Μετά από ανάλογες λίστες που δημιούργησαν φίλοι στο Fb, αποφάσισα κι εγώ να φτιάξω μια λίστα με τα 25 -τελικά- αγαπημένα άλμπουμ της 25ετίας 2000-2025. Βέβαια, το όλο trend ξεκίνησαν μουσικές ιστοσελίδες του εξωτερικού, αλλά η δική μου λίστα, όπως και των διαδικτυακών φίλων, καθοδηγείται κατά κύριο λόγο από το προσωπικό, άρα και υποκειμενικό γούστο... Βασικά, τα παρακάτω ετερόκλητα από πλευράς είδους και ύφους άλμπουμ θεωρούνται από την αφεντιά μου όχι μόνο υπέροχα, αλλά και σημαντικά. Και, όπως έγραψα και στην ανάρτησή μου στο φουμπού, η λίστα έχει και Γαϊτάνο!
Η σειρά είναι χρονολογική και για τα άλμπουμ του ίδιου έτους αλφαβητική.
2000: Godspeed You! Black Emperor - Lift Your Skinny Fists Like Antennas to Heaven
2002: Laço Tayfa – Hicaz Dolap
2002: The Cinematic Orchestra - Every Day
2002: Thievery Corporation - The Richest Man In Babylon
2002: Θανάσης Παπακωνσταντίνου - Αγρύπνια
2003: Muse - Absolution
2003: OSI - Office Of Strategic Influence
2003: Εστουδιαντίνα Νέας Ιωνίας – Smyrne
2004: Isis - Panopticon
2004: Eluvium - An Accidental Memory In Case Of Death
2005: Gorillaz - Demon Days
2005: Kanye West - Late Registration
2005: Nujabes - Modal Soul
2006: Beirut - Gulag Orkestar
2006: Bonobo - Days To Come
2006: Studio - West Coast
2006: The Album Leaf - Into The Blue Again
2007: Alcest - Souvenirs D'un Autre Monde
2007: A Mountain of One - Collected Works
2007: Burial - Untrue
2010: Caribou - Swim
2010: Mike Fabulous And Wild Bill Ricketts – Ricketts Meets Fabulous At Maitland Rd
Μετά από την παρουσίαση των 10 EPs και singles του 2024, περνάμε δίχως καθυστέρηση στα LPs:
(H εικόνα του κάθε εξωφύλλου αποτελεί link για το αντίστοιχο άλμπουμ)
10. Monoplay - Nine Lives
Ο πολυταξιδεμένος Ρώσος τραγουδοποιός βρίσκει μια αρκετά δική του μουσική γλώσσα, κάπου ανάμεσα στο downtempo και το microhouse, για να μας διηγηθεί ιστορίες, οι οποίες διέπονται από την ίδια μελαγχολία, είτε αν (φανταζόμαστε πως) εξελίσσονται στις μεγαλουπόλεις της καπιταλιστικής Δύσης, είτε σε εκείνες του μετασοβιετικού κόσμου.
09. Khirki - Κυκεώνας
Με αυτό το δεύτερο full -length τους, οι δικοί μας Khirki σερβίρουν ένα μοντέρνο, μελωδικό και γκρουβάτο metal, που εμπλουτίζεται με αναφορές στο κλασικό heavy rock, καθώς και με καίρια ανοίγματα στην ελληνική παραδοσιακή μουσική. Δίκαιη, λοιπόν, η μεγάλη τους επιτυχία.
08. Starsiren - All Dust
Στο αφιέρωμα μας σε μερικές από τις πιο συναρπαστικές trip hop κυκλοφορίες του 2024, αναφερθήκαμε και στους Starsiren. Το ντουέτο από τη Georgia των ΗΠA κυκλοφόρησε ένα ντεμπούτο σκοτεινού ως και goth μα εξίσου soulful trip hop, που ακούγεται απνευστί.
07. Common & Pete Rock - The Auditorium Vol. 1
Δύο βετεράνοι του καλού αμερικάνικου hip hop συνεργάζονται σε ένα άλμπουμ δυναμίτη: ο Common δίνει ένα εξίσου δυναμικό και μελωδικό ραπ ρεσιτάλ, θίγοντας σημαντικά κοινωνικά προβλήματα, ενώ ο Pete Rock δομεί μια παραγωγή γεμάτη τόσο τεχνική όσο και συναίσθημα. Παράλληλα, αμφότεροι οι συμμετέχοντες στηρίζονται αλλά και προάγουν σφαιρικά την αφροαμερικανική κουλτούρα. Αυτό το hip hop αγαπάμε.
06. VA - Chill Pill Vol. VI
Το έκτο μέρος της συλλογής Chill Pill συγκεντρώνει tracks λιγότερο ή περισσότερο νέων εκπροσώπων του chill out και του Balearic, οι οποι@ ανεβάζουν τον πήχη σε ένα υπο-είδος που συχνά σχετίζεται με αδιάφορες συλλογές για κυριλέ beach bar και ξενοδοχεία, μπλέκοντας το με krautrock, ambient house, bass music και γενικώς την πιο απρόβλεπτη όψη της ηλεκτρονικής μουσικής.
05. Viive - Sen Jälkeen Kun
Η Riika Suutari και ο Antti Niiranen από τη Φινλανδία, πολύ καλοί φίλοι μεταξύ τους, αποφάσισαν να μοιραστούν το μουσικό τους όραμα, με αποτέλεσμα ένα πραγματικά μαγευτικό πάντρεμα ανάμεσα στην χαμηλόφωνη τζαζ και στην ακουστική folk, το οποίο αποπνέει αλλόκοτο λυρισμό και ορεσίβια ελευθερία.
04. Floating Points - Cascade
Ο κύριος Samuel Shepherd αποτελεί, για μένα, τον μπροστάρη της leftfield electronica σήμερα. Στο Cascade επανέρχεται στην dance, μαστορεύοντας ένα άλμπουμ εκρηκτικό, μα και γεμάτο με συγκίνηση, δείχνοντας παράλληλα τον σωστό δρόμο για το συγκαιρινό techno και house, το οποίο δεν λησμονεί γόνιμες επιρροές ακόμα και από το πιο μακρινό πειραματικό του παρελθόν.
03. Conifère - L'Impôt du Sang
Αυτό το άλμπουμ το άκουσα φέτος περισσότερες φορές από κάθε άλλο, ανεξαρτήτως είδους, για αυτό και του αφιέρωσα ένα long-read. Έχουμε να κάνουμε με επικό, ατμοσφαιρικό και μελωδικό black metal πρώτης γραμμής, με κεφάτες (crust) punk ενέσεις, αλλά και υφέρποντα folk μπολιάσματα. Οι στίχοι ξετυλίγουν το νήμα ουσιαστικών προβληματισμών σχετικά με το ιστορικό παρελθόν.
02. Gatt & Shoaib Kaminpour - Over The Oceans
Νιώθω ότι ο Ιρανός κιθαρίστας και συνθέτης Shoaib Kaminpour έκανε αυτό το άλμπουμ δώρο προσωπικά σε μένα, ώστε να αντιμετωπίζω, έστω λίγο πιο ψύχραιμα, εκείνες τις στιγμές που ο φόβος και η αβεβαιότητα γυρνάνε δύσκολα σε προσδοκία και φως. Παράλληλα, το Over The Oceans είναι διαποτισμένο από τον ιστορικό πόνο του ιρανικού λαού. Σε μουσικό επίπεδο, το post-rock των Gy!be συνδυάζεται με το singing-songwriting, την avant-jazz καθώς και με τη μακρά ιρανική - περσική παράδοση. Ένα άλμπουμ πολύ κοντά στο αριστούργημα, το οποίο αποδεικνύει πως, όπως λέει και φίλος μας ο Σωκράτης, “το πιο βαθύ σκοτάδι είναι πριν την αυγή”.
01. Procida Ritual Project - Misteri
Το συγκεκριμένο άλμπουμ αρχικά στήθηκε, ώστε να παρουσιαστούν, με κάποια μουσική επεξεργασία, field recordings τα οποία πραγματοποιήθηκαν το 2022 στο νησί της Procida, με θέμα αποκλειστικά τοπικά Καθολικά δρώμενα και έθιμα, που όμως διακρίνονται από μουσουλμανικές επιδράσεις και προχριστιανικές μνήμες. Στην ουσία όμως αυτό το πρωτογενές υλικό μεταβάλλεται σε ένα από τα κεντρικά νήματα που υφαίνουν το κορυφαίο αυτό άλμπουμ, στο οποίο η άποψη των Dead Can Dance για τις μουσικές του κόσμου συναντά το downtempo και το dub. Τελικά, το Misteri των Procida Ritual Project, το οποίο καθοδηγείται από τον μουσικό και παραγωγό Pier Paolo Porcari (μέλος των σπουδαίων Almamegretta), αποτελεί ένα μουσικό έργο πολιτισμικού και ανθρωπολογικού βάθους, παράλληλα όμως ακούγεται εύκολα, ξανά και ξανά.
Στο πρώτο μέρος των best του 2024 έγραψα πως οι περισσότερες από τις μουσικές κυκλοφορίες που επιλέχτηκαν έχουν μια κοινωνικοπολιτική διάσταση, κάτι που ισχύει, αρκεί να αντιληφθούμε τον πολιτισμό/ την κουλτούρα ως ένα σύνολο ή ως ένα σύστημα, αν θέλετε, που αγκαλιάζει κάθε πλευρά της ανθρώπινης ζωής, από την υψηλή τέχνη ως την ποπ κουλτούρα και από την πολιτική ως τη μαγειρική. Κάτω από αυτή την οπτική, στις καλλιτεχνικές δράσεις, όπως είναι στην περίπτωση μας η μουσική, βράζουν δυνάμεις πολιτικής, νοοτροπίας και ιδεολογίας.
Έτσι, λοιπόν, βλέπουμε πως οι επιλεγμένες κυκλοφορίες διαπερνώνται από κάποια κοινά νήματα άρα, κατά κάποιο τρόπο, μπορούν να ομαδοποιηθούν: πρώτο νήμα η αναδιαπραγμάτευση του ιστορικού παρελθόντος και της εντόπιας/ εθνικής πολιτισμικής μνήμης, η εμπλοκή τους με τον μύθο και η σκιά τους στο σήμερα, δεύτερο νήμα η προβολή της διαπολιτισμικής επαφής ως ένα αδιαμφισβήτητα θετικό φαινόμενο και τρίτο νήμα η σημασία της συνεργασίας και κατ' επέκταση της συντροφικότητας. Και οι τρείς αυτές τάσεις κοντράρουν κυρίαρχες ιδεολογικές τάσεις των ημερών μας, ειδικότερα, την αίσθηση του διαρκούς παρόντος και τη λησμονιά του παρελθόντος, έπειτα τον σωβινισμό και τον ρατσισμό και τέλος, την αντίληψη της ατομικής επιτυχίας και του σκληρού ανταγωνισμού, αντίστοιχα.
Κάπως έτσι, η μουσική δημιουργία μα και ακρόαση συντελεί σε ένα καλύτερο αύριο.
Σίγουρα δεν θα πρωτοτυπήσω, αν ξεκινήσω αυτό το άρθρο σημειώνοντας πως η σκιά της πανδημίας σκέπασε κάθε πτυχή της ζωής μας, άρα και της μουσικής. Δυστυχώς (και ευτυχώς, από μία άποψη) τελείωσε και το δεύτερο συναπτό έτος με τη δυσοίωνη παρέα του κορονοϊού και οι επιπτώσεις του στη μουσική έχουν ήδη παρουσιαστεί: η καθυστέρηση ή και η αναβολή κυκλοφοριών, η διστακτικότητα όλων των ανθρώπων που εμπλέκονται στο αλισβερίσι της μουσικής -δημιουργών, παραγωγών, διακινητών και καταναλωτών- και βέβαια η τραγική μείωση των συναυλιών και λοιπών εκδηλώσεων. Όπως πολλοί άλλοι φίλοι της μουσικής, έτσι κι εγώ χώθηκα μεν ως τα μπούνια στην αναζήτηση νέων ενδιαφερόντων καλλιτεχνών, τραγουδιών και άλμπουμ μέσα στο 2021, αλλά συχνά με μια γεύση πικράδας και ματαιότητας…
Δεν είμαι σίγουρος, βέβαια, αν φταίει μονάχα η συνθήκη του κορονοϊού για αυτή τη γενικευμένη κριτική που έκανα κατά τη διάρκεια αυτής της χρονιάς. Όσοι διαβάζετε τα κείμενά μου και, ακόμα περισσότερο, όσοι έχετε κουβεντιάσει μαζί μου, γνωρίζετε την αμφισβήτηση που τρέφω για τη mainstream σκηνή. Αλλά, φέτος αυτή η αμφισβήτηση επεκτάθηκε και σε εκείνες τις φωνές που αντιστέκονται στο mainstream: κάπως κουράστηκα με την τάση των εναλλακτικών μουσικόφιλων όχι μόνο να προβάλλουν, αλλά και να αποθεώνουν ελάχιστα γνωστές μουσικές, μια τάση που συχνά μου φαίνεται προϊόν ψυχαναγκασμού και ανασφάλειας. Βέβαια, κι εγώ ο ίδιος σε αυτή την κάστα ως ένα βαθμό ανήκω. Οπότε αναπόδραστα, η μάστιγα της κριτικής στράφηκε κι εναντίον του ίδιου μου του εαυτού: μήπως ακούω μουσική βιαστικά ή -ακόμα χειρότερο- με έναν κίβδηλο ελιτισμό;
Παρόλο που ο κύριος Κόβιντας αλλά και η δεσποινίδα Αυτοκριτική δοκίμασαν την αντοχή μου, μπορώ να πω ότι είχα μια υπέροχη χρονιά, η ζωή μου εξελίχθηκε από πολλές απόψεις και η ευτυχία με επισκέφτηκε συχνά, σε επίπεδο προσωπικό και μαζί μουσικό. Άλλωστε, η ζωή μας είναι δεμένη γερά με τη μουσική, ειδικά όταν σμιλεύουμε συνειδητά μια καθημερινή και βαθιά σχέση μαζί της. Έτσι δέθηκα νοητικά και συναισθηματικά με κάποια άλμπουμ που κυκλοφόρησαν μέσα στο 2021, έργα που θεωρώ ότι προχωρούν την υπόθεση της μουσικής προς το μέλλον, χωρίς να παραμερίζουν την ανεξάντλητη πηγή του παρελθόντος.
Ξεκινώντας με τα jazz influenced κυκλοφορίες, θα αναφερθώ στη δισκογραφική επιστροφή των Embryo, με το άλμπουμ Auf Auf. Η θρυλική μπάντα βρίσκεται πλέον υπό την ηγεσία, όχι του Christian Burchard, ο οποίος έφυγε από τη ζωή το 2018, αλλά της κόρης του Marcia. Σε συνεργασία με μερικούς από τους κορυφαίους μουσικούς της τζαζ και ροκ γερμανικής σκηνής, η Marcia προσφέρει μια σειρά δαιδαλωδών και σαγηνευτικών συνθέσεων που φέρνουν κοντά τη βαθιά παράδοση της Ανατολής με φιδογυριστές jazz-rock, modal και free jazz ατραπούς.
Βέβαια, ισχυρή τζαζ επιρροή εμφανίζει και το project A Divorce From New York του Ισπανού Álvaro Granda, μέλος του ντουέτου Reykjavik606. Στο άλμπουμ This Ain’t Jazz No More πράγματι αναδομεί τη μητέρα της μαύρης μουσικής, παντρεύοντάς την ευφάνταστα με την dance electronica, δηλαδή τα breaks, το house και το drum n bass. Οι δημιουργίες του Álvaro θεμελιώνονται στη χρυσή για τέτοια ειδολογικά αμαλγάματα δεκαετία του ‘90, προτείνοντας όμως μια συναρπαστική εξέλιξη.
Επίσης, στα αγαπημένα μου άλμπουμ του έτους συμπεριλήφθηκαν και κάποιες κυκλοφορίες που φλερτάρουν μεν με τη τζαζ, αλλά περισσότερο ανοίγονται σε ένα πάντα ανοιχτών οριζόντων ροκ. Οι Σουηδοί Time Is A Mountain επέστρεψαν με το τρίτο τους άλμπουμ III, όπου εκσυγχρονίζουν τον ήχο των συμπατριωτών τους Arbete Och Fritid και Archimedes Badkar, δηλαδή αυτό το τρελό folk και ψυχεδελικό jazz-rock, στρεφόμενοι προς ένα ηχόχρωμα διακριτικό και χαμηλόφωνο, ειλικρινές και ζεστό, που όμως δεν χάνει τον περιπετειώδη του χαρακτήρα.
(Δυστυχώς το άλμπουμ ΙΙΙ των Time Is A Mountain δεν διατίθεται προς ακρόαση στη χώρα μας.)
Στο άλμπουμ We're OK. But We're Lost Anyway των Ελβετών Orchestre Tout Puissant Marcel Duchamp, οι αφρικάνικοι υπνωτιστικοί και μαζί ξεσηκωτικοί ρυθμοί, δείγματα μια πλούσιας λαϊκής μουσικής, συναντιούνται με μοτίβα του λόγιου μινιμαλισμού, υπό την σκέπη του “μεικτού αλλά νόμιμου” ροκ ήχου που έχτισαν μπάντες όπως οι Talking Heads και οι Slits.
Οι επίσης Ελβετοί L’ Eclair, στο τέταρτο full-length τους Confusions μοιάζουν λιγότερο μπερδεμένοι από κάθε άλλη φορά: έχοντας αποφύγει τις catchy και τελικά εύκολες και απλοϊκές μελωδίες των προηγούμενων άλμπουμ τους, παρουσιάζουν ένα jazz-rock δεξιοτεχνικό άλλα όχι φλύαρο, ατμοσφαιρικό αλλά όχι πληκτικό, στοχαστικό και ταυτόχρονα παιγνιώδες.
Ας περάσουμε από το κεφάλαιο της τζαζ σε αυτό της electronica. Τελικά, μετά από μπόλικη σκέψη, θεωρώ ότι το καλύτερο άλμπουμ ηλεκτρονικής μουσικής που άκουσα φέτος - αν εξαιρέσεις το This Ain't Jazz No More, που αναφέρθηκε παραπάνω- είναι το I'm An Arpeggiatorτου Φινλανδού Stiletti-Ana, κατά κόσμον Ilari Larjosto. Στο I’m An Appreciator δομείται ένα balearic στιλ πάνω στα επαναληπτικά μοτίβα του techno, τα αναλογικά beats του deep house και τις trippy μελωδίες και ενορχηστρώσεις του κλασικού ψυχεδελικού και προοδευτικού ροκ.
Τα βαλεαρικά κύματα έχουν καβαλήσει και οι Κωνσταντινουπολίτες Islandman, στο τρίτο τους άλμπουμ Godless Ceremony. Ο ήχος του πλέον για όσους τους ακολουθούν είναι γνωστός, ένα πάντρεμα της πολυστρωματικής μουσικής παράδοσης της Πόλης με downtempo, ethno-house και organic house. To ηχητικό χαρμάνι των Islandman αποπνέει μια πιο έντεχνη μεν, αλλά γνήσια λαϊκότητα, που σπάνια συναντάς στην ηλεκτρονική μουσική ανεξαρτήτως εποχής.
Τώρα, το πιο ακραία ηλεκτρονικό άλμπουμ του 2021 που άκουσα περισσότερο, δηλαδή βασισμένο όχι τόσο στη σύνθεση, αλλά στην τεχνική και την αισθητική της παραγωγής ήταν το basement, etc., ντεμπούτο του downstairs J, ψευδώνυμο του Josh Abramovici. Ο νέοπας από τις ΗΠΑ έχει ως αφετηρία το trip hop - downtempo των Κruder & Dorfmeister και των δύο πρώτων άλμπουμ των Thievery Corporation, το οποίο εν συνεχεία μπολιάζει με στοιχεία από το future bass του Burial, για να καταλήξει σε ένα ομιχλώδες και παραισθητικό ταξίδι.
Στις δύο τελευταίες θέσεις της δεκάδας των πιο αγαπημένων full-length κυκλοφοριών του 2021 θα βρείτε αντίστοιχα δύο άλμπουμ βετεράνων καλλιτεχνών που φέτος επέστρεψαν δυναμικά και απολαυστικά. Το ντουέτο των Dzihan & Kamien στο άλμπουμ IV παρουσιάζει ποικιλόμορφες συνθέσεις, τόσο ορχηστρικές όσο και τραγουδιστικές, σε ποικίλα tempi και δυναμικές, με το nu jazz, το downtempo και το deep house στοιχεία κυρίαρχα.
Από την άλλη οι Lanterna του Henry Frayne στο άλμπουμ Hidden Drives επαναλαμβάνουν, με μια ιδανική ισορροπία ανάμεσα στην εσωστρέφεια και την εξωστρέφεια, το ιδιαίτερο ορχηστρικό -ας το πούμε, post- rock τους, με έντονες τις μνήμες από τη folk παράδοση των ΗΠΑ.
Αφήνουμε όμως για λίγο τα full-length άλμπουμ, για να περάσουμε σε μια συλλογή και σε μερικά EPs. Οι διάσημοι στο indie ακροατήριο Khruangbin συγκέντρωσαν σε μία συλλογή τα remixes στο περσινό τους άλμπουμ Mordechai, τα οποία έχουν επιμεληθεί σημαντικοί και αγαπημένοι παραγωγοί. Μερικά από αυτά είναι αριστουργηματικά: συνοπτικά θα ξεχωρίσω το disco έποςTime (You And I) (Put A Smile On DJ's Face Mix)από τον Felix Dickinson και την “όμορφη σουίτα” που κατορθώνει ο Ron Trent στο Shida (Bella Suite). Σε έναν ανάλογο δρόμο χαλαρής και αισιόδοξης χορευτικης ηλεκτρονικής έκφρασης με υψηλή αισθητική κινηθηκαν και τα φετινά EPs των Residentes Balearicos, δηλαδή των Βενετών παραγωγών Ale Doretto και Luca Averna που πλέον ζουν στην Ibiza.
Ας ολοκληρώσουμε τον απολογισμό της μουσικής του 2021 με μία σύντομη παρουσίαση ελληνικών άλμπουμ που ξεχώρισαν. Πραγματικά φέτος η ελληνική σκηνή έδωσε εξαιρετικά δείγματα σε μια ευρεία γκάμα ειδών και στυλ, άλμπουμ που ανταγωνίζονται στα ίσια την ποιότητα της διεθνούς παραγωγής.
Μάλλον το καλύτερο ελληνικό άλμπουμ που άκουσα φέτος ήταν το Τρία των Λάμδα. Το Αθηναϊκό κουιντέτο προτείνει τη δική του λύση στη φαινομενικά εύκολη, αλλά επί της ουσίας δύσκολη εξίσωση του συνδυασμού ανάμεσα στην ελληνική παράδοση και το ροκ. Έτσι, μια μινιμαλιστική και αρκετά ηλεκτρονική προσέγγιση στο progressive και στο post-rock αλληλεπιδρά γόνιμα με παραδοσιακά μελωδικά, ρυθμικά αλλά και στιχουργικά μοτίβα. Τα τελευταία, βέβαια, μπλέκονται με έναν εντελώς σημερινό σουρεαλιστικό λυρισμό. Η επίδραση του Θανάση Παπακωνσταντίνου είναι παρούσα, αλλά η ατμόσφαιρα είναι πιο αιθέρια, σε σχέση με την πιο γήινη προσέγγιση του Λαρισαίου τραγουδοποιού.
Αξιόλογες δουλειές κυκλοφόρησαν στο χώρο της εντόπιας electronica. Ο Βασίλης Κυρίτσης, κιθαρίστας και βασικός συνθέτης της alt-rock μπάντας Circus Caravan, με το εκκεντρικό μα και λυρικό ψευδώνυμο Occupations Of Uninhabited Space, στο μίνι άλμπουμ του External Monologue συλλέγει ορχηστρικές συνθέσεις, συνοδευόμενες από σύντομα πεζά. Μια, λοιπόν, πολυμεσική προσπάθεια, που φέρνει κοντά τη μουσική και τη λογοτεχνία. Ο εσωστρεφής Συμβολισμός των κειμένων αντιστοιχεί σε ambient και post-rock, που παραμένει ήρεμο, χωρίς όμως να χάνει την σκοτεινιά του, ουσιαστικά μια χαρμολύπη, που εντείνουν τα υπαινικτικά ανοίγματα προς την ελληνική λαϊκή παράδοση.
Δύο μοναχικοί συνθέτες και παραγωγοί ηλεκτρονικής μουσικής μας έδωσαν αντίστοιχα δύο full-length που θα χαρακτήριζα εμπνευσμένα και βαθυστόχαστα. Ο αινιγματικός δημιουργός με το ψευδώνυμο Satori Minayia στο δεύτερο άλμπουμ του Icaro φέρνει ξανά στο προσκήνιο την πιο ονειρική και μελωδική πλευρά του breakbeat, εμπλουτίζοντάς το με στοιχεία από τον πρώιμο Ulrich Schnauss, καθώς και από τη σχετικά νέα τάση του vaporwave. Σκοπός του Satori είναι η έκφραση ψυχολογικών και υπαρξιακών προβληματισμών.
Ενώ, ο Βασίλης Βρακάς, στο τελευταίο μέρος του project του Kamala, δηλαδή στο άλμπουμ Modern Lovers, στοχάζεται γύρω από τον ρόλο και την αξία ενός άπιαστου και ιδανικού ερωτικού αισθήματος στον μεταμοντέρνο κόσμο. Ο Βασίλης υφαίνει προσεκτικά και ευαίσθητα μια downtempo electronica με στοιχεία από τις αχανείς παραδόσεις της Μεσογείου και της Ανατολής.
Κλείνουμε την αναφορα στα ελληνικά άλμπουμ του 2021, με τη μοναδική κυκλοφορία της δισκογραφικής Teranga Beat για τη συγκεκριμένη χρονιά, το Streams του Jan Van Engel, δηλαδή του βετεράνου ντράμερ και περκασιονίστα Γιάννη Αγγελόπουλου. Ο Αγγελόπουλος συμπράττει με τους Παρασκευά Κίτσο στο μπάσο, Βαγγέλη Στεφανόπουλο στο πιάνο και Φώτη Σιώτα στο βιολί, για να παραδώσει μαθήματα κορυφαίας world jazz, στα χνάρια των Mode Plagal και των Greek Fusion Orchestra του Κυριάκου Σφέτσα. Αλλά, υπόψη ότι στο Streams κυριαρχεί η λογική του “ουκ εν τω πολλώ το ευ”, οπότε η αφαίρεση και η ουσιώδης λιτότητα παίζουν κεντρικό ρόλο.
Τα άλμπουμ του 2021 που ξεχώρισα και άκουσα περισσότερο δεν περιορίζονται στα προαναφερθέντα, αλλά θεωρώ πως το συγκεκριμένο άρθρο ήδη επεκτάθηκε με το παραπάνω. Άλλωστε, στη συνέχεια θα βρείτε δύο λίστες, η πρώτη με τα 30 διεθνή άλμπουμ της χρονιάς και η δεύτερη με τα 10 ελληνικά.
Μάλλον το πιο ισχυρό δίδαγμα που πήρα αυτή τη χρονιά, μια σκέψη που συνειδητοποιώ σταδιακά, αλλά μέσα στο 2021 έγινε ξεκάθαρη, είναι ότι η ανθρώπινη πράξη και δράση μετράει περισσότερο. Εκεί διαφαίνεται και κρίνεται η σκέψη και το συναίσθημα. Έτσι, σε μια γεμάτη και αγχωτική καθημερινότητα, πλέον προσπαθώ, μην πω αγωνίζομαι, ώστε η ακρόαση μουσικής να μη είναι μια παθητική, αλλά μια δυναμική και δημιουργική πράξη. Γιατί η ποιοτική μουσική με ειλικρινή και ανθρώπινα εφαλτήρια επηρεάζει τη συνείδηση των ανθρώπων και τελικά τους στρέφει προς το όραμα της εξέλιξης του εαυτού τους και του κόσμου.
30 διεθνή άλμπουμ
Embryo - Auf Auf
Divorce From New York - This Ain’t Jazz No More
Time Is a Mountain - lll
Stiletti-Ana - I'm An Arpeggiator
Orchestre Tout Puissant Marcel Duchamp - We're OK. But We're Lost Anyway
Islandman - Godless Ceremony
L’ Eclair - Confusions
downstairs J - basement, etc.
Dzihan & Kamien - IV
Lanterna - Hidden Drives
Blod – Missväxt
Emanative, Liz Elensky - The Volume Of The Light
Sans Musique - Sansibar
International Music - Ententraum
Cass., Niklas Wandt - Esculturas Rupestres
Mount Liberation Unlimited – Welcome To The Jungle
Nala Sinephro - Space 1.8
Dave - We Are All Alone In This Together
Thomas Blondet & Steven Rubin - Sea Sons
Fama87 - Day, Night
The Invisible Session - Echoes Of Africa
Nicolas Wandt - Solar Musli
Dina ögon - Dina ögon
Whatitdo Archive Group - The Black Stone Affair
The New Age Orchestra - Let’s Dream Together
Cyber Surfer 3D - Ultima
The Vendetta Suite - The Kempe Stone Portal
Al Lover - Soundtrack to the Eavesdropper Cafe
Ross From Friends - Tread
10 ελληνικά άλμπουμ
Λάμδα - Τρία
Occupations Of Uninhabited Space - External Monologue
Satori Minayia - Icaro
Jan Van Angelopoulos – Streams
Kamala - Modern Lovers
Veslemes - Apolithoma
Glacial - Hardcore Lounge
Anopolis - Άνω Πόλης
Stereo Utopia - La Terra Madre
Cheapedits - Nuit Électrique
εικόνα: Lin Quiajun - Listening to music
Υ.Γ.: Αυτό είναι το δωδέκατο συνεχόμενο έτος για τις μουσικές κυκλοφορίες του οποίου γράφω άρθρο (2010-2021). Βέβαια, το 2021 γιορτάσαμε και τα 10 χρόνια δραστηριότητας του Music On Air blog. Καλή χρονιά!
Πίσω από το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Satori Minayia κρύβεται ένας μυστηριώδης μουσικός και παραγωγός από την Ελλάδα, ο οποίος διατηρεί μεν ένα χαμηλό προφίλ, αλλά η μουσική του είναι εξαιρετική, ένα κορυφαίο δείγμα της σημερινής εντόπιας electronica με δυνατότητες, βέβαια, για ένα παγκόσμιο ακροατήριο. Ως σήμερα έχει κυκλοφορήσει δύο άλμπουμ στην καναδέζικη δισκογραφική Pyramid Blood, το πρώτο με τίτλο Unified Fieldτο 2020 και φέτος το δεύτερο, με τίτλο Icaro.
Στο guest set που ετοίμασε για τα 10 χρόνια του blog, παίζει με μια "moody n' groovy" βεντάλια μουσικών ειδών, ξεκινώντας από το ηλεκτρονικό post-rock, για να φτάσει σε ένα ατμοσφαιρικό midtempo deep house, χωρίς να χάσει μια υπόγεια ροκ αίσθηση και αισθητική.
Απολαύστε μερικά τυχαία χαμόγελα από τον κύριο Satori Minayia...
Tracklist
Emancipator - All Through The Night (Edit)
The Album Leaf - Red Eye
The Album Leaf - Broken Arrow
Röyksopp - Inside The idle Hour Club
Röyksopp - Monument
Black Body - Tomorrow Never Comes
Jon Hopkins - Circle
Marley Carroll - First Thought, Best Thought (Little People Remix)
Αυτά είναι τα 50 αγαπημένα μου άλμπουμ για τη δεκαετία 2010-2019 με -όσο είναι μπορετό- ιεραρχική σειρά, μετά από πρόσκληση του περιοδικού Lung. Η λίστα μου δημοσιεύτηκε, μαζί με τις ανάλογες λίστες των συναδέλφων συντακτών του περιοδικού, στο 6ο τεύχος που είναι αφιερωμένο στην παρελθούσα δεκαετία. Στην λίστα συμπεριλήφθηκαν αποκλειστικά studio album ενός μόνο συγκροτήματος ή καλλιτέχνη, οπότε αποκλείστηκαν συλλογές, ηχογραφήσεις συναυλιών και συλλογικά soundtrack. Σας αφήνω να διαβάσετε τη λίστα, χωρίς να επεκταθώ περαιτέρω γραπτά, καθώς λίαν συντόμως θα ακολουθήσει εξειδικευμένη και εκτενής αποτίμηση των συγκεκριμένων ετών. Μπορείτε, βέβαια, να ακούσετε την Spotify playlist με 70 από τα tracks που θεωρώ πως σημάδεψαν -τουλάχιστον τα δικά μου- 2010s (plus ένα τραγούδι, το τελευταίο, που έρχεται από τα παλιά, αλλά αυτό κι αν σημάδεψε τα ακούσματα μου για αυτή τη δεκαετία...). 01.Nicolas Jaar - Space Is Only Noise (2011) 02. Pacific Horizons - Pacific Horizons (2012) 03. Caribou - Odessa (2010) 04. Alfa Mist - Antiphon (2017) 05. Jamie xx - In Colors (2015) 06. Public Service Broadcasting - Inform - Educate - Entertain (2013) 07. Vakula - Voyage To Arcturus (2015) 08. Atlanter - Vidde (2013) 09. Bonobo - Black Sands (2010) 10. Eziak - No Place Land (2015) 11. Michael Kiwanuka - Kiwanuka (2019) 12. Bambi Davidson - Brunswick (2015) 13. Floating Points - Elaenia (2015) 14. Nicolas Jaar - Sirens (2016) 15. Four Tet - There Is Love In You (2010) 16. Rosalía - El Mar Querer (2018) 17. Trevor Something - Death Dream (2015) 18. 2814 - Birth Of A New Day (2015) 19. Dungen - Häxan (2016) 20. Mount Kimbie - Crooks & Lovers (2010) 21. Almunia - Pulsar (2013) 22. Goat - World Music (2012) 23. Daphni - Jiaolong (2012) 24. Galcher Lustwerk - 100% Galcher (2013) 25. Childish Gambino - "Awaken My Love!" (2016) 26. Bison - Travellers (2014) 27. Michael Kiwanuka - Love & Hate (2016) 28. Bandjo - Bandjo (2010) 29. Murmuüre - Murmuüre (2010) 30. The War On Drugs - Slave Ambient (2011) 31. David Datunashvili - Composure (2014) 32. Xylouris White - Goats (2014) 33. Xxyyxx - Xxyyxx (2012) 34. Mildlife - Phase (2018) 35. Oddisee - The Odd Tape (2016) 36. Ryan Francesconi And Mirabai Peart - Road To Palios (2012) 37. Black Midi - Schalgenheim (2019) 38. The Edison Electrics - Oneironautics (2012) 39.Woods - Love Is Love (2017) 40. Time Is A Mountain - Time Is A Mountain (2013) 41. Smith & Mudd - Gorthleck (2016) 42. Damian Marley, Nas - Distant Relatives (2010) 43. John Talabot - ƒIN (2012) 44. Radiohead - The King of Limbs (2011) 45. Bicep - Bicep (2017) 46. Stromae - Racine Carrée (2013) 47. Oktoberklubben - The Orust Tapes (2018) 48. Alda - Tahoma (2011) 49. Against All Logic - 2012-2017 (2018) 50. Daft Punk - Random Access Memories (2013) Εικόνα: λεπτομέρεια από εξώφυλλο σοβιετικού avant-garde περιοδικού, με τίτλο Radio Front (1934).
Φέτος, λόγω φόρτου εργασίας και ολοένα πιο πυκνών υποχρεώσεων, δεν κατόρθωσα να ετοιμάσω ένα συνοδευτικό άρθρο για τη λίστα με τα αγαπημένα μου άλμπουμ του 2019. Υπόψη ότι τα χαρακτηρίζω "αγαπημένα", ώστε να τονίσω τον αναπόφευκτα υποκειμενικό χαρακτήρα της επιλογής, παρόλο που θεωρώ πως αντικειμενικά τα άλμπουμ που θα βρείτε στην παρακάτω λίστα είναι αξιόλογα, το καθένα βέβαια στο ύφος και στο είδος του.
Blind Delon - Discipline
Επίσης, η σειρά των άλμπουμ είναι ιεραρχική, όσο φυσικά αυτό είναι δυνατόν...
Τα 10 από τα 20 βρίσκονται και στις ετήσιες λίστες των συντακτών του Progrocks.gr, ενώ ολόκληρη η εικοσάδα στο 5ο τεύχος του εντύπουLung Fanzine. Πατάτε το link, ακούτε διαδικτυακώς το αντίστοιχο άλμπουμ:
Επιλογικά, η σύντομη παρουσίαση του ομώνυμου τρίτου άλμπουμ του Michael Kiwanuka, το οποίο λάτρεψα, οπότε μπήκε κατευθείαν στο νο1 της λίστας μου:
Το τρίτο ομώνυμο άλμπουμ του Michael Kiwanuka αποτελεί το magnum opus της μέχρι σήμερα δισκογραφίας του. Το πλέον ώριμο καλλιτεχνικό του ύφος, αν και χρωστάει πολλά στη soul, τη funk και τη jazz των 60s-70s, παραμένει εντελώς σημερινό. Το κάθε τραγούδι ξεδιπλώνεται μέσα από το άλλο σε μία concept δομή που είναι αλληλένδετη με μια σύνθετη και βαθιά διαλεκτική ανάμεσα στον ερωτικό, τον υπαρξιακό και τον πολιτικοκοινωνικό στοχασμό. Η κατεύθυνση προς τη φιλία, τον έρωτα και την αλληλεγγύη είναι αδιαπραγμάτευτη. Τελικά, αυτό το άλμπουμ συγκαταλέγεται στις κορυφαίες στιγμές της μαύρης μουσικής τουλάχιστον των τελευταίων είκοσι ετών, όχι μονάχα εξαιτίας των μουσικών του χαρακτηριστικών, αλλά επίσης χάρη στο πνεύμα και στο μήνυμά του: Ο Kiwanuka αναρωτιέται τι συμβαίνει στον κόσμο, για να βρει την απάντηση σε μια υπέρτατη αγάπη.
Πριν ξεκινήσω να παραθέτω τις σκέψεις μου, ας τις περιχαρακώσω σε ένα πλαίσιο αυστηρής – ελπίζω- αυτοκριτικής: πιθανώς λόγω ηλικίας και μιας σχετικής εμπειρίας στην ακρόαση μουσικής, μπορεί τα γούστα μου πλέον να κινούνται προς τη συντήρηση και τη φοβικότητα, ακόμα. Προσπαθώ να μην εξοκείλω σε μια τέτοια γεροντίστικη και σε μεγάλο βαθμό ελιτίστικη νοοτροπία, αλλά με εμάς τους πτωχούς ακροατάς, πότε δεν ξέρεις… Από τότε που ήμουν έφηβος ως και σήμερα, ακούω μουσική με ενθουσιασμό, αλλά σπάνια με πρόγραμμα, π.χ. να αφιερωθώ στους θεωρητικά σημαντικότερους καλλιτέχνες του τάδε είδους. Ωστόσο, αυτή η χαοτική, θα έλεγα, ακρόαση με οδηγεί στο συμπέρασμα πως, και κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, κυκλοφορεί πραγματικά αξιόλογη μουσική. Σκεφτείτε τις αλληλεπιδράσεις που φέρει η παγκοσμιοποίηση του πολιτισμού ή την απελευθέρωση που έχει φέρει το διαδίκτυο, παράγοντες θετικοί για κάθε τέχνη, άρα και για τη μουσική. Έτσι, στη διάρκεια των τελευταίων 3-4 ετών έχουμε, λόγου χάρη, την άνθιση της UK jazz, συμπεραίνοντας πως και πάλι η Γηραιά Αλβιόνα δίνει το σύνθημα της ανανέωσης.
Αλλά, παράλληλα με την καλή μουσική, δυστυχώς κυκλοφορούν και στοίβες μουσικής που είναι από μέτρια ως πολύ πολύ κακή. Βέβαια, θα μου πείτε πως το μουσικό γούστο είναι υποκειμενικό, οπότε τι σημαίνει «κακή μουσική»; Θα εξηγηθώ. Το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως σε δύο είδη που έχουν έρθει με φόρα από το underground, αλλά φυσικά έχουν εμπορικοποιηθεί στο έπακρο: το hip hop και η ηλεκτρονική. Ενώ η ανεξάρτητη ή ακόμα και underground σκηνή αυτών των δύο ειδών παραμένει φρέσκια και δημιουργικότατη, παρόλα αυτά προωθούνται ακόμα και αθλιότητες, όχι μόνο σε εμπορικό επίπεδο, αλλά και ως ιδιοφυή καλλιτεχνικά έργα. Βέβαια έτσι κινείται ευκολότερα το χρήμα των δισκογραφικών. Ας πάρουμε, για παράδειγμα, το trap. Καθώς βολτάρω στον Βόλο, μια επαρχιακή πόλη 150.000 κατοίκων, βλέπω στις γειτονιές εφήβους με τα κινητά ανά χείρας να ακούνε trap. Οπότε, στον αγώνα μου να ακολουθήσω τους νέους (!) και γενικότερα να αντιληφθώ τις πιο σύγχρονες τάσεις, προσπάθησα να κατανοήσω και την trap σκηνή. Αν και θεωρώ πως έπιασα αρκετά τους αισθητικούς της κώδικες και ανακάλυψα κάποια καλά τραγούδια, κατέληξα στο ότι η σκηνή αυτή είναι, ως ένα μεγάλο βαθμό, μια κατασκευή των δισκογραφικών. Μπορεί να έχει γερές underground βάσεις (βλ. τον μεγάλο DJ Screw), αλλά τα παροδικά hits που αλλάζουν κάθε μήνα έχουν απομακρυνθεί πολύ απ’ αυτές.
Έπειτα, το πολύπλευρο revival από είδη τα οποία εκτείνονται από τα 30s ως τα 90s πνίγει την τρέχουσα μουσική έκφραση. Ας το πούμε απλά: το γνήσιο προπολεμικό swing, το γνήσιο 60s-70s ψυχεδελικό και προοδευτικό ροκ, το γνήσιο electropop της δεκαετίας του '80 - για να φέρω κάποια παραδείγματα- θα είναι πάντα ανώτερα από τις τρέχουσες μεταμοντέρνες αντιγραφές τους. Τέλος, κάποια μουσικά ιδιώματα που στο παρελθόν είχαν δείξει εξαιρετικά δείγματα γραφής έχουν βυθιστεί στο τέλμα. Στο νου μου φυσικά έχω το post-rock. Το μόνο πραγματικά νεωτερικό (ευρύτερα) post-rock άλμπουμ που έχω ακούσει τα τελευταία χρόνια είναι το ντεμπούτο των Public Service Broadcasting.
Το πρόβλημα δεν είναι αμιγώς καλλιτεχνικό, αλλά και ευρύτερα κοινωνικοπολιτικό. Σε έναν κόσμο που μαστίζεται από τις οικονομικές ανισότητες, τη βία, τις προκαταλήψεις, τη θρησκοληψία και τη στροφή στην ακροδεξιά και τον ακραίο εθνικισμό, ένα μεγάλο μέρος της μουσικής σκηνής που λογαριάζεται ως εναλλακτική φροντίζει να κοιμίζει το κοινό σε μια ψευδαίσθηση indie αισθητικής, χλιδάτης pop art, μοδάτου underground και επιφανειακής πολιτικοκοινωνικής κριτικής. Επομένως, η δήθεν εναλλακτική σκηνή αποτελεί το δεκανίκι της πολιτισμικής ηγεμονίας (για να θυμηθούμε και λίγο Gramsci) της εμπορικής ποπ σκηνής, η οποία με τη σειρά της είναι εποικοδόμημα ή –αν θέλετε- έκφραση μιας κυριαρχίας που ξεκινά από το οικονομικό πεδίο για να απλωθεί στο πολιτικό και στο πολιτιστικό. Το ίδιο συνέβαινε άραγε και στα ‘70s; Το αποκλείω, μιας και η μουσική βιομηχανία τότε άρχισε να αποκτά τα σύγχρονα χαρακτηριστικά της. Μήπως στα 80s ή στα 90s; Για να απαντηθούν τέτοιες ερωτήσεις, χρειάζεται να σκάψουμε βαθιά στην κουλτούρα και στις νοοτροπίες αυτών των δεκαετιών. Πάντως, ό,τι και να λέει η πλειονότητα των μουσικοκριτικών, η αλήθεια βρίσκεται στο underground: εκεί πλάθονται όλες οι νέες μουσικές τάσεις. Αλλά, ποιος μπορεί να το παρακολουθεί με συνέπεια, καθώς οι κυκλοφορίες πλέον είναι αμέτρητες και τα κυρίαρχα κανάλια προώθησης κλεισμένα από το mainstream; Άρα τι μένει για μας τους πτωχούς ακροατάς; Ανοιχτά μα επιλεκτικά αυτιά και μυαλά.
Ένα σετάκι που
συνδυάζει μερικά από τα πρόσφατα αγαπημένα μου νέα κομμάτια, τα
περισσότερα από τα οποία κυκλοφόρησαν το 2017, με μερικές αναμνήσεις
από τη χρυσή εποχή: από τα τέλη της δεκαετίας του 60 ως αρχές αυτής του '70.
Μέσα στο 2017 άκουσα πολλά νέα άλμπουμ, τα περισσότερα των οποίων μου φάνηκαν από συμπαθητικά ως αδιάφορα. Μάλλον, η χρόνια νόσος φανατικής ακρόασης μουσικής με έχει κάνει περίεργο και -αν θέλουμε να το θέσουμε πιο ευγενικά- εκλεκτικό. Ωστόσο, κατόρθωσα να ανακαλύψω μερικές κυκλοφορίες οι οποίες ξεχώρισαν από το σωρό. Φυσικά, η συντριπτική πλειονότητα από αγαπημένα άλμπουμ του 2017 δεν βρίσκεται στις λίστες των πρωταγωνιστικών εντύπων και ιστοσελίδων. Και βλέπω ότι πλέον οι περισσότεροι άνθρωποι που γράφουν σχετικά με τη μουσική, τόσο οι πιο επιφανείς όσο και οι υπόλοιποι από μας, ακολουθούν την ίδια γραμμή. Το να δίνεις ένα προσωπικό τόνο στις επιλογές σου είναι αναμφίβολα θετικό, ακόμα και αν η αίσθηση σύγχυσης πολλών ακροατών δεν δείχνει σημάδια υποχώρησης. Πράγματι, κυρίως λόγω της πληθώρας νέων κυκλοφοριών, οι περισσότεροι νιώθουμε ένα μπέρδεμα, ακόμα έχουμε την εντύπωση ότι δεν ακούμε πλέον μουσική με ουσία, καταφεύγοντας συχνά σε μια νοσταλγία του τύπου: "τότε που ήμασταν νέοι και απολαμβάναμε το Dark Side of The Moon εκατοντάδες φορές...". Η τεχνολογία, αλλά και οι νέες κοινωνικές και οικονομικές αναταράξεις αποτελούν παράγοντες μεγάλων αλλαγών στον όλο κύκλο δημιουργίας, διακίνησης και κατανάλωσης της μουσικής. Πάντως, προσωπικά απολαμβάνω να ανοίγω τον υπολογιστή μου και, μέσω πολλών ρευμάτων, όπως το Youtube, το Bandcamp, το Spotify, να βυθίζομαι σε έναν κόσμο άγνωστων ήχων και πιθανώς συναρπαστικών συναντήσεων. Δεν με τρομάζει αυτή η εμπειρία, αν και ίσως που και που με κουράζει. Ωστόσο πάνω απ' όλα με ανταμείβει, με καταπληκτικά άλμπουμ, όπως τα παρακάτω:
1. Daniel Saylor - Spring Rain 2. Alfa Mist - Antiphon 3. Aton.ality - I 4. LCD Soundsystem - American Dream 5. Magoofana Chaingang - Raw Assault 6. Soft Power - In A Brown Study 7. Mythologen - Mythologen 8. Fujiya & Miyagi - Different Blades From The Same Pair of Scissors 9. Farbror Resande Mac - Farbror Resande Mac 10. The Puretone Orchestra - Infinite Sunshine
Ξανακοιτώντας τη παραπάνω λίστα με τα καλύτερα άλμπουμ του 2017, η οποία έγινε προσπάθεια να οργανωθεί με αξιολογική σειρά, συνειδητοποιώ ότι αναδεικνύει κάποιες τάσεις που θεωρώ κυρίαρχες στην τρέχουσα παγκόσμια μουσική σκηνή. Πρώτον, η πρωτοκαθεδρία ανήκει στην ηλεκτρονική μουσική η οποία βρίσκεται σε μία αλληλεπίδραση με τις τεχνολογικές και παράλληλα κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές που αναφέραμε παραπάνω. Μόνο και μόνο το γεγονός ότι στην ουσία εξαρτάται από την εξέλιξη των μηχανών αρκεί να της δώσει τον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Βέβαια, στις δύο πρώτες θέσεις της λίστας συναντάμε άλμπουμ, όπου η electronica συναντιέται αρμονικά και πρωτοποριακά με τη τζαζ. Ο Αμερικάνος Daniel Saylor με το ντεμπούτο του Spring Rain και ο Βρετανός Alfa Mist με το άλμπουμ Antiphon, αποτελούν χαρακτηριστικούς εκπροσώπους της στροφής πολλών καλλιτεχνών στην παράδοση της τζαζ. Ο πρώτος τη συνδυάζει με IDM, post-dubstep και ambient, ενώ ο δεύτερος με downtempo και instrumental hip hop. Θεωρώ ότι αυτό το ενδιαφέρον ειδικά νεότερων δημιουργών για τη τζαζ σε, μία εποχή πολύπλευρης κρίσης, δεν είναι καθόλου τυχαία. Ο Eric Hobsbawm το παρατήρησε πριν 45 περίπου χρόνια με εμβρίθεια και ευαισθησία: "Η τζαζ μας συγκινεί επειδή οι συνάνθρωποι μας, άντρες και γυναίκες μας συγκινούν. Εάν είναι λίγο τρελή και ακαταλόγιστη, είναι γιατί μοιάζει με την κοινωνία στην οποία ζούμε". (Η Σκηνή της Τζαζ, μετάφραση: Τάκης Τσήρος, Α' τόμος, Αθήνα, 1993: Εξάντας, σ. 25).
Γενικότερα, στο πλαίσιο της μεταμοντέρνας κουλτούρας, τάσεις και είδη μουσικής ανακυκλώνονται και συνδυάζονται. Έτσι, οι συμπατριώτες Aton.ality, από τον Βόλο ανανεώνουν το εντελώς τυποποιημένο πια post-rock μπολιάζοντάς το με στοιχεία από ψυχεδέλεια, funk και reggae, ενώ οι Φινλανδοί Soft Power με το In A Brown Study χτίζουν βήμα-βήμα ένα μουσικό έργο που γεννιέται μέσα από τη smooth jazz και τη δική τους folk παράδοση για να κορυφωθεί σε ζεστούς acid rock τόνους. Τέλος, οι γείτονές τους Farbor Resande Mac από τη Σουηδία προσφέρουν εξαιρετική chill out μουσική, με υπέροχες κιθαριστικές μελωδίες, οι οποίες επίσης θυμίζουν τους μάστορες των 70s, αλλά και μειλίχιες post-rock μπάντες, όπως οι Lanterna του Henry Frayne.
Παράλληλα, αυτή τη χρονιά ξεχώρισα και δύο άλμπουμ που φέρνουν κοντά τη dance electronica με μία ένταση punk προέλευσης. Ο James Murphy επέστρεψε με τους LCD Soundsystem στο κορυφαίο American Dream. Η αλήθεια είναι ότι με αυτό το άλμπουμ δεν προσφέρει κάτι νέο, αλλά πλέον είναι πιο ώριμος, ένας καθ' όλα ολοκληρωμένος δημιουργός, ως προς την αφομοίωση των πλούσιων επιρροών του, ως προς την παραγωγή και βέβαια ως προς τους στίχους του, που αποτελούν μία κοφτερή και βαθιά κριτική του παγκοσμιοποιημένου αμερικάνικου ονείρου.
Παρόμοια προσέγγιση ακολουθούν και οι Fujiya and Miyagi, που για πρώτη φορά βγάζουν σε κυκλοφορία την επική σύνθεση 43 λεπτών με τίτλο Different Blades From The Same Pair of Scissors. Η μαγεία αυτής της μοναδικής μπάντας ξεδιπλώνεται: ο motorik ρυθμός, οι electro/disco αναμνήσεις και τα μυστηριώδη, σχεδόν ψιθυριστά φωνητικά του David Best, ο οποίος, ως συνήθως, βρίσκεται σε διάθεση (αυτο)κριτικής. Παράλληλα, στο Different Blades... οι progressive rock επιρροές είναι πιο αισθητές, κάτι που μας αρέσει.
Έτσι παρατηρούμε ότι μέσα στο 2017 η μουσική με πολιτικό χαρακτήρα έδωσε ένα δυνατό παρών. Αλλά, ο κατεξοχήν πολιτικός/ μουσικός λόγος της χρονιάς, κατά τη γνώμη μου, εκφράζεται από ένα συγκρότημα ελληνικού hip hop, του οποίου το πρώτο άλμπουμ περίμενα με αδημονία. Πρόκειται για το Raw Assault των Magoofana Chaingang, για τους οποίους αξίζει να αφιερωθούν λίγες περισσότερες γραμμές.
Οι Magoofana Chaingang ξεκίνησαν το 2013 με ελληνόφωνο hip hop ενταγμένο στον αντιεξουσιαστικό χώρο, όπου η οργή και η ανατρεπτικότητα συναντιόνταν με funky μουσικές. Δυστυχώς, το ίδιο έτος, ο MC και επικεφαλής της μπάντας, Raw Assault, έφυγε από τη ζωή λόγω μιας ασθένειας. Ωστόσο, έπειτα από αρκετά χρόνια, τα υπόλοιπα μέλη βρήκαν το κουράγιο και ολοκλήρωσαν τις μισοτελειωμένες ηχογραφήσεις, με αποτέλεσμα το άλμπουμ Raw Assault. Οι οργισμένοι στίχοι στρέφονται κατά του φασισμού, αλλά και αρνητικών της νεοελληνικής κοινωνίας, χωρίς να στερούνται λυρισμού, ενώ οι αναφορές και επιρροές έρχονται από όλο το φάσμα της μαύρης μουσικής: funk, jazz, reggae, blues και δε συμμαζεύεται! Ένα άλμπουμ που ξεφεύγει με άνεση από τον μέσο όρο του ελληνόφωνου hip hop.
Ας κλείσουμε τη μουσική ανασκόπηση του 2017, με δύο άλμπουμ της λίστας τα οποία ακόμα δεν έχουν παρουσιαστεί. Από τη dance σκηνή, αν και φλέρταρα με τις πολύ δυνατές δουλειές των Bicep και Four Tet, τελικά επέλεξα τον πιο underground Mythologen, από τη Σουηδία. Παρόλο που είναι ιδιαίτερα δύσκολο να περιγραφεί το στιλ του Alexander Palmestål, όπως είναι το πραγματικό του όνομα, θα το χαρακτήριζα ως πειραματικό house-techno με krautrock επιδράσεις. Κοντολογίς, ο Mythologen είναι υπεύθυνος για ένα από τα πιο anthemic , συναισθηματικά και τελικά πρωτοποριακά dance άλμπουμ των τελευταίων χρόνων.
Στο νο10 της λίστας θα βρείτε το άλμπουμ Infinite Sunshine της super-band που ακούει στο όνομα The Puretone Orchestra, με συμμετοχές από τον Youth, τον Roger Eno και τον Nick Turner των Hawkwind. Το άλμπουμ βασίζεται κατά κύριο λόγο σε μία αυτοσχεδιαστική και μυστηριακή σύνθεση από ambient, dub ακόμα και trance, ενώ προς το τέλος του το space rock στοιχείο έρχεται στο προσκήνιο. Σε στιχουργικό επίπεδο, οι φίλοι μας θυμούνται το χίπικο παρελθόν τους, περνώντας ένα επίκαιρο πασιφιστικό μήνυμα.
Ολοκληρώνοντας αυτή την ανασκόπηση, μεταφέρω έναν στίχο του Μανώλη Αναγνωστάκη από το ποίημα του Επίλογος, τον οποίο οι Magoofana Chaingang έχουν εντάξει στο τραγούδι τους This Machine. Πέρα από το πολιτικό νόημα, σε αυτόν τον στίχο θεωρώ ότι εκφράζονται με συντομία και ουσία τα προβλήματα αλλά και η δυναμική του λόγου της κριτικής:
Ανάπηρος, δείξε τα χέρια σου. Κρίνε για να κριθείς.
.jpg)
