Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δέκα και βάλε χρόνων, συχνά ως ακροατής κινούμαι επάνω στους δρόμους που ενώνουν την ηλεκτρονική μουσική με το ψυχεδελικό και προοδευτικό ροκ. Καθώς όμως αυτοί οι δρόμοι ενώνουν δύο είδη που φαινομενικά σχετίζονται ελάχιστα, παραμένουν κάπως αχαρτογράφητοι. Αλλά ευτυχώς πλέον υπάρχουν μουσικοί που, όχι μόνο τους ακολουθούν, αλλά τους χαράσσουν κιόλας, δηλαδή στέκονται αληθινά πρωτοπόροι σε έναν ιδιάζοντα ψυχεδελικό ηλεκτρονικό ήχο.
Σε αυτούς τους καλλιτέχνες συγκαταλέγεται και ο «δικός μας» Άγγελος Μπαλτάς, ο οποίος ήδη από το 2008, κυκλοφορεί μουσική με τα ψευδώνυμα Fantastikoi Hxoi, Dream Weapons και Anatolian Weapons. Το πάντρεμα μουσικών υφών που κατορθώνει ο Άγγελος δεν είναι κι εύκολο: μια ιδιαίτερη και πειραματική downtempo-midtempo electronica βυθίζεται στο παρελθόν, μέσω τόσο της ψυχεδέλειας, όσο και της ελληνικής μουσικής. Το κομμάτι που τον έφερε στο προσκήνιο – ως Fantastikoi Hxoi- ήταν το εντελώς διαστημικό remix στο κλασικό Αν Σ’ Αρνηθώ Αγάπη μου, αν και προσωπικά παραδέχτηκα τον Άγγελο, όταν ρεμίξαρε εκπληκτικά το Ήλιε Μου των Poll.
Τα τελευταία 3-4 χρόνια, ο Άγγελος Μπαλτάς εμφανίζεται ως Anatolian Weapons, παρουσιάζοντας - όπως άλλωστε φανερώνει και το ψευδώνυμο που έχει επιλέξει – dance electronica με πιο σαφείς επιρροές από την παράδοση της Ανατολής και της Μεσογείου. Μέχρι πριν λίγες μέρες, το αγαπημένο μου track από αυτό του το project ήταν το A Strange Light From The East (2015), αλλά πλέον δηλώνω ενθουσιασμένος με τη νέα του κυκλοφορία.
Το νέο single του Anatolian Weapons δείχνει πως η σχέση του με την ευρύτερη ανατολική μεσογειακή παράδοση δεν είναι επιδερμική , σε ένα μοδάτο worldbeat-ethnohouse ύφος, αλλά συνειδητοποιημένη. Ο Άγγελος επιλέγει να παρουσιάσει μια νέα εκδοχή του τραγουδιού Οφιοδαίμων του Σείριου Σαββαΐδη. Με τον Σείριο τώρα, μπαίνουμε σε διαφορετικές αλλά το ίδιο συναρπαστικές αναζητήσεις.
Ο Σείριος Σαββαΐδης, αν και δραστηριοποιείται ως τραγουδοποιός από το 2008, έχοντας κυκλοφορήσει πέντε ολοκληρωμένα άλμπουμ, συν κάποιες live ηχογραφήσεις και μία συλλογή, παραμένει σχεδόν άγνωστος στο πιο ευρύ κοινό. Ωστόσο, αρκετοί ακροατές – μέσα σε αυτούς κι εγώ- θεωρούμε πως η μουσική του πρόταση είναι από τις πιο ενδιαφέρουσες στην ελληνική σκηνή τα τελευταία χρόνια. Κατά τη γνώμη μου, ο Σαββαΐδης αποτελεί τον πιο άξιο επίγονο του Θανάση Παπακωνσταντίνου, με κυρίαρχο το 60s psych folk rock στοιχείο, έχοντας παράλληλα εκλεκτικές επιρροές τόσο από μπάντες όπως οι Dead Can Dance, όσο και από την παράδοση, χωρίς όμως να προδίδει το πλήρως προσωπικό του ύφος.
Ο Άγγελος Μπαλτάς-Anatolian Weapons, λοιπόν, συνεργάστηκε με τον Σείριο Σαββαΐδη ώστε να δουλέψουν ξανά – ή και επαναηχογραφήσουν; Δεν είμαι βέβαιος- το τραγούδι Οφιοδαίμων από το άλμπουμ του δεύτερου, Το Αξιακό Σύστημα των Άστρων (2013). Μάλιστα αυτό το single αποτελεί πρόγευση του full-length Εις Μητέρα Θεών/ To The Mother of Gods που θα κυκλοφορήσει σύντομα από τη δισκογραφική Beats In Space του φοβερού Νεοϋορκέζου Tim Sweeney.
Με την πρώτη κιόλας ακρόαση, ενθουσιάστηκα με τον Οφιοδαίμονα. Φυσικά, ήδη ήξερα το τραγούδι από το άλμπουμ του Σαββαΐδη και μου άρεσε πολύ, αλλά σε αυτή την εκδοχή πραγματώνεται ιδανικά αυτό το πάντρεμα που τόσο αναζητώ: τα επαναλαμβανόμενα ηλεκτρονικά beats και τα space ambient soundscapes συνοδεύουν τις βαριές και βαθιές drone μελωδίες που σκαλίζει ο αρχαιοελληνικός άσκαυλος, πιο γνωστός ως γκάιντα. Το αποτέλεσμα, ένα ψυχεδελικό και παγανιστικό ηχητικό ποίημα, με το τραγούδισμα του Σαββαΐδη να ιχνηλατεί όσα δίνουν και όσα αφαιρούν ζωή.
Ακούγοντας το προϊόν της συνεργασίας του Άγγελου και του Σείριου, ήρθαν στο μυαλό μου κυκλοφορίες των Αμερικάνων Pacific Horizons, του Έλληνα (που ζει στη Νέα Ζηλανδία) Βασίλη Βρακά, των Σουηδών Fontän και των Ρουμάνων Khidja. Όπως και αυτοί οι καλλιτέχνες, έτσι και ο Άγγελος, με την απαραίτητη αρωγή του Σείριου, μπολιάζει την προχωρημένη και κάπως σκοτεινή του electronica με στοιχεία από την ανεξάντλητη πηγή του παρελθόντος, από το krautrock ως τις παραδόσεις των λαών του κόσμου.
Σε ένα φιλοσοφικό επίπεδο, αυτοί οι μουσικοί αποτελούν εκφραστές μιας αισθητικής, με κεντρικό προβληματισμό τη σχέση ενός τεχνοκρατικού παρόντος με το παρελθόν, που εμφανίζεται μαγικό, δεμένο με τη φύση και γεμάτο από σεβασμό για την ύπαρξη. Τελικά, μέσω της μουσικής τους, ασκούν κριτική στη στροφή του δέους του μεταμοντέρνου ανθρώπου από το φυσικό σύμπαν προς μια τεχνολογική εξέλιξη, όχι μόνο παγκοσμιοποιημένη και ακατάπαυστη, μα και σχεδόν ακατανόητη για τον ίδιο. Και, όπως αναφέρει ο Fredric Jameson*, αυτή η κυριαρχία της τεχνοκρατίας αναπαριστά τον ίδιο τον ύστερο καπιταλισμό. Τελικά οι εν λόγω μουσικοί αξιοποιούν άφοβα την τεχνολογία, ώστε να κριτικάρουν τις κοινωνικές και οικονομικές της αντιφάσεις. Αυτή ακριβώς η αισθητική κατεύθυνση, στον Οφιοδαίμονα βρίσκεται σε πλήρη και ώριμη άνθιση.
Αν, λοιπόν, ψάχνετε τους ανθρώπους που πάνε την ελληνική μουσική μπροστά στο τέλος της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα, δεν θα τους βρείτε ούτε στις «έντεχνες» εξομολογήσεις, ούτε στις swing διασκευές**, αλλά εδώ:
* F. Jameson (1991), Postmodernism or The Cultural Logic Of Late Capitalism, Duke University Press, p. 37-38
** Επίσης ακόμα έχουμε αξιόλογο το ελληνόφωνο hip hop και ροκ, αλλά αυτή είναι μια άλλη μεγάλη κουβέντα…
