Eziak - No Place Land (2015, G.O.D. Records)

«Οι πολιτείες  σου τραγουδάνε βαθιά...»

Το δεύτερο άλμπουμ των Eziak, No Place Land, αποτελεί ένα εξαιρετικό δείγμα της εγχώριας δισκογραφίας, καθώς στην ουσία προτείνει διεξόδους σε δύο καίριους προβληματισμούς της ελληνικής σκηνής. Ο πρώτος αφορά την παραγωγή μουσικής σε πόλεις εκτός Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Οι Eziak μας έρχονται από τη Χαλκίδα και καταφέρνουν να δημιουργήσουν ένα άλμπουμ, το οποίο ανταγωνίζεται άνετα δουλειές που εκπονούνται όχι μόνο από τα δύο κέντρα της πολιτισμικής μας ζωής, αλλά και από οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Εννοείται ότι η μπάντα έχει αξιοποιήσει τις δυνατότητες προώθησης που προσφέρει η τεχνολογία, εκπροσωπείται επίσης από την αξιόλογη underground εταιρεία G.O.D. Records, ωστόσο η ποιοτική επιτυχία της δουλειάς της μετριέται κατά βάση με όρους καλλιτεχνικούς.

Ο δεύτερος προβληματισμός έχει να κάνει με το πάντρεμα ανάμεσα  στην ελληνική μουσική παράδοση και στις εισαγόμενες τάσεις, κυρίως αυτή του rock. Με έναρξη τα τέλη της δεκαετίας του ’60, οι απόπειρες να συνδυαστούν αυτά τα δύο ρεύματα είναι πολλές, άλλες κρίνονται επιτυχημένες και άλλες ως και γραφικές. Όπως θα δούμε, οι Eziak καταφέρνουν να συγκεράσουν τα «καθ’ ημάς» και τη rock μουσική, με τρόπο παράλληλα σύγχρονο και διαχρονικό. 

 

Στην ουσία, η αποκλειστικά ορχηστρική μουσική πρόταση των Eziak αποτελεί ένα κράμα ανάμεσα στο post-rock και στο psychedelic folk, εμπλουτισμένο με δόσεις από world και jazz. Η «μετά-ροκ» προσέγγιση των Mogwai και των Tortoise συναντά την ψυχεδελική folk των ΗΠΑ, όχι τόσο εκείνη των 60s, όσο την αναβίωση της τελευταίας εικοσαετίας, με καλλιτέχνες  όπως οι Charalambides και ο Jim O’ Rourke των Gastr Del Sol. Οι Χαλκιδαίοι παρουσιάζονται εξοικειωμένοι με τις καλύτερες στιγμές τέτοιων μουσικών, με αποτέλεσμα τα θεμελιώδη συστατικά της αφαιρετικότητας και του πειραματισμού  να μην αποδυναμώνουν το σύνολο. Σε αυτό βέβαια βοηθάει και η πλούσια ενορχήστρωση και η προσεγμένη δομή των κομματιών: ποικίλα πνευστά και έγχορδα οργανώνονται με μια νοοτροπία αυτοσχεδιαστική  αλλά και συμφωνική, που οφείλει πολλά στο progressive rock ιδίωμα. Στο δεκάλεπτο Ocean τα μουσικά θέματα εναλλάσσονται, μπλέκονται και κυλάνε με ένα τρόπο που θυμίζει το Histoires Sans Paroles των Harmonium. Όπως η αριστουργηματική σύνθεση των Harmonium, έτσι και η μουσική των Eziak αποπνέει όχι μόνο εσωστρέφεια και νοσταλγία, αλλά και μια αίσθηση ομορφιάς και συγκίνησης, μια κατάφαση στη ζωή.  Αυτή ακριβώς η ψυχολογία σκιαγραφείται περιεκτικά στο πιο «πιασάρικο» κομμάτι της όλης κυκλοφορίας, The War Is Over! και βέβαια τα ίδια συναισθήματα αποτυπώνονται και στο όμορφο εξώφυλλο του άλμπουμ.

Μέσα, λοιπόν, σε όλη αυτή την εκλεκτική προσέγγιση, εμφανίζεται η αεικίνητη ελληνική ταυτότητα. Οι τίτλοι των δύο τελευταίων συνθέσεων είναι χαρακτηριστικοί: Tymfi και Tzamala. «Τύμφη» είναι το όνομα ενός  άγριου βουνού της Ηπείρου, στο οποίο βρίσκεται μία από τις περίφημες  Δρακόλιμνες, ενώ «Τζαμάλες» ονομάζονται οι φωτιές που ανάβουν παραδοσιακά στα Γιάννενα την Κυριακή της Αποκριάς. Προκειμένου οι Eziak να αναπαραστήσουν την παγανιστική ατμόσφαιρα που κουβαλάν αυτά τα ονόματα δίνουν κάτι πιο σκοτεινό και αρχέγονο στη μουσική τους: στο μεν Tymfi καταφεύγουν στο avant-garde, στο δε Tzamala στρέφονται στην ηπειρώτικη παράδοση. Κι αυτή η στροφή  διακρίνεται από έμπνευση και ουσία, φέρνοντας  στο νου, περισσότερο από το πρόσφατο παράδειγμα των V.I.C., στιγμές κορυφαίες, όπως το Mountains των Socrates Drank The Conium και τον Μπάλλο του Διονύση Σαββόπουλου.

Τελικά, οι Eziak με το No Place Land κατορθώνουν να δώσουν ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ελληνικά άλμπουμ των τελευταίων ετών, αποδεικνύοντας πως οι πρωτοπορίες καμιά φορά έρχονται από την επαρχία. «Οι πολιτείες  σου τραγουδάνε βαθιά» έγραφε ο ασυμβίβαστος Γιάννης Σκαρίμπας ο οποίος –μην το ξεχνάμε–  είχε δέσει τη ζωή του με τη Χαλκίδα, την πολιτεία των Eziak.

Αυτή η παρουσίαση αρχικά δημοσιεύτηκε στο Progrocks.gr, συνοδευόμενο από μια ακόμα γνώμη, αυτή του Παναγιώτη Σταθόπουλου. 

Εικόνα: Χαλκίδα, 1903 (πηγή)

Τα μουσικά τοπία του Haruka Nakamura

Άκουσα τη μουσική του Haruka Nakamura για πρώτη φορά στη συλλογή   
Modal Soul Classics II του 2010, που ήταν αφιερωμένη στην μνήμη του Nujabes,ενός από τους σημαντικότερους hip hop παραγωγούς των τελευταίων ετών, ο οποίος «έφυγε» το 2010 σε ηλικία 36 ετών, θύμα ενός αυτοκινητιστικού  ατυχήματος.  Σε αυτή τη συλλογή, ο Nakamura συμμετείχε με τη σύνθεση Faure, στην οποία τα πνευστά έχει αναλάβει ο Uyama Hiroto, o βασικός συνεργάτης του Nujabes. Αλλά, η κατεξοχήν συνεργασία του Nakamura  με τον εκλιπόντα hip hop παραγωγό αποτέλεσε το άλμπουμ Melodica, το οποίο ο πρώτος ολοκλήρωσε αναπόφευκτα μετά τον θάνατο του δεύτερου. Τελικά, το Melodica κυκλοφόρησε το 2013 και μου άρεσε τόσο, ώστε το συμπεριέλαβα στις καλύτερες κυκλοφορίες εκείνης της χρονιάς.

Στο τέλος του 2014, ο Haruka Nakamura εμφανίστηκε με νέα δισκογραφική δουλειά,  την πιο φιλόδοξη και ώριμη απ’ όσες μας έχει δώσει μέχρι σήμερα. Το άλμπουμ είναι διπλό, διαρκεί πάνω από εκατό λεπτά και έχει τον απέριττο τίτλο Music With Scenery. Αυτή τη φορά ο Nakamura εμφανίζεται ως επικεφαλής ενός ensemble πνευστών, κρουστών και εγχόρδων με την απαραίτητη συνδρομή του οποίου αποδίδει μεγάλα σε διάρκεια κομμάτια, διασκευές από παλιότερες συνθέσεις του αλλά και νέες, ισορροπώντας ανάμεσα στη μοντέρνα κλασική και την πειραματική τζαζ. Αυτός ο σπάνιος συνδυασμός αυτοσχεδιασμού και μελωδικότητας πραγματώνεται πετυχημένα, ώστε  παρόλο που το άλμπουμ είναι μεγάλης διάρκειας και προβάλει απαιτήσεις από τον ακροατή, ακούγεται σαν ένα ποτάμι που κυλά.

Τέτοιοι συνειρμοί με εικόνες του φυσικού ή και του αστικού χώρου προκαλούνται άμεσα κατά την ακρόαση του Music With Scenery. Προφανώς, οι δημιουργοί παροτρύνουν τους δέκτες σε αυτό το πλάσιμο εικόνων, κάτι που γίνεται φανερό τόσο στον τίτλο του άλμπουμ, όσο και στα δύο βίντεο που συνοδεύουν την κυκλοφορία του.

Σε αυτά τα βίντεο, οι νοερές εικόνες εμφανίζονται μπροστά στα μάτια μας, με όλο τον πλούτο του λυρισμού τους. Στο πρώτο βίντεο, που έχει σκηνοθετηθεί από τον ίδιο τον Nakamura, επιτυγχάνεται αυτή η λειτουργία που οι Ρώσοι Φορμαλιστές χαρακτηρίζουν ως ανοικείωση. Πράγματι, όπως η καλλιτεχνικά αναδιοργανωμένη χρήση της γλώσσας στην λογοτεχνία οδηγεί τους αναγνώστες να αντιλαμβάνονται την πραγματικότητά τους με έναν ανανεωμένο τρόπο, έτσι και στο promo βίντεο του Nakamura, οι τεχνικές και αισθητικές επιλογές οδηγούν σε μια διαφορετική θέαση καθημερινών στιγμών.  

Το βίντεο ξεκινάει με πλάνα στα οποία το ηλιόφως μπλέκεται με τα δέντρα προκαλώντας ασυνήθιστες φωτοσκιάσεις, για να περάσει σε αποσπασματικές, φαινομενικά τυχαίες, σκηνές του ηλιοβασιλέματος σε μια παραθαλάσσια πόλη. Στη συνέχεια, κάνει την εμφάνισή του και το ανθρώπινο στοιχείο: παιδιά που παίζουν, παρέες που βολτάρουν στην πόλη, διασκεδάζουν και παίζουν μουσική, ανάμεσα τους και ο ίδιος ο συνθέτης. Αλλά, όλες αυτές οι σκηνές δίνονται ανεπιτήδευτα, συνήθως χωρίς να ακολουθούνται οι κλασικοί κανόνες του καδραρίσματος, με μια ξεθωριασμένη φωτογραφία. Κι όμως, η εναλλαγή των εικόνων δένει άρρηκτα με τη μουσική, με αποτέλεσμα η συναισθηματική ατμόσφαιρα να γίνεται ολοένα πιο ανθρώπινη.

Το δεύτερο βίντεο έχει επιμεληθεί ο σκηνοθέτης με το ψευδώνυμο Curtain Call και αποτελεί ένα απόσπασμα από την ηχογράφηση του άλμπουμ, η οποία βέβαια αξίζει μνημόνευσης: η ηχογράφηση του Music With Scenery πραγματοποιήθηκε στο Sonorium, έναν συναυλιακό χώρο σχεδιασμένο από τον αρχιτέκτονα Jun Aoki. Εκεί, οι μουσικοί που απαρτίζουν το  Haruka Nakamura Piano Ensemble επιδόθηκαν σε μια ιδιαίτερη καλλιτεχνική εμπειρία. Στη σύνθεση με τίτλο Light, απόσπασμα της οποία παρουσιάζεται στο βίντεο, συμμετέχει και το γυναικείο χορωδιακό συγκρότημα Cantus. Ας απολαύσουμε μια αρμονική σύμπλευση αιθέριας κατάνυξης και συγκινησιακής φόρτισης:

Κλείνοντας, να σημειώσω ότι και στα δύο βίντεο εμφανίζονται σύμβολα της χριστιανικής θρησκείας και κυρίως η εικόνα ενός απλού ξύλινου σταυρού. Είναι πράγματι περίεργο ένας Γιαπωνέζος καλλιτέχνης να επιλέγει ένα ξένο προς τη δική του κουλτούρα σύμβολο. Αλλά, στο δελτίο τύπου της κυκλοφορίας γίνεται λόγος για «μουσική δωματίου από ύμνους και spirituals», ακόμα και για «τελετουργική φύση αυτής της (μουσικής) συλλογής». Τελικά, αυτή η αφηρημένη αίσθηση θρησκευτικότητας αποτελεί στοιχείο κλειδί για την πρόσληψη του Music With Scenery. 

Η εικόνα είναι από το προφίλ του συνθέτη στο FB. 

guest 18/ BalearicSuite #2 by findanothername [mix]

Μέσα από αυτό το ιστολόγιο, έχω εκφράσει ξανά την άποψη ότι το μουσικό ύφος που έχει χαρακτηριστεί ως balearic μπορεί να αποτελέσει το πιο κατάλληλο soundtrack για στιγμές παρεΐστικες, χαλαρές και καλοκαιρινές. Το εκλεκτικό γούστο, η αμέριμνη ψυχολογία και οι ειλικρινείς προθέσεις δίνουν στο balearic την σφραγίδα  του αντί-εμπορικού και του γνήσιου.

Αυτή ακριβώς την νοοτροπία αποπνέει και το guest mix BalearicSuite #2, που επιμελήθηκε ο Π. Γαζής  AKA findanothername για το Music On Air. Ένα εκπληκτικό set που ταιριάζει γάντι σε ένα ιδιαίτερο beach bar την ώρα του ηλιοβασιλέματος, καθώς αράζετε με καλούς φίλους ή ακόμα κι αν βυθίζεστε στην ωραία σας μοναχικότητα. 

Το ξεκίνημα γίνεται με μειλίχιο ακουστικό folk, χωρίς να λείπει η απαραίτητη δόση ψυχεδέλειας και εξωτισμού, ενώ η εξέλιξη είναι αρκετά απρόσμενη σε μονοπάτια διαφορετικά, αλλά εξίσου mellow και ρεμβαστικά.