Ρετρό αναλογική ηλεκτρονική μουσική
Τα τελευταία χρόνια, στα πλαίσια της κυρίαρχης τάσης στην παγκόσμια μουσική σκηνή για αναβίωση ειδών και τάσεων από το χθες, παρατηρείται μια ολοένα εντονότερη επιστροφή στην πρώτη χρονικά φάση της ηλεκτρονικής μουσικής. Συνθέτες και παραγωγοί που έχουν ήδη εξοικειωθεί με τα ψηφιακά μέσα, παρατάνε laptops και samplers, για να ανοιχτούν στον κόσμο των ρετρό ήχων και των αναλογικών συνθεσάιζερ. Αυτή η στροφή στο παρελθόν έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς κάποιες από τις σύγχρονες κυκλοφορίες, αφενός εμπλουτίζονται με πολυεπίπεδες αναφορές, αφετέρου βυθίζονται σε ένα κύμα ατόφιου συναισθήματος, που στην ψηφιακή εποχή μας εκλείπει.
Ωστόσο, το συγκρότημα των Node έχει ξεκινήσει αυτή την αναζήτηση στον κόσμο της ρετρό αναλογικής electronica πολλά χρόνια πριν την πρόσφατη αναβίωσή της. Στο πρώτο τους ομώνυμο άλμπουμ που κυκλοφόρησε το 1995, είχαν ήδη στραφεί στην ambient της λεγόμενης βερολινέζικης σχολής -ή κατά το αγγλικότερον, Berlin-school, μια τάση που αναπτύχθηκε κυρίως τη δεκαετία του 70 από καλλιτέχνες όπως οι Tangerine Dream, ο Klaus Schulze και οι Ashra του Manuel Göttsching. Στο δεύτερο full-length τους, σχεδόν είκοσι χρονιά μετά το ντεμπούτο τους, το κουαρτέτο ακολουθεί πεισματικά αυτή τη μεγαλοπρεπή και εσωστρεφή ambient κατεύθυνση.
Πράγματι, ο δρόμος που επιλέγουν οι Βρετανοί είναι δύσβατος, αν και η όλη τους νοοτροπία σίγουρα θα βρει υποστηρικτές ανάμεσα στους πιο ανήσυχους ακροατές της electronica. Το Node 2 συγκροτείται από αυτοσχεδιαστικές συνθέσεις που ηχογραφήθηκαν ζωντανά σε δύο στουντιακά jam sessions, όπου τα μέλη του συγκροτήματος αποπειράθηκαν να αναδιαπραγματευτούν τον ήχο παλιών αναλογικών συνθεσάιζερ, σύμφωνα με τα δεδομένα του 21ου αι. Περιττό να πούμε ότι δεν έγινε κάποια ψηφιακή επέμβαση εκ των υστέρων σε όλο το αυτοσχεδιαστικό εγχείρημα.
Ένα από τα βασικότερα θετικά στοιχεία της κυκλοφορίας αποτελεί ο ήχος της, ένας ήχος πληθωρικός και βαθύς που προσθέτει αίγλη και λυρισμό. Το ιδιαίτερο βάρος που δίνεται στον ήχο οφείλεται και στο ότι σχεδόν και τα τέσσερα μέλη των Node είναι σημαντικοί παραγωγοί με χρόνια εμπειρίας στον χώρο, πιο γνωστός από αυτούς ο Mark Ellis, που με το ψευδώνυμο Flood έχει επιμεληθεί την παραγωγή μερικών από των σημαντικότερων άλμπουμ της post punk/ new wave σκηνής.
Έτσι, λοιπόν, στο δεύτερο δισκογραφικό πόνημα των Node έχουμε την ευκαιρία να ακούσουμε ενδιαφέρουσα κοσμική ambient στην οποία κυριαρχούν ηχοτοπία και sequensers, ένα soundtrack μίας φουτουριστικής αφήγησης για μηχανές που κοπιάζουν να νιώσουν ανθρώπινα. Η ατμόσφαιρα, πότε πιο φωτεινή, όπως στο Traveller, πότε πιο σκοτεινή, όπως στο Marche Mecanique, παραμένει φουλ από υπαρξιακή ανάταση, στοιχείο που ενισχύεται από την ενορχήστρωση, την οποία θα χαρακτήριζα ηλεκτρονικά συμφωνική. Από την άλλη πλευρά όμως, η απλότητα κάποιων συνθέσεων καλλιεργεί μια ψυχολογία μοναξιάς, μιας, θα έλεγα, post-apocalyptic ερήμωσης. Παράλληλα, η όλη αυτοσχεδιαστική ελευθερία, στην οποία άλλωστε εν πολλοίς οφείλονται και οι παραπάνω συσχετισμοί και συνειρμοί, δεν καταλήγει σε αταξία, καθώς οι συνθέσεις δομούνται προσεκτικά.
Με όλα τα προαναφερθέντα πλεονεκτήματα του άλμπουμ, θα μπορούσαμε να μιλάμε ως και για μία από τις καλύτερες κυκλοφορίες της χρονιάς. Αλλά, η δύναμη αυτή της θετικής εντύπωσης μειώνεται δραστικά, λόγω ενός βασικού μειονεκτήματος: οι Node παραμένουν πεισματικά αγκυλωμένοι στην ambient της βερολινέζικης σχολής. Οι συνθέσεις τους αναμφίβολα αξιοποιούν τα καλύτερα στοιχεία από τα αριστουργήματα των πρωτοπόρων των 70s, αλλά τελικά ο βηματισμός για μια πιο τολμηρή και πιο προσωπική πρόταση δεν βρίσκει ποτέ τον ρυθμό του. Σπάνια ακούμε στοιχεία και από άλλες τάσεις της electronica, όπως industrial στο Doppler και I.D.M. στα πρώτα λεπτά του Shinkhansen West, αλλά και αυτά χάνονται στην δεσποτική παρουσία της κυρίαρχης επιρροής. Αυτή η πιστή αναβίωση του Berlin-school έχει ως αποτέλεσμα η προσεγμένη δομή των συνθέσεων να γίνεται συχνά φορμαλιστική, περιοριστική: ξεκίνημα με beatless ambient και συνέχεια με επικά sequences ή το αντίστροφο. Τελικά, αν συνυπολογίσουμε και τη μεγάλη διάρκεια του άλμπουμ, όλη η προσπάθεια των Node κινδυνεύει να εκληφθεί ως συνοδευτική μουσική, ως μια πιο ποιοτική εκδοχή της elevator music.
Κάτι τέτοιο βέβαια δεν συμβαίνει, καθώς στο Node 2 αναδεικνύεται τόσο το ταλέντο, όσο και η εμπειρία ανθρώπων που, αν και ασχολούνται σε ακραιφνώς επαγγελματικό επίπεδο με τη μουσική, δεν έχουν χάσει το μεράκι τους για ακόμα μια πειραματική αναζήτηση. Αν αυτοί καταφέρουν να αποδεσμεύσουν την έμπνευσή τους από τις αγαπημένες του ακροάσεις, θα καταφέρουν πράγματι να φέρουν, με αξιώσεις και γνησιότητα, την αναλογική electronica στον 21ο αι.
Βαθμός: 7/10
Η συγκεκριμένη δισκοκριτική αρχικά δημοσιεύτηκε στο site Progrocks.gr, συνοδευόμενη από μία εισαγωγή και μία δεύτερη γνώμη, αμφότερες από τον Παναγιώτη Σταθόπουλο.
