπολιτισμικότητα και καταφάσκει στη ζωή.
Μια παρόμοια αίσθηση αρμονικής συνύπαρξης των λαών και μιας ήρεμης αισιοδοξίας αποπνέει και το εκπληκτικό Mutual Occultation του Arif Mirbaghi, πάλαι ποτέ μέλος των μεταλλάδων Protest the Hero. Βέβαια πλέον ο Arif δίνει ρέστα σε μια nu jazz, με έντονες dub επιρροές, η οποία βυθίζεται στην παράδοση της Ανατολής, με έναν τρόπο λιτό, ακόμα και τραχύ μα και βαθιά πνευματικό. Μουσική που έχει σίγουρα δημιουργηθεί στα σκιερά σοκάκια της Ανατολικής Μεσογείου
1. Pejzaż - List (The Very Poish Cut Outs)
Τα δύο άλμπουμList I καιList IIτου Πολωνού Pejzaż συγκροτούν ένα ενιαίο μουσικό έργο, το οποίο δεν προορίζεται για πολλές και απρόσεκτες ακροάσεις, αλλά για λίγες και καλές, μην πω συγκλονιστικές. Ο Bartosz Kruczyński, όπως είναι το πραγματικό του όνομα, φτιάχνει ένα κολλάζ από samples τα οποία αντλεί από την ηλεκτρονική, ποπ και ροκ μουσική της Ανατολικής Ευρώπης κατά τη δεκαετία του 90 και των αρχών αυτής του 2000, στη λογική των δύο πρώτων άλμπουμ του DJ Shadow, σε ένα όμως σαφώς πιο ambient ύφος. Κάτω από μια μουσική και πολιτισμική επαναφορά της μνήμης, αναπτύσσεται ένας κοινωνικοπολιτικός και τελικά υπαρξιακός προβληματισμός, σχετικά με το πως διαμορφώθηκαν οι ζωές των ανθρώπων της Ανατολικής Ευρώπης μετά την πτώση του τείχους. Ωστόσο, αυτή η ανίχνευση μέσα στο παρελθόν, καθώς δομείται με έναν βαθύ λυρισμό, αλλά και μια λεπτή ειρωνεία, δεν καταλήγει σε βέβαια συμπεράσματα, αντιθέτως αφήνει τον ακροατή μετέωρο ανάμεσα στη νοσταλγία και την αμφιβολία.
Αυτές ήταν, λοιπόν, οι βασικές εξερευνήσεις μου στον μουσικό κόσμο του 2023. Αν και είμαι βέβαιος ότι μέσα στους επόμενους μήνες θα ανακαλυφθούν και άλλες κυκλοφορίες του συγκεκριμένου έτους, εξίσου αξιόλογες. Και φυσικά, το 2024 με τα μουσικά του δώρα καραδοκεί. Οπότε, εύχομαι να έχουμε υπέροχες ακροάσεις και μέσα στο νέο έτος!
Το πρώτο μέρος της αποτίμησής μας για τα καλύτερα LPs και EPs του 2022 αφιερώθηκε σε κυκλοφορίες που φλέρταραν με τις ποικίλες μουσικές παραδόσεις του κόσμου, από την Κεντρική Αμερική ως την Αραβία και από τη Μεσόγειο ως τον Αμαζόνιο. Έτσι, προκειμένου να προσγειωθούμε πιο ομαλά στο δεύτερο μέρος, θα ξεκινήσουμε με μια σειρά από κυκλοφορίες που, με έναν πιο αφηρημένο και αναπόφευκτα υποκειμενικό τρόπο, αναδεικνύουν τη πολιτισμική, αισθητική, τελικά συναισθηματική ατμόσφαιρα, δηλαδή το local color που αποπνέει ένας τόπος.
Το ξεκίνημα γίνεται με το track San Tango που κυκλοφόρησε στις αρχές του 2022 ο μουσικός, τραγουδιστής και επιστήθιος φίλος Θοδωρής Προύσαλης. Προσπαθώντας να είμαι όσο πιο αντικειμενικός μπορώ, μιλάμε για ένα instrumental με μια μεστή μελωδία η οποία ξεδιπλώνεται σε έναν ρυθμό μπολερό, φέρνοντας πλούσιες μνήμες από Μανώλη Χιώτη ως Calexico (οι οποίοι παρεμπιπτόντως έβγαλαν ένα εξαιρετικό άλμπουμ το ‘22). Το San Tango αποπνέει τη γοητεία και την αλητεία μιας μεσογειακής κοσμοπολίτικης πόλης με βαθιά ιστορία, η οποία στην περίπτωση μας είναι η Μητέρα Θεσσαλονίκη.
Αυτό το συναισθηματικό κλίμα του μεσογειακού ρεμβασμού, που πάντα ξεγλιστράει από τον πεσιμισμό, αναδεικνύει και το ντεμπούτο του Roberto Agosta από τη Κατάνια της Σικελίας, με τίτλο το επίθετό του. Ο ήχος του άλμπουμ μπορεί άνετα να χαρακτηριστεί ως trip hop, αλλά με έντονα στοιχεία από το ψυχεδελικό και προοδευτικό ροκ των late 60s - late 70s. Ονειρώδης τέχνη που ενώνει τον εσωτερικό κόσμο με το εξωτερικό περιβάλλον κι έτσι αναδεικνύει τα σημαντικότερα της ζωής: τον έρωτα, του φίλους, τη φύση, τον τόπο που γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε. Οπότε, στο Agosta προβάλλεται μια αγάπη για την ιδιαίτερη πατρίδα, απαλλαγμένη από κάθε τοπικισμό.
Μια τέτοια εμπειρία θερμών συναισθημάτων, αλλά και ευχάριστης ραθυμίας προσφέρει και η ακρόαση του άλμπουμ με τον αυτοσαρκαστικά απλοϊκό τίτλο Solo Un Album του Tuccinelli, ψευδώνυμο που χρησιμοποιεί ο Ιταλός house παραγωγός Giuseppe Tuccillo, ο οποίος ζει στην Ibiza, για τις πιο chill out και balearic δουλειές του. Στο Solo Un Album, o Tuccinelli αναδεικνύει μια πλευρά του “λευκού νησιού” απομακρυσμένη από τη μαζική διασκέδαση: υπνωτιστικό κοσμικό groove, λιτές μα σαγηνευτικές μελωδίες και μια σκονισμένη ψυχεδελική άποψη. Κοντολογίς, ο ήχος των balearic freaks. Μια ανάλογη προσήλωση στο μοντέρνο balearic ήχο δείχνουν και οι Residentes Balearicos (Ale Doretto και Luca Averna) στο EP τους Mediterráneo, από το οποίο ξεχωρίζει το track "Pitiusas First".
Πριν αναχωρήσουμε από τα χώματα της Eivissa, ας μην λησμονήσουμε το Piano Piano του Danilo Braca, ο οποίος χρησιμοποιώντας ως βάση το deep house δημιουργεί ένα γλυκό και αδάμαστο έπος δωδεκάμισι λεπτών, με αναφορές στο fusion, στο ambient, και στο θερινό ροκ των υστέρων Fleetwood Mac. Σε μια παρόμοια μεσογειακή σαγήνη μας υποβάλλει και ο εκ Μαδρίτης ορμώμενος Be.Lanuit στο EP του Nebulosa. Το EP αποτελείται από τρία tracks: το "Namibian Scents" είναι ένα ευαίσθητο deep house τραγούδι επηρεασμένο από τη μουσική της Ναμίμπια, στο "Hixa Mia" η nu jazz ενώνεται με την σεφαραδίτικη παράδοση, ενώ το εντεκάλεπτο chill out άσμα "Nebulosa" εμπλουτίζεται με latin επιρροές. Δεν χρειάζεται, θεωρώ, περαιτέρω σχολιασμός…
Στη συνέχεια, θα περάσουμε σε μία ομάδα Ιταλών καλλιτεχνών, οι οποίοι, όχι μόνο συνεχίζουν επάξια, αλλά και εξελίσσουν συναρπαστικά την παράδοση της ηλεκτρονικής χορευτικής μουσικής στην πατρίδα τους. Αυτή, λοιπόν, την εντελώς ιταλική σφραγίδα στην electronica για την οποία φρόντισαν καλλιτέχνες όπως o Daniele Baldelli, o DJ Moz-art και το διάσημο σχήμα του Jestofunk, αλλά και οι πιο πιονέροι του Italo disco, οπως το ντουέτο των Franco Rago και Gigi Farina, συνεχίζεται εν έτει 2022 από τους εξής ορεξάτους και ταλαντούχους ανθρώπους: ο Mystic Jungle (Dario di Pace) κυκλοφόρησε το παιχνιδιάρικο EP Deviant Disco, ενώ ο L.U.C.A. (Francesco De Bellis) το ambient house EP Venus: Un breve viaggio tra le stelle. Last but not least, ο Feel Fly (Daniele Tomassini) μας χάρισε το full-length Cosmo Cosmo, στο οποίο πολύ απλά δείχνει τον δρόμο για την τρέχουσα ποιοτική dance μουσική, αποφεύγοντας κιτς κακοτοπιές και στοχεύοντας στην εκστατική εμπειρία του χορού.
Την ίδια κατεύθυνση προς την καλή ηλεκτρονική μουσική ακολουθεί και μια σειρά καλλιτεχνών οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για αρκετά από τα EPs που ξεχώρισα το 2022. Στο ντεμπούτο, Hazey Tunes του Καλιφορνέζου Hazey J, ένα κλασικό 90s dubby downtempo λοξοδρομεί για ψυχεδελικά ροκ ακόμα και kraut trips, συνοδεία αρχέγονων tribal beats και κρουστών. Στο Blooming των Γάλλων Archil & Leon πράγματι ανθίζει επίσης μια downtempo electronica, με έντονα soul και funk στοιχεία: τα μεν προβάλλουν τη μελωδικότητα, τα δε το groove. Και οι Purelink από το Σικάγο κινούνται στον χώρο της χαμηλόφωνης ηλεκτρονικής μουσικής, η οποία βυθίζεται σε έναν dream pop ρομαντισμό, με πιο αφαιρετικές “χαμένες” στιγμές.
Ο γνωστός μας Superpitcher στο EP Lush Life παρουσιάζει, σε συνεργασία με τους Beautiful Twins, δύο tracks υποδειγματικής dance, το μεν ομώνυμο "Lush Life" προσεγγίζει πρωτότυπα το garage house, ενώ το "Diario" αποτελεί ένα εσωστρεφές deep house κομψοτέχνημα. Ο βετεράνος Eric Hilton, ο ένας εκ των Thievery Corporation, στο Present, Past and Future κάνει αυτό που ξέρει καλά, δηλαδή επιμελείται ενός μπασάτου downtempo με ωραία δάνεια από την τζαζ και κυρίως το drum n bass. Τέλος, ο X-Coast στο Xstacy (The Lost Scrolls) επανέρχεται με έμπνευση, νοσταλγία αλλά και μια δόση ειρωνείας στον trance ήχο των αρχών της δεκαετίας του '90, ανεβάζοντας ταχύτητα στα BPM και το grande στοιχείο στα synths. Ωστόσο το καλύτερο track του EP είναι το αργόμπιτο, επικό και ταξιδιάρικο "Horizon".
Όπως μάλλον έχει γίνει ήδη ευνόητο, στη λίστα μου με τα καλύτερα άλμπουμ του ‘22 το ροκ έχει ελάχιστη παρουσία. Όχι ότι δεν άκουσα κάποιες ενδιαφέρουσες αμιγώς ροκ κυκλοφορίες, αλλά ξεχώρισα δύο, ένα EP και ένα LP.
Το ΕP κυκλοφόρησε από τους World Gym και πρόκειται για το ντεμπούτο τους. Το τρίο από τη Σουηδία δίνει ένα ρεσιτάλ σαρκαστικού, βρώμικου, lo-fi αλλά και μελωδικότατου indie rock, που ανακαλεί τις πρώτες ένδοξες μέρες του ιδιώματος στις ΗΠΑ των late 80s - early 90s. Το LP είναι το Stars Planets Dust Me, το τρίτο κατά σειρά ολοκληρωμένο άλμπουμ των A Mountain Of One, που στις καλύτερες του στιγμές, δηλαδή στα τραγούδια "Custards Last Stand", "Black Apple Pink Apple", "Surrender", "Dealer" και στο ομώνυμο "Stars Planet Dust Me" ένα blend επιδράσεων από Bowie, Talking Heads, Roxy Music και Pink Floyd αξιοποιούνται σε ένα εμπνευσμένο disco - electronic rock υβρίδιο. Βέβαια, τα υπόλοιπα τραγούδια του άλμπουμ, κατά τη γνώμη μου κάπως υστερούν, απομακρύνοντας το σύνολο της κυκλοφορίας από την πρώτη δεκάδα.
Στο δεύτερο άλμπουμ του project The Hologram People με τίτλο Village Of The Snake God, ο Dom Keen, με προϋπηρεσία κυρίως στους Death In Vegas και στους Quantic Soul Orchestra, παντρεύει το ροκ με την electronica με έναν αλλόκοτο και γοητευτικό τρόπο. Το άλμπουμ έχει μια αινιγματική concept θεματολογία, παρουσιάζεται ως soundtrack σε ένα φανταστικό giallo φιλμ. Στο “χωριό του θεού φιδιού” η μουσική είναι βαριά και απόκοσμη, με έντονες psych folk rock επιδράσεις, μα και γεμάτη από δυνατές γκρούβες που πατάνε τόσο στο trip hop, όσο και στο funk - acid jazz. Λες και πράγματι οι Death In Vegas συναντούν τους Quantic Soul Orchestra με μια γερή δόση από χίπικο αποκρυφισμό.
Αυτό το άνοιγμα των Hologram People στην τζαζ μας δίνει την αφορμή για την παρουσίαση ενός ακόμα από τα κορυφαία άλμπουμ του 2022: το (Loin De) Rivages των Bon Voyage Organization, την κατά τη γνώμη μου καλύτερη τζαζ κυκλοφορία του έτους. Δύο χρόνια μετά το άψογο La Course, το γκρουπ του Adrien Durand επιστρέφει στο ίδιο μήκος κύματος, δηλαδή με ένα “nu jazz-rock” υβρίδιο, όπου πίσω από μια λιτότητα κρύβεται τεχνική αρτιότητα, πολυεπίπεδη ενορχήστρωση και αξιομνημόνευτες μελωδίες. Παράλληλα, στο συγκεκριμένο άλμπουμ τα πιο εξωστρεφή και ρυθμικά σημεία εναλλάσσονται με μια μορφή μειλίχιας και μαζί πληθωρικής μουσικής δωματίου.
Η τζαζ μουσική ρίχνει την σκιά της και στο άλμπουμ What Do the Stars Say to You του Ron Trent. Με αυτήν την κυκλοφορία, ένας από τους στυλοβάτες της δεύτερης γενιάς της house σκηνής του Chicago στρέφεται σε ένα εμπνευσμένο και μελετημένο οργανικό και ημιαυτοσχεδιαστικό jazzy ambient ύφος, με deep house απόηχους. Συμμετέχουν σημαντικοί καλλιτέχνες όπως οι Azymuth, οι Khruangbin, ο Jean-Luc Ponty και ο Gigi Masin, ενώ στα ηνία της παραγωγής βρίσκεται ο François Kevorkian.
Επιστρέφοντας στο κεντρικό μέλημα αυτού εδώ του άρθρου, δηλαδή στην καλή ηλεκτρονική μουσική, πρέπει οπωσδήποτε να αναφερθούμε στο άλμπουμ του Romare, Fantasy, το οποίο κυκλοφόρησε προς το τέλος του 2022. Ο Βρετανός παραγωγός παρουσιάζει μια εκδοχή της χορευτικής μουσικής με έντονες αναφορές στις ρίζες, αξιοποιώντας samples από μπλουζ, τζαζ και soul, η οποία είναι αρκετά σκληρή, χωρίς να παραδίδεται στην ευκολία και στην κακογουστιά ούτε για ένα δευτερόλεπτα. Ωστόσο, αυτή η σαφής στόχευση στο dancefloor, λοξοδρομεί σε φουλ συγκινητικά downtempo tracks.
Απαραίτητη προσθήκη στις dance κυκλοφορίες της χρονιάς, κατά τη γνώμη μου, αποτελεί η συλλογή από remixes στο άλμπουμ Drømmen Drømmerne Drømme (2018) των Νορβηγών Hubbabubbaklubb. Τα remixes έχουν επιμεληθεί οι κάποιοι από του σπουδαιότερους Ευρωπαίους παραγωγούς κατά τα τελευταία 5-10 χρόνια, όπως ο Bjørn Torske, ο Mystic Jungle, ο Domenique Dumont, ο Eddie C και ο Axel Boman. Χωρίς αμφιβολία τα ύφη που απλώνονται στο Drømmen Drømmerne Drømme Remixed συγκροτούν τον κορυφαίο ήχο της leftfield electronica στην Γηραιά Ήπειρο σήμερα.
Το άλμπουμ με το οποίο θα ολοκληρώσουμε την ανάδρομη στις μουσικές εξελίξεις του 2022 βρίσκεται στη 2η θέση της λίστας των 15 full-length κυκλοφοριών του έτους, μετά τον Liberato και το ΙΙ. Το Textile Fantasies των Σουηδών Anton Kolbe και Jesper Jarold, οι οποίοι δρουν υπό το όνομα Kanot, είναι πραγματικά ένα κατόρθωμα, κατά βάση επειδή χαρακτηρίζεται από πρωτοτυπία, όταν θεωρούμε ότι μάλλον στη μουσική έχουν πλέον ειπωθεί τα πάντα και η συνθήκη των αναβιώσεων κυριαρχεί. Επηρεασμένοι τόσο από τον dub ήχο, όσο και από τα περιπετειώδη σουηδικά γκρουπ των 70s, όπως οι Arbete och Fritid και οι Archimedes Badkar, οι Kanot πλάθουν ένα στιλ όπου ένας buggy ρυθμός μπλέκεται με βαθιά και αιθέρια synths, καθώς και world - folk μνήμες, ώστε να χτιστεί το ιδανικό background για κιθαριστικά riffs που σου κολλάνε στο νου για καιρό. Στο Textile Fantasies συνδυάζεται ιδιοσυγκρασιακά ο ώριμος πειραματισμός με τη συνθετική έμπνευση και δεινότητα. Ενθαρρυντική μουσική για μια δύσκολη εποχή.
Συγκεφαλαιώνοντας αυτή την ανασκόπηση, που τράβηξε κάπως σε μάκρος, να σημειώσω ότι οι επιλογές και των δύο άρθρων είναι προφανώς υποκειμενικές, ωστόσο διέπονται από την προσπάθεια να βρεθούν τα πιο διαχρονικά μουσικά αποτυπώματα του 2022, μακριά από μέτρια ή και κακά mainstream άλμπουμ, που προβάλλονται ως σημαντικά. Ας πούμε ότι έγινε μια απόπειρα να χαραχτεί μια άξια λόγου διαδρομή στην αχανή μουσική πλευρά της ποπ κουλτούρας σήμερα. Όπως γράφει και ο μεγάλος Stuart Hall, παρέα με τον Paddy Whannel: “Αντί να ανησυχούμε για τις συνέπειες της ποπ κουλτούρας (popular culture), θα έπρεπε να προσπαθούμε να εκπαιδεύσουμε ένα περισσότερο απαιτητικό κοινό (...) Όταν γίνει η διάκριση μεταξύ λαϊκής (popular) και μαζικής (mass) τέχνης, βρίσκουμε ότι έχουμε ξεπεράσει τις χονδροειδείς γενικεύσεις σχετικά με τη ‘μαζική κουλτούρα’, και αντικρίζουμε το πλήρες εύρος του υλικού που προσφέρεται από τα μίντια”.
(Τα αποσπάσματα της μελέτης του S. Hall και P. Whannel εμπεριέχονται στις σελίδες 35 και 78 του βιβλίου Πολιτισμική Θεωρία και Λαϊκή Κουλτούρα του John Storey, σε μετάφραση Βασίλη Ντζούνη, που εκδόθηκε εκδόσεις Πλέθρον το 2015.)
Οι ολοκληρωμένες λίστες:
Top-15 LPs
01. Liberato - II (self-released)
02. Kanot - Textile Fantasies (Höga Nord Rekords)
03. Nu Genea - Bar Mediterraneo (NG Records)
04. Agosta - Agosta (Space Echo Records)
05. Marina Satti - YENNA (Walnut Entertainment)
06. Ak’ Chamel - A Mournful Kingdom of Sand (Akuphone)
Σίγουρα δεν θα πρωτοτυπήσω, αν ξεκινήσω αυτό το άρθρο σημειώνοντας πως η σκιά της πανδημίας σκέπασε κάθε πτυχή της ζωής μας, άρα και της μουσικής. Δυστυχώς (και ευτυχώς, από μία άποψη) τελείωσε και το δεύτερο συναπτό έτος με τη δυσοίωνη παρέα του κορονοϊού και οι επιπτώσεις του στη μουσική έχουν ήδη παρουσιαστεί: η καθυστέρηση ή και η αναβολή κυκλοφοριών, η διστακτικότητα όλων των ανθρώπων που εμπλέκονται στο αλισβερίσι της μουσικής -δημιουργών, παραγωγών, διακινητών και καταναλωτών- και βέβαια η τραγική μείωση των συναυλιών και λοιπών εκδηλώσεων. Όπως πολλοί άλλοι φίλοι της μουσικής, έτσι κι εγώ χώθηκα μεν ως τα μπούνια στην αναζήτηση νέων ενδιαφερόντων καλλιτεχνών, τραγουδιών και άλμπουμ μέσα στο 2021, αλλά συχνά με μια γεύση πικράδας και ματαιότητας…
Δεν είμαι σίγουρος, βέβαια, αν φταίει μονάχα η συνθήκη του κορονοϊού για αυτή τη γενικευμένη κριτική που έκανα κατά τη διάρκεια αυτής της χρονιάς. Όσοι διαβάζετε τα κείμενά μου και, ακόμα περισσότερο, όσοι έχετε κουβεντιάσει μαζί μου, γνωρίζετε την αμφισβήτηση που τρέφω για τη mainstream σκηνή. Αλλά, φέτος αυτή η αμφισβήτηση επεκτάθηκε και σε εκείνες τις φωνές που αντιστέκονται στο mainstream: κάπως κουράστηκα με την τάση των εναλλακτικών μουσικόφιλων όχι μόνο να προβάλλουν, αλλά και να αποθεώνουν ελάχιστα γνωστές μουσικές, μια τάση που συχνά μου φαίνεται προϊόν ψυχαναγκασμού και ανασφάλειας. Βέβαια, κι εγώ ο ίδιος σε αυτή την κάστα ως ένα βαθμό ανήκω. Οπότε αναπόδραστα, η μάστιγα της κριτικής στράφηκε κι εναντίον του ίδιου μου του εαυτού: μήπως ακούω μουσική βιαστικά ή -ακόμα χειρότερο- με έναν κίβδηλο ελιτισμό;
Παρόλο που ο κύριος Κόβιντας αλλά και η δεσποινίδα Αυτοκριτική δοκίμασαν την αντοχή μου, μπορώ να πω ότι είχα μια υπέροχη χρονιά, η ζωή μου εξελίχθηκε από πολλές απόψεις και η ευτυχία με επισκέφτηκε συχνά, σε επίπεδο προσωπικό και μαζί μουσικό. Άλλωστε, η ζωή μας είναι δεμένη γερά με τη μουσική, ειδικά όταν σμιλεύουμε συνειδητά μια καθημερινή και βαθιά σχέση μαζί της. Έτσι δέθηκα νοητικά και συναισθηματικά με κάποια άλμπουμ που κυκλοφόρησαν μέσα στο 2021, έργα που θεωρώ ότι προχωρούν την υπόθεση της μουσικής προς το μέλλον, χωρίς να παραμερίζουν την ανεξάντλητη πηγή του παρελθόντος.
Ξεκινώντας με τα jazz influenced κυκλοφορίες, θα αναφερθώ στη δισκογραφική επιστροφή των Embryo, με το άλμπουμ Auf Auf. Η θρυλική μπάντα βρίσκεται πλέον υπό την ηγεσία, όχι του Christian Burchard, ο οποίος έφυγε από τη ζωή το 2018, αλλά της κόρης του Marcia. Σε συνεργασία με μερικούς από τους κορυφαίους μουσικούς της τζαζ και ροκ γερμανικής σκηνής, η Marcia προσφέρει μια σειρά δαιδαλωδών και σαγηνευτικών συνθέσεων που φέρνουν κοντά τη βαθιά παράδοση της Ανατολής με φιδογυριστές jazz-rock, modal και free jazz ατραπούς.
Βέβαια, ισχυρή τζαζ επιρροή εμφανίζει και το project A Divorce From New York του Ισπανού Álvaro Granda, μέλος του ντουέτου Reykjavik606. Στο άλμπουμ This Ain’t Jazz No More πράγματι αναδομεί τη μητέρα της μαύρης μουσικής, παντρεύοντάς την ευφάνταστα με την dance electronica, δηλαδή τα breaks, το house και το drum n bass. Οι δημιουργίες του Álvaro θεμελιώνονται στη χρυσή για τέτοια ειδολογικά αμαλγάματα δεκαετία του ‘90, προτείνοντας όμως μια συναρπαστική εξέλιξη.
Επίσης, στα αγαπημένα μου άλμπουμ του έτους συμπεριλήφθηκαν και κάποιες κυκλοφορίες που φλερτάρουν μεν με τη τζαζ, αλλά περισσότερο ανοίγονται σε ένα πάντα ανοιχτών οριζόντων ροκ. Οι Σουηδοί Time Is A Mountain επέστρεψαν με το τρίτο τους άλμπουμ III, όπου εκσυγχρονίζουν τον ήχο των συμπατριωτών τους Arbete Och Fritid και Archimedes Badkar, δηλαδή αυτό το τρελό folk και ψυχεδελικό jazz-rock, στρεφόμενοι προς ένα ηχόχρωμα διακριτικό και χαμηλόφωνο, ειλικρινές και ζεστό, που όμως δεν χάνει τον περιπετειώδη του χαρακτήρα.
(Δυστυχώς το άλμπουμ ΙΙΙ των Time Is A Mountain δεν διατίθεται προς ακρόαση στη χώρα μας.)
Στο άλμπουμ We're OK. But We're Lost Anyway των Ελβετών Orchestre Tout Puissant Marcel Duchamp, οι αφρικάνικοι υπνωτιστικοί και μαζί ξεσηκωτικοί ρυθμοί, δείγματα μια πλούσιας λαϊκής μουσικής, συναντιούνται με μοτίβα του λόγιου μινιμαλισμού, υπό την σκέπη του “μεικτού αλλά νόμιμου” ροκ ήχου που έχτισαν μπάντες όπως οι Talking Heads και οι Slits.
Οι επίσης Ελβετοί L’ Eclair, στο τέταρτο full-length τους Confusions μοιάζουν λιγότερο μπερδεμένοι από κάθε άλλη φορά: έχοντας αποφύγει τις catchy και τελικά εύκολες και απλοϊκές μελωδίες των προηγούμενων άλμπουμ τους, παρουσιάζουν ένα jazz-rock δεξιοτεχνικό άλλα όχι φλύαρο, ατμοσφαιρικό αλλά όχι πληκτικό, στοχαστικό και ταυτόχρονα παιγνιώδες.
Ας περάσουμε από το κεφάλαιο της τζαζ σε αυτό της electronica. Τελικά, μετά από μπόλικη σκέψη, θεωρώ ότι το καλύτερο άλμπουμ ηλεκτρονικής μουσικής που άκουσα φέτος - αν εξαιρέσεις το This Ain't Jazz No More, που αναφέρθηκε παραπάνω- είναι το I'm An Arpeggiatorτου Φινλανδού Stiletti-Ana, κατά κόσμον Ilari Larjosto. Στο I’m An Appreciator δομείται ένα balearic στιλ πάνω στα επαναληπτικά μοτίβα του techno, τα αναλογικά beats του deep house και τις trippy μελωδίες και ενορχηστρώσεις του κλασικού ψυχεδελικού και προοδευτικού ροκ.
Τα βαλεαρικά κύματα έχουν καβαλήσει και οι Κωνσταντινουπολίτες Islandman, στο τρίτο τους άλμπουμ Godless Ceremony. Ο ήχος του πλέον για όσους τους ακολουθούν είναι γνωστός, ένα πάντρεμα της πολυστρωματικής μουσικής παράδοσης της Πόλης με downtempo, ethno-house και organic house. To ηχητικό χαρμάνι των Islandman αποπνέει μια πιο έντεχνη μεν, αλλά γνήσια λαϊκότητα, που σπάνια συναντάς στην ηλεκτρονική μουσική ανεξαρτήτως εποχής.
Τώρα, το πιο ακραία ηλεκτρονικό άλμπουμ του 2021 που άκουσα περισσότερο, δηλαδή βασισμένο όχι τόσο στη σύνθεση, αλλά στην τεχνική και την αισθητική της παραγωγής ήταν το basement, etc., ντεμπούτο του downstairs J, ψευδώνυμο του Josh Abramovici. Ο νέοπας από τις ΗΠΑ έχει ως αφετηρία το trip hop - downtempo των Κruder & Dorfmeister και των δύο πρώτων άλμπουμ των Thievery Corporation, το οποίο εν συνεχεία μπολιάζει με στοιχεία από το future bass του Burial, για να καταλήξει σε ένα ομιχλώδες και παραισθητικό ταξίδι.
Στις δύο τελευταίες θέσεις της δεκάδας των πιο αγαπημένων full-length κυκλοφοριών του 2021 θα βρείτε αντίστοιχα δύο άλμπουμ βετεράνων καλλιτεχνών που φέτος επέστρεψαν δυναμικά και απολαυστικά. Το ντουέτο των Dzihan & Kamien στο άλμπουμ IV παρουσιάζει ποικιλόμορφες συνθέσεις, τόσο ορχηστρικές όσο και τραγουδιστικές, σε ποικίλα tempi και δυναμικές, με το nu jazz, το downtempo και το deep house στοιχεία κυρίαρχα.
Από την άλλη οι Lanterna του Henry Frayne στο άλμπουμ Hidden Drives επαναλαμβάνουν, με μια ιδανική ισορροπία ανάμεσα στην εσωστρέφεια και την εξωστρέφεια, το ιδιαίτερο ορχηστρικό -ας το πούμε, post- rock τους, με έντονες τις μνήμες από τη folk παράδοση των ΗΠΑ.
Αφήνουμε όμως για λίγο τα full-length άλμπουμ, για να περάσουμε σε μια συλλογή και σε μερικά EPs. Οι διάσημοι στο indie ακροατήριο Khruangbin συγκέντρωσαν σε μία συλλογή τα remixes στο περσινό τους άλμπουμ Mordechai, τα οποία έχουν επιμεληθεί σημαντικοί και αγαπημένοι παραγωγοί. Μερικά από αυτά είναι αριστουργηματικά: συνοπτικά θα ξεχωρίσω το disco έποςTime (You And I) (Put A Smile On DJ's Face Mix)από τον Felix Dickinson και την “όμορφη σουίτα” που κατορθώνει ο Ron Trent στο Shida (Bella Suite). Σε έναν ανάλογο δρόμο χαλαρής και αισιόδοξης χορευτικης ηλεκτρονικής έκφρασης με υψηλή αισθητική κινηθηκαν και τα φετινά EPs των Residentes Balearicos, δηλαδή των Βενετών παραγωγών Ale Doretto και Luca Averna που πλέον ζουν στην Ibiza.
Ας ολοκληρώσουμε τον απολογισμό της μουσικής του 2021 με μία σύντομη παρουσίαση ελληνικών άλμπουμ που ξεχώρισαν. Πραγματικά φέτος η ελληνική σκηνή έδωσε εξαιρετικά δείγματα σε μια ευρεία γκάμα ειδών και στυλ, άλμπουμ που ανταγωνίζονται στα ίσια την ποιότητα της διεθνούς παραγωγής.
Μάλλον το καλύτερο ελληνικό άλμπουμ που άκουσα φέτος ήταν το Τρία των Λάμδα. Το Αθηναϊκό κουιντέτο προτείνει τη δική του λύση στη φαινομενικά εύκολη, αλλά επί της ουσίας δύσκολη εξίσωση του συνδυασμού ανάμεσα στην ελληνική παράδοση και το ροκ. Έτσι, μια μινιμαλιστική και αρκετά ηλεκτρονική προσέγγιση στο progressive και στο post-rock αλληλεπιδρά γόνιμα με παραδοσιακά μελωδικά, ρυθμικά αλλά και στιχουργικά μοτίβα. Τα τελευταία, βέβαια, μπλέκονται με έναν εντελώς σημερινό σουρεαλιστικό λυρισμό. Η επίδραση του Θανάση Παπακωνσταντίνου είναι παρούσα, αλλά η ατμόσφαιρα είναι πιο αιθέρια, σε σχέση με την πιο γήινη προσέγγιση του Λαρισαίου τραγουδοποιού.
Αξιόλογες δουλειές κυκλοφόρησαν στο χώρο της εντόπιας electronica. Ο Βασίλης Κυρίτσης, κιθαρίστας και βασικός συνθέτης της alt-rock μπάντας Circus Caravan, με το εκκεντρικό μα και λυρικό ψευδώνυμο Occupations Of Uninhabited Space, στο μίνι άλμπουμ του External Monologue συλλέγει ορχηστρικές συνθέσεις, συνοδευόμενες από σύντομα πεζά. Μια, λοιπόν, πολυμεσική προσπάθεια, που φέρνει κοντά τη μουσική και τη λογοτεχνία. Ο εσωστρεφής Συμβολισμός των κειμένων αντιστοιχεί σε ambient και post-rock, που παραμένει ήρεμο, χωρίς όμως να χάνει την σκοτεινιά του, ουσιαστικά μια χαρμολύπη, που εντείνουν τα υπαινικτικά ανοίγματα προς την ελληνική λαϊκή παράδοση.
Δύο μοναχικοί συνθέτες και παραγωγοί ηλεκτρονικής μουσικής μας έδωσαν αντίστοιχα δύο full-length που θα χαρακτήριζα εμπνευσμένα και βαθυστόχαστα. Ο αινιγματικός δημιουργός με το ψευδώνυμο Satori Minayia στο δεύτερο άλμπουμ του Icaro φέρνει ξανά στο προσκήνιο την πιο ονειρική και μελωδική πλευρά του breakbeat, εμπλουτίζοντάς το με στοιχεία από τον πρώιμο Ulrich Schnauss, καθώς και από τη σχετικά νέα τάση του vaporwave. Σκοπός του Satori είναι η έκφραση ψυχολογικών και υπαρξιακών προβληματισμών.
Ενώ, ο Βασίλης Βρακάς, στο τελευταίο μέρος του project του Kamala, δηλαδή στο άλμπουμ Modern Lovers, στοχάζεται γύρω από τον ρόλο και την αξία ενός άπιαστου και ιδανικού ερωτικού αισθήματος στον μεταμοντέρνο κόσμο. Ο Βασίλης υφαίνει προσεκτικά και ευαίσθητα μια downtempo electronica με στοιχεία από τις αχανείς παραδόσεις της Μεσογείου και της Ανατολής.
Κλείνουμε την αναφορα στα ελληνικά άλμπουμ του 2021, με τη μοναδική κυκλοφορία της δισκογραφικής Teranga Beat για τη συγκεκριμένη χρονιά, το Streams του Jan Van Engel, δηλαδή του βετεράνου ντράμερ και περκασιονίστα Γιάννη Αγγελόπουλου. Ο Αγγελόπουλος συμπράττει με τους Παρασκευά Κίτσο στο μπάσο, Βαγγέλη Στεφανόπουλο στο πιάνο και Φώτη Σιώτα στο βιολί, για να παραδώσει μαθήματα κορυφαίας world jazz, στα χνάρια των Mode Plagal και των Greek Fusion Orchestra του Κυριάκου Σφέτσα. Αλλά, υπόψη ότι στο Streams κυριαρχεί η λογική του “ουκ εν τω πολλώ το ευ”, οπότε η αφαίρεση και η ουσιώδης λιτότητα παίζουν κεντρικό ρόλο.
Τα άλμπουμ του 2021 που ξεχώρισα και άκουσα περισσότερο δεν περιορίζονται στα προαναφερθέντα, αλλά θεωρώ πως το συγκεκριμένο άρθρο ήδη επεκτάθηκε με το παραπάνω. Άλλωστε, στη συνέχεια θα βρείτε δύο λίστες, η πρώτη με τα 30 διεθνή άλμπουμ της χρονιάς και η δεύτερη με τα 10 ελληνικά.
Μάλλον το πιο ισχυρό δίδαγμα που πήρα αυτή τη χρονιά, μια σκέψη που συνειδητοποιώ σταδιακά, αλλά μέσα στο 2021 έγινε ξεκάθαρη, είναι ότι η ανθρώπινη πράξη και δράση μετράει περισσότερο. Εκεί διαφαίνεται και κρίνεται η σκέψη και το συναίσθημα. Έτσι, σε μια γεμάτη και αγχωτική καθημερινότητα, πλέον προσπαθώ, μην πω αγωνίζομαι, ώστε η ακρόαση μουσικής να μη είναι μια παθητική, αλλά μια δυναμική και δημιουργική πράξη. Γιατί η ποιοτική μουσική με ειλικρινή και ανθρώπινα εφαλτήρια επηρεάζει τη συνείδηση των ανθρώπων και τελικά τους στρέφει προς το όραμα της εξέλιξης του εαυτού τους και του κόσμου.
30 διεθνή άλμπουμ
Embryo - Auf Auf
Divorce From New York - This Ain’t Jazz No More
Time Is a Mountain - lll
Stiletti-Ana - I'm An Arpeggiator
Orchestre Tout Puissant Marcel Duchamp - We're OK. But We're Lost Anyway
Islandman - Godless Ceremony
L’ Eclair - Confusions
downstairs J - basement, etc.
Dzihan & Kamien - IV
Lanterna - Hidden Drives
Blod – Missväxt
Emanative, Liz Elensky - The Volume Of The Light
Sans Musique - Sansibar
International Music - Ententraum
Cass., Niklas Wandt - Esculturas Rupestres
Mount Liberation Unlimited – Welcome To The Jungle
Nala Sinephro - Space 1.8
Dave - We Are All Alone In This Together
Thomas Blondet & Steven Rubin - Sea Sons
Fama87 - Day, Night
The Invisible Session - Echoes Of Africa
Nicolas Wandt - Solar Musli
Dina ögon - Dina ögon
Whatitdo Archive Group - The Black Stone Affair
The New Age Orchestra - Let’s Dream Together
Cyber Surfer 3D - Ultima
The Vendetta Suite - The Kempe Stone Portal
Al Lover - Soundtrack to the Eavesdropper Cafe
Ross From Friends - Tread
10 ελληνικά άλμπουμ
Λάμδα - Τρία
Occupations Of Uninhabited Space - External Monologue
Satori Minayia - Icaro
Jan Van Angelopoulos – Streams
Kamala - Modern Lovers
Veslemes - Apolithoma
Glacial - Hardcore Lounge
Anopolis - Άνω Πόλης
Stereo Utopia - La Terra Madre
Cheapedits - Nuit Électrique
εικόνα: Lin Quiajun - Listening to music
Υ.Γ.: Αυτό είναι το δωδέκατο συνεχόμενο έτος για τις μουσικές κυκλοφορίες του οποίου γράφω άρθρο (2010-2021). Βέβαια, το 2021 γιορτάσαμε και τα 10 χρόνια δραστηριότητας του Music On Air blog. Καλή χρονιά!
.jpg)
Σε αυτό το project, o κιθαρίστας Max Essa συνεργάζεται με τον παραγωγό David Harks για να μας χαρίσουν ένα μπουκέτο μοντέρνων balearic tracks, με ρυθμούς ράθυμους, ονειρώδεις μελωδίες που νοσταλγούν τα 80s και μια υφέρπουσα ροκ αλητεία.
Το ντουέτο των ddwy αποτελείται από την τραγουδίστρια nangi και τον παραγωγό Inner Totality. Πέρσι κυκλοφόρησαν το full-length ντεμπούτο τους , το οποίο είχα βρει ενδιαφέρον, αλλά κάπως αδύναμο. Φέτος όμως, με αυτό το EP έχουν σαφώς βελτιωθεί, στήνοντας ένα προσωπικό στιλ, το οποίο θα χαρακτήριζα ως midtempo minimal kraut tribal trance… 
Ο Ουκρανός Vakula μετα από μια σειρά μακρόσυρτων άλμπουμ με τελετουργικό new age, επιστρέφει δυναμικά, σε συνεργασία με τον νέο παραγωγό LG, με συγκλονιστικό techno, σφραγισμένο με βαθιές μνήμες της kosmische σκηνής. 
Για το ντεμπούτο EP αυτής της τρελής μελβουρνέζικης παρέας -μέλος της παίζει και στους προαναφερθέντες Evening News- έχουμε ξαναγράψει εδώ. Οπότε, απλά να σημειώσω πως έχουμε να κάνουμε με krautrock επιρροής dubby trip hop, το οποίο ανοίγεται σε μια, αξιοσημείωτα δεμένη, περιπετειώδη εξέλιξη. 
Το ντουέτο των Sidi Bou Said αποτελείται από τους Μιλανέζους Paolo Russi (μέλος των Discojuice) και Marco Lanfranchi. Στη σαγηνευτική τους μουσική, επιστρατεύουν ένα ύφος που γνωρίζουν καλά, δηλαδή ένα μίγμα από balearic disco και deep house, για να αναπαραστήσουν την πολυπολιτισμικότητα της τυνησιακής πόλης Sidi Bou Said, όπου συναντιούνται μοναδικά η ευρωπαϊκή και η αραβική Μεσόγειος. Συνεπώς οι εντονότατες και αρχέγονες, θα έλεγα, νοτιοϊταλικές και βορειοαφρικανικές επιρροές απογειώνουν το σκηνικό με τρόπο ανεπανάληπτο.
.jpg)
.png)
