Η μουσική στον αέρα του 2015

  Ουσιαστικά μερικές ώρες πριν κλείσει η χρόνια και εν μέσω μίας –ευτυχώς- πάντα ωραίας εορταστικής περιόδου, στρώνομαι να γράψω ένα κείμενο για τη μουσική του 2015, μίας χρονιάς ενδιαφέρουσας, δύσκολης και αγωνιστικής. Βέβαια, οι σκέψεις που θα αποτυπωθούν, αναπόφευκτα εκφράζουν τη δική μου άποψη για τη μουσική στο συγκεκριμένο έτος. Μέσα σε αυτή την πραγματική πλημμυρίδα φρέσκων ήχων που καθημερινά δεχόμαστε και έχοντας τη συνεχή έγνοια να ανακαλύψουμε και να εκτιμήσουμε το νέο υλικό, θεωρώ ιδιαίτερα δύσκολο να εκφραστεί μία αντικειμενική γνώμη πάνω σε έναν καλλιτέχνη, ένα άλμπουμ, ένα μουσικό στιλ. Ωστόσο, μιας και μας αρέσει να βλέπουμε τα πράγματα κάπως πιο στοχαστικά, το αρθράκι αυτό έχει και μια φιλοδοξία αντικειμενικότητας. 

Πάντως , ένα πασιφανές γεγονός είναι η συμφωνία των μεγάλων μουσικών περιοδικών και ιστοσελίδων ως προς τα καλύτερα άλμπουμ του 2015, φαινόμενο το οποίο γενικότερα συμβαίνει τα τελευταία χρόνια. Αυτό το σκηνικό αρχικά φαίνεται παράλογο, καθώς είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι στους πιο προβεβλημένους μουσικοκριτικούς της υφηλίου άρεσε το ίδιο το άλμπουμ του Kedrick Lamar ή του Jamie xx. Έτσι, είναι προφανές ότι οι γνώμες των πιο επιδραστικών μουσικών μέσων δεν είναι τόσο ανεξάρτητες, είτε από αδιαφορία, είτε από συμφέρον. Επομένως, απέναντι σε αυτή την κάποιες φορές ισοπεδωτική προσπάθεια αντικειμενικότητας, χρειάζεται οι φίλοι της μουσικής να διατηρήσουν την υποκειμενικότητά τους, την προσωπική τους οπτική. Με καλλιέργεια και θάρρος να αρθρώνουν τη δική τους άποψη για την τρέχουσα μουσική πραγματικότητα.

Με αυτή ακριβώς τη νοοτροπία επιλέχτηκαν τα δέκα αγαπημένα μου άλμπουμ για το 2015. Μία λίστα με κυκλοφορίες τις οποίες, όχι μόνο άκουσα πολλές φορές, αλλά και θεωρώ πως αποτελούν μοχλούς ή απλά μάρτυρες των πιο νέων τάσεων στην παγκόσμια μουσική σκηνή:

Floating Points - Elaenia
Jamie xx - In Colours
Fantasma - Free Love
Eziak - No Place Land
Bambi Davidson - Brunswick
Gaussian Curve - Clouds
2814 - 2814
Public Service Broadcasting - The Race For Space
Dungen - Allas Sak
Nest Egg – Respectable

Φυσικά, η ηλεκτρονική μουσική έχει την τιμητική της, με τα full-lengths του Floating Points και του Jamie xx. Το μεν Elaenia, με τα spiritual jazz και kosmiche στοιχεία που κουβαλά, κρίνεται ως πιο απαιτητικό, ενώ το  In Colours στηρίζεται σε μία καλοκουρδισμένη ισορροπία ανάμεσα στο παρελθόν, το παρόν και το πιθανό μέλλον του bass και dance ήχου. Και τα δύο άλμπουμ όμως αποτελούν έξοχα παραδείγματα εναλλακτικής electronica, η οποία φιλοδοξεί και ως ένα βαθμό καταφέρνει να εκφράσει μία μερίδα κυρίως νέων ηλικιακά ακροατών που έχουν κουραστεί από την πεπατημένη τόσο των εμπορικών επιτυχιών, όσο και του, λεγόμενου, underground.

 

Στο μέτωπο της ροκ μουσικής, αναμφίβολα η αναφορά στην χρυσή περίοδο των 60s και 70s έχει την τιμητική της. Το προσωπικό μου γούστο πάει με τα μπούνια προς το νέο-ψυχεδελικό ροκ, π.χ. οι Σουηδοί Dungen και οι Αμερικάνοι Nest Egg. Αλλά και οι δύο αυτές μπάντες δεν επαναπαύονται στην πιστή αναβίωση του κλασικού psych rock, αλλά το συσχετίζουν οι μεν με το indie, οι δε με το  post rock. Από την άλλη, μπάντες σαν τους Γερμανούς Bambi Davidson ή τους Έλληνες Eziak δημιουργούν ένα εξαιρετικό προσωπικό μίγμα ανάμεσα στο παλιό και το νέο. Οι πρώτοι, στο Brunswick παρουσιάζουν ένα αμάλγαμα ανάμεσα σε krautrock και nu balearic, ενώ οι δεύτεροι στο No Place Land κινούνται αριστοτεχνικά ανάμεσα σε prog-post rock, jazz, folk και ελληνική παραδοσιακή μουσική. Από κοντά και το δεύτερο άλμπουμ των Public Service Broadcasting, The Race For Space, το οποίο ανανεώνει το space rock. 

Φυσικά, θα ήταν αδύνατο να στρέψουμε τα νώτα στην ambient μουσική, την οποία θα χαρακτήριζα ως «κλασικά προοδευτική». Τόσο το ντουέτο των 2814, όσο και το τρίο των Gaussian Curve αποδεικνύουν ότι αν η ambient είναι ταυτόχρονα λυρική και εγκεφαλική, μπορεί να βρίσκεται πάντα στο προσκήνιο. Ειδικά για το Clouds των Gaussian Curve κάτι τέτοιο είναι λογικό, αν αναλογιστεί κανείς ότι αποτελεί προϊόν συνεργασίας ανάμεσα στον σημαντικότατο «παλαίουρα» Gigi Masin και τους αξιόλογους «νέοπες» Young Marco και Johny Nash.

Για ακόμα μία φορά, ο πιο έντονος προβληματισμός σχετίζεται με τις νέες τάσεις της μαύρης μουσικής, καθώς βλέπω έγκριτα μουσικά μέσα να προβάλλουν το νέο κύμα στο hip hop με τα υποτίθεται σέξι αργά beats και το υποτίθεται «μαστούρικο» flow των MCs. Ακόμα και ο Kedrick Lamar ως ένα βαθμό υποκύπτει σε αυτή τη μόδα, ωστόσο αναμφίβολα το To Pimp A Butterfly προτείνει μία ωραία κατεύθυνση για το σύγχρονο hip hop. Αλλά, στη δεκάδα των κυκλοφοριών του 2015 προτίμησα να συμπεριλάβω το φοβερό Free Love των Νοτιοαφρικανών Fantasma, στο οποίο συνδυάζονται πολύ μαστόρικα το afrobeat, το hip hop και το house/ electro.

Το φαινόμενο όμως που παρατήρησα μόλις πριν λίγο καιρό και με άφησε έκπληκτο είναι το νέο κύμα ελληνικών hip hop σχημάτων, τα οποία έρχονται με μια νέα πρόταση, μακριά από την πόζα και την κακώς εννοούμενη εμπορικότητα, προωθώντας καλοφτιαγμένες παραγωγές και ώριμη και συνειδητοποιημένη στιχουργία, είτε στο πολιτικό, είτε στο προσωπικό επίπεδο. Συγκεκριμένα αναφέρομαι στο περσινό άλμπουμ Μηχανές των Στίχοιμα και στον Ταφ Λάθος, ο οποίος φέτος κυκλοφόρησε το άλμπουμ Ελπίδα, αλλά και το εξαιρετικό τραγούδι Διήγηματα Χαμένης Νιότης. Ας ελπίσουμε ότι αυτές οι προσδοκίες για μία αναγέννηση του εγχώριου hip hop δεν θα πέσουν στο κενό.

Κλείνοντας, αυτό το σχετικά σύντομο κείμενο για τις μουσικές εξελίξεις του 2015, να εκφράσω την επιθυμία μου για μουσική δημιουργία και ακρόαση που να στηρίζονται στο εκλεκτικό γούστο, στον ανοιχτό νου χωρίς παρωπίδες, στην έμπνευση και βέβαια στην ειλικρίνεια.

Εικόνα

And now for something completely different in music of 2015

Ο Γιώργος Ζούκας ο οποίος είναι συνάδελφος ραδιοφωνικός παραγωγός στον Nova Fm 106, καθώς επιμελείται και παρουσιάζει την εβδομαδίαια εκπομπή And Now For Something Completely Different (κάθε Τετάρτη, 22.00- 23.00), φιλοξενείται για τρίτο συναπτό έτος στο blog μας. Για ακόμη μια φορά, ο μουσαφίρης μας, παρουσιάζει τις επιλογές του από τις μουσικές κυκλοφορίες του 2015. Εύστοχος, περιεκτικός, μα και σε χαλαρό ύφος, όπως μας έχει συνηθίσει και βέβαια εκλεκτικός και πολυσυλλεκτικός ως προς το μουσικό του αισθητήριο, με ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις εξελίξεις στην αφρικάνικη funk. Ωστόσο, σε σχέση με τα προηγούμενα δύο του κείμενα, στο παρακάτω διακρίνω έναν πιο προσωπικό και υποκειμενικό τόνο, που προσδίδει μία νέα γοητεία...

....................................................................................................................................
 

 C'mon Tigre – Ομώνυμο: Δίσκος που τυπικά κυκλοφόρησε στο '14, η βινυλιακή του όμως έκδοση είδε το φως αρχές του '15, άρα για μένα συγκαταλέγεται σε αυτής της χρονιάς τις κυκλοφορίες. Σκεπτόμενος μέσα στη χρονιά ποιοι είναι μέχρι στιγμής οι top δίσκοι για τις λίστες μας, ο 1ος δίσκος που μου ερχόταν στο μυαλό και φράκαρε οποιαδήποτε άλλη σκέψη ήταν αυτός των C'mon Tigre! Ξεπερνώντας την καταπληκτική δουλειά που έχουν κάνει με το artwork, αυτό που σε κερδίζει μονομιάς είναι ο ζεστός funky ήχος της μπάντας που τις περισσότερες φορές είναι και βρώμικος και ψυχεδελικός. Η διακριτική χρήση των πληκτροφόρων και κάποτε των ηλεκτρονικών απογειώνει το αποτέλεσμα που κινείται σε ιδρωμένα jazz, funk, world σοκάκια. 

Floating Points – Eleania: Πολυρυθμία, μελωδία και Ατμόσφαιρα… πολύ ατμόσφαιρα! Ξεχάστε την μέχρι τώρα πορεία του Shepherd, ναι ξέραμε ότι έχει ιδιαίτερο, εκλεπτυσμένο γούστο στις ηλεκτρονικές του μουσικές καταθέσεις, αλλά εδώ ξεφεύγει παντελώς. Το ντεμπούτο του είναι το πλέον κατάλληλο soundtrack για να ντύσει το near ή after-midnight κλειδαμπάρωμα στο σπίτι. Η jazz που επιχειρεί σε συνδυασμό με τα ηλεκτρονικά του -πως να έλειπαν άλλωστε- αγγίζει το spiritual και σε αφήνει σε μια μουδιαστική ευφορία. Σίγουρα μας έπιασε όλους αδιάβαστους!

 

Jamie xx – In colour: Ήταν τελικά ο δίσκος που άλλαξε τη ζωή σου, το ντεμπούτο το Jamie xx? Προφανώς όχι, αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι ήταν και αδιάφορος δίσκος, κάθε άλλο. Ο επικεφαλής των xx στον 1ο του προσωπικό δίσκο -δεν λαμβάνουμε υπόψη τη συνεργασία με τον θρύλο Gil-Scott Heron- μας φέρνει βόλτα στη Βρετανική ηλεκτρονική σκηνή των 90's και το κάνει τόσο, μα τόσο όμορφα. Άλλοτε ξεσηκώνοντάς μας για το dance floor και άλλοτε δημιουργώντας μια γλυκιά νοσταλγία! Αυτό είναι που κάνει και τόσο όμορφο τούτο τον δίσκο, η νοσταλγία και η μαστοριά του Jamie, που φάνηκε από εκείνον τον 1ο δίσκο με την υπόλοιπη παρέα των xx.



Mbongwana Star – From Kinshasa: Τη χρονιά που σιγά-σιγά φεύγει, είχαν την   τιμητική τους -κατά την ταπεινή μου άποψη- οι μπάντες που κάναν crossover μεταξύ της Αφρικάνικής μουσικής και διαφόρων άλλων μουσικών στοιχείων. Μια από αυτές είναι και οι, ας πούμε συνεχιστές των Staff Benda Bilili (μπάντα από παραπληγικούς μουσικούς της Δημοκρατίας του Κονγκό), Mbongwana Star. Κοφτερή παραγωγή σε ήδη αιχμηρή μουσική ή λίγο πιο σωστά όταν η μουσική παράδοση της Δημοκρατίας του Κονγκό πάει χέρι-χέρι με την post-punk παραγωγή και την techno αισθητική.

All them Witches – Dying Surfer Meets His Maker:
Τους πρότεινε φίλος που ξέρω -ή θεωρούσα ότι ξέρω- το μουσικό του αποτύπωμα και λίγο-πολύ ήξερα τι να περιμένω. Λάθος! Ενδέχεται στη συγκεκριμένη φάση να είχα ανάγκη από λίγες κιθάρες -στο κατάλληλο βάρος, ούτε περισσότερο αλλά ούτε και λιγότερο- ή να το απόλαυσα για την αμεσότητά και την περιεκτικότητά του. Όπως και να 'χει, από το psych - folk μπαλαντοειδές μέχρι και τις σκληρότερες στιγμές του ο δίσκος κυλάει ευχάριστα και απολαυστικά. Αν συνδυαστεί δε και με ανοιχτό δρόμο, ταξιδάκι κτλ, η απόλαυση πάει σκαλοπάτια πιο πάνω!

The Sorcerers – Ομώνυμο: Με το ντεμπούτο τους, οι Sorcerers εμβαθύνουν ακόμα περισσότερο στον μουσικό κόσμο της Αιθιοπίας (πρώτη τους απόπειρα ήταν μέσα από τη συλλογή της δισκογραφικής τους, ATA Records, Funk, Soul & Afro Rarities). Σύγχρονη άποψη με κινηματογραφικές προεκτάσεις. Ένα ιδιοφυές πάντρεμα της αισθητικής του Mulatu Astatke με αυτή του Duke Ellington κάτω από την άποψη για ενορχήστρωση των studio της KPM. Ένα must have για τους λάτρεις του είδους.

Komara – Ομώνυμο: Περνώντας τα χρόνια μειώνονται τα πράγματα αυτά -μουσικά ή μη- που θα σου κεντρίσουν το ενδιαφέρον, θα σ' ενθουσιάσουν, θα σε κάνουν να επιστρέφεις συνέχεια σε αυτά. Έτσι λένε τουλάχιστον… Χαίρομαι που είμαι από αυτούς που ενθουσιάζονται ακόμα, με μουσικές, με ταινίες, με θεατρικά, με φαγητά, με, με… Οι Komara δεν μ' ενθουσίασαν μόνο, με ξεβόλεψαν από τον αναπαυτικό καναπέ μου, στοίχειωσαν τις ώρες που περνούσα στο σπίτι και στη δουλειά (ευτυχώς μπορώ και ακούω μουσική στη δουλειά), άρπαξαν στιγμές από τον ελεύθερο χρόνο μου, αλλά - διάολε!- το άξιζαν και με το παραπάνω.

Stuff. - Ομώνυμο: Jazz αναρχία, Fusion τριπαρίσματα, ηλεκτρονικά σουρτα-φερτα, μετα-μοντέρνο εφιαλτικό funk με hip-hop λοξοκοιταγματα. Το ντεμπούτο των Stuff έχει  πραγματικά πολύ ζουμί και η μπάντα έχει πολλά να μας πει. Ένας σπουδαίος δίσκος, νέων μουσικών γεμάτων όρεξη για πειραματισμούς που πατάν σε γερά θεμέλια. Ήδη το νέο υλικό που παίζουν στα live καθώς και οι εμπνευσμένες διασκευές τους μαρτυρούν ότι ήρθαν για να ταράξουν τα μουσικά δρώμενα.

Fabiano Do Nascimento – Dansa Dos Tempos: Στις φετινές κυκλοφορίες της Now-Again, μεταξύ της λαίλαπας των ανατυπώσεων φιλοξένησε και τον νεαρό Do Nascimento στο ντεμπούτο του. Μια φρέσκια, κυρίως ορχηστρική δουλεια με τις ρίζες της στη μουσική παράδοση της Βραζιλίας, όπου μπορείς ν' ακούσεις τον απόηχο των Heitor Villa-Lobos  και  Baden Powell (ο οποίος ούτως ή άλλως διασκευάζει συνθέσεις τους) και όχι μόνο. Τον καλλιτέχνη μεταξύ άλλων πλαισιώνει και ο θρύλος των κρουστών Airto Moreira, ενώ τα περιορισμένα φωνητικά τα μοιράζεται με την κοπέλα του. Το κλασικό συναντάει το μοντέρνο υπό τους ήχους της κιθάρας να κεντάν κατ' ευθείαν στην ψυχή μας.

Aucan – Stelle Fisse: Αν το sci-fi είναι του γούστου σας, αισθάνεστε καλύτερα αφού έχει δύσει ο ήλιος, ή πιο συγκεκριμένα μετά τα μεσάνυχτα, και τη βρίσκετε με πειραγμένα -άλλοτε χορευτικά κι άλλοτε νοσταλγικά- ηλεκτρονικά, σας έχω όνομα που καίει! Οι Aucan είναι το τρίο που ξεκίνησε με math-rock προσέγγιση για να απογυμνώσει και να ηλεκτρονικοποιήσει τον ήχο της, για να ακούγεται στον 3ο τους δίσκο λες και ο Vangelis να τα έπινε ψες το βράδυ με τους Moderat και να τα έσπασαν σ' ένα ολονύχτιο τζαμάρισμα! How cool is that?
 

Matthew Halsal & The Gondwana Orchestra – Into Forever :Δε θα έλεγα ότι έχω ιδιαίτερη σχέση με το Θεό, για να μην αναφέρω τη θρησκεία, ειδικά όπως πλασάρεται. Μπορώ να πω όμως με σιγουριά και χωρίς ίχνος έπαρσης ή φιλαυτίας ότι διακατέχομαι από πνευματικότητα κυρίως πολιτισμικά και ανθρωπιστικά. Ίσως από κάπου εκεί να πηγάζει και η αγάπη μου για τη spiritual jazz των περασμένων δεκαετιών, αλλά και τη σύγχρονη έκφανση της. Μουσική που σε γαληνεύει και μιλάει στη ψυχή σου, όπως και ο νέος δίσκος του Matthew Halsal και της Ορχήστρας του που φέτος πλαισιώνει με τη ζεστή φωνή της η Josephine Oniyama (στην τελευταία σύνθεση ακούγεται η Bryony Jarman-Pinto ). Ότι πρέπει για χαλάρωση μετά από μια έντονη μέρα.

Owiny Sigoma Band – Nyanza: Στο 3ο τους πόνημα, οι Owiny Sigoma Band επισκέπτονται τα πάτρια εδάφη της μισής μπάντας - Nyanza είναι περιοχή της Νότιας Ρουάντα- και έρχονται σε άμεση επαφή με τον εκεί πολιτισμό πράγμα που αποτυπώθηκε έντονα στο δίσκο τους. Ο πιο άμεσος και ενδεχομένως πιο pop δίσκος που έχουν κυκλοφορήσει, χωρίς όμως να χάνουν το πειραματικό τους στοιχείο, αφού φαίνεται να το ενσωματώνουν περίτεχνα στις συνθέσεις τους. Τα αφρικανικά κρουστά και τα ζωηρά, κολλητικά riff στα πλήκτρα  πρωτοστατούν και δημιουργούν έναν ηλιόλουστο, μπριόζικο δίσκο με πολλές δυνατές στιγμές, είτε πιο χορευτικές, είτε πιο laid back.

 

Les Freres Smith – Free To Go: Από τη στιγμή που ξεκίνησα ν' ακούω πιο σοβαρά μαύρη μουσική, δεν μπορώ να θυμηθώ τι προηγήθηκε, η αγάπη μου για τη funk ή για το afrobeat. Ενδεχομένως να ξεκίνησε από το ίδιο σημείο ταυτόχρονα! Πως είναι δυνατόν να μπορεί κάποιος ν' αντισταθεί εμπρός στο μεγαλείο ενός Fela Kuti ή στη απόλυτη ρυθμικότητα του James Brown -για ν' αναφέρω μόνο 2 από τους μεγαλύτερους εκπροσώπους. Με βάση λοιπόν την εμβληματική μορφή του Fela έχουν ξεπηδήσει τόσα σχήματα όλα αυτά τα χρόνια, που δεν θα είχε νόημα να αναφερθούμε εδώ. Οι Les Freres Smith είναι από τα λαμπρά παραδείγματα του είδους, στο σήμερα. Στον 2ο δίσκος του στρέφονται προς το afrobeat ξεκάθαρα πια με κομμάτια δυναμίτες! 

Auntie Flo – Theory Of Flo Out: Το χαρακτηριστικό της μουσικής του Auntie Flo, ήταν εξαρχής το έκδηλο flirt με διάφορα μουσικά είδη συνδυασμένα με την ηλεκτρονική-χορευτική άποψη του. Στον 2ο δίσκο έχουμε να κάνουμε με 10 υπέροχες συνθέσεις, παλλόμενες, γκρουβάτες και φωτεινές αφενός, μα και άμεσα και βαθιά σοφιστικέ, αφετέρου. Πλήκτρα που σε αγκαλιάζουν ζεστά, δυτικοαφρικανικές μαρίμπες παρέα με κολομβιανές Palenque που δίνουν τον ρυθμό και καλοχωνεμένες άφρο-κουβανικές επιρροές συνθέτουν την άψογη ισορροπία χορευτικής διάθεσης και νοσταλγικότητας.

 

 Voilaaa - On Te L'avait Dit: Υπάρχει η funk και μετά η disco, με τη μεν funk έχω πάθος, με τη δε disco μια σχέση αγάπης-μίσους. Ο λόγος είναι για τις μεγάλες ποσότητες κακής ποιότητας disco που έπαιζε -σχεδόν- παντού καθώς μεγάλωνα, πράγμα που άφησε τα σημάδια του στο γούστο μου. Η περίπτωση των Voilaaa αφορά και τα 2 αυτά είδη, ισόποσα κατανεμημένα συν τις επιρροές από Αφρική και Καραϊβική δημιουργούν ένα ανεπανάληπτο αμάλγαμα απόλυτα γκρουβάτο και φουλ καλοκαιρινό. Η επιτυχία φάνηκε νωρίτερα, από τη κυκλοφορία του single με το κορυφαίο “Spies are watching me”, κάντε λοιπόν τη χάρη στον εαυτό σας και δώστε σ' αυτό τον δίσκο το χρόνο που του αξίζει στα πικάπ σας!


Κλείνοντας μένει μόνο να πω για τη εξαιρετική δουλειά που έγινε και φέτος σε σημαντικότατες επανεκδόσεις δίσκων που είτε δεν είχαν ξανατυπωθεί (Ndikho Xaba and The Natives, Ginger Johnson & His African Messengers είναι μερικά από τα παραδείγματα) μετά το πρωτότυπο (35+ χρόνια), ή είχαν να επανατυπωθούν πολλά χρόνια, και βέβαια στις φοβερές συλλογές που μας παρουσίασαν δουλειές που δεν είχαμε ξανακούσει (οι απίστευτες συλλογές της Analog Africa σε συνεργασία με τη δικιά μας Teranga Beat καθώς και η συλλογή του Gilles Peterson για τον μουσικό-οραματιστή Sun Ra, για ν' αναφέρω μόνο μερικές από τη πληθώρα).

Μοναδική δουλειά έγινε ακόμα μια χρονιά και στις εγχώριες κυκλοφορίες, αξίζει ν' αναφερθεί ο αιθέριος δίσκος του Ion – Μαύρη Συχνότητα και η επιστροφή του Mikael Delta με 2 δίσκους, μεταξύ άλλων.

 

Πηγή εικόνας

New door... fresh sounds!

In recent years, Soundcloud is one of my main sources for fresh and interesting music. So during 2015, I have also discovered a few nice tracks, some of which I decided to share here.

This list is dedicated to two Facebook groups which inform us for great electronic music, TWONITE and Quality Music Lover's Society.

G E T  I N . . .

Τα τελευταία χρόνια, το Soundcloud αποτελεί μία από τις βασικές μου πηγές ψαξίματος μουσικής. Έτσι και μέσα στο 2015 ανακάλυψα μερικά ωραία κομμάτια, κάποια από τα οποία αποφάσισα να μοιραστώ εδώ.

Αυτή η λίστα αφιερώνεται σε δύο γκρουπ του Facebook, τα οποία μας ενημερώνουν για φοβερές ηλεκτρονικές μουσικές, το TWONITE και το Quality Music Lover's Society.

Pic: Marusco Petri

Komara - Komara (2015, Hevhetia)

Αρέσει στους serial killers το progressive rock;

Το ομώνυμο άλμπουμ των Komara, πέρα από το ενδιαφέρον της ακρόασης, προσφέρει πολλές αφορμές για σκέψη. Οι δικές μου, τουλάχιστον, σκέψεις κατέληξαν  στη σχέση υποκειμενικού γούστου και αντικειμενικής εκτίμησης στη τέχνη, πιο συγκεκριμένα στη μουσική.

Το τρίο των Komara αποτελείται από τον κιθαρίστα David Kollar, τον drummer Pat Mastelotto και τον τρομπετίστα Paolo Raineri. Το φαινομενικά ακατανόητο όνομα του project προκύπτει από τις πρώτες συλλαβές των επωνύμων των συμμετεχόντων σε αυτό, αλλά όπως και να ‘χει αυτή η λέξη έχει κάτι το μυστηριώδες και, ως προς την άρθρωσή της, βαρύ. Κάπως αντίστοιχη είναι και η κατεύθυνση όλου του άλμπουμ, σε ένα τεχνικό και σκοτεινό progressive jazz-rock, το οποίο είναι βέβαια αποκλειστικά ορχηστρικό. Η αγάπη για τα πολύπλοκα ρυθμικά μοτίβα που εγκαινιάστηκαν στα 70s από τους King Crimson και κληροδοτήθηκαν τα τελευταία χρόνια σε μπάντες όπως οι Tool συνδυάζονται με την ελευθερία και τον πειραματισμό της free jazz. Παράλληλα, δεν λείπουν και οι επιρροές από τη νέα σκηνή της dark jazz και κυρίως τους Kilimanjaro Darkjazz Ensemble. Για παράδειγμα, στη σύνθεση A Collision Of Fingerprints, οι περίτεχνες μελωδίες της τρομπέτας του Raineri και τα κιθαριστικά soundscapes του Kollar καθοδηγούνται από το λαβυρινθώδες drumming του Mastelotto σε μια κορύφωση που φλερτάρει έντονα με το progressive metal.

Το παίξιμο και των τριών μελών είναι κορυφαίο, καθώς η τεχνική κατάρτιση συμπορεύεται με μία καλλιεργημένη αντίληψη για τη μουσική και τον ήχο ευρύτερα. Ο Pat Mastelotto, γνωστός κυρίως από τη θητεία του στους King Crimson, δίνει μαθήματα γνώσης και έμπνευσης, ο Paolo Raineri μπλέκει τα διδάγματα ενός Coltrane π.χ. με απρόσμενα world γυρίσματα, τέλος ο David Kollar παίζει με τα όρια των δυνατοτήτων της ηλεκτρικής κιθάρας, από αιθέριους ambient ήχους μέχρι ογκώδη riffs.

Όλα τα προαναφερθέντα στοιχεία, οι επιρροές, η σύνθεση, η ενορχήστρωση και το παίξιμο επιστρατεύονται για το χτίσιμο μιας ψυχολογίας σκοτεινής και βαριάς. Όπως έχουν δηλώσει τα ίδια τα μέλη, το όλο άλμπουμ αποτελεί το soundtrack για ένα φανταστικό thriller με πρωταγωνιστή έναν serial killer. Μάλιστα, δίνεται ιδιαίτερο βάρος στην αρχέγονα άγρια ψυχολογία του πρωταγωνιστή, ο οποίος απαγγέλλει τις σκέψεις του με στίχους που θυμίζουν το Μία Εποχή στην Κόλαση του Ρεμπώ: (μετα)μοντέρνος πεσιμισμός, απόγνωση και φόβος κυριαρχούν στη σύνθεση God Has Left This Place.

Αναπόδραστα, ανάμεσα σε αυτό το επίφοβο κλίμα και στην εγκεφαλική προσέγγιση, δύσκολα θα βρούμε μια αξιομνημόνευτη μελωδική στιγμή, η οποία θα αντιστοιχεί σε μια θετικότερη ψυχολογία. Σε αυτό ακριβώς το σημείο εκκινείται ο προβληματισμός σχετικά με τη διάσταση ανάμεσα στην αντικειμενικότητα και την υποκειμενικότητα κατά την πρόσληψη ενός καλλιτεχνικού έργου. Μπορεί οι Komara να παρουσιάζουν μια δουλειά από πολλές απόψεις ολοκληρωμένη, σύγχρονη και πρωτότυπη, αλλά ένας  μουσικόφιλος που συνδέει την ακρόαση με θετικά, ακόμα και λυτρωτικά συναισθήματα, πιθανότατα θα κουραστεί. Το άλμπουμ των Komara, αν και ακούγεται με ενδιαφέρον, χαρακτηρίζεται από τόση ψυχολογική μονοτονία,  ώστε δεν αποκλείεται μόνο ο ρεμβασμός, αλλά και μια υπονομευτική, άρα και ανατρεπτική ειρωνεία. Τα πάντα είναι τόσο βαριά και σοβαρά, που καταλήγουν κουραστικά.

Βαθμός: 7,5/10

Αυτή η κριτική αρχικά δημοσιεύτηκε στο Progrocks.gr, μαζί με μία δεύτερη και αρκετά διαφορετική γνώμη από τον Γιώργο Ζούκα. 

A citizen in the Quality Music Lover's Society

Μερικούς μήνες μετά από την πρώτη guest κριτική μου στο blog του φίλου Παναγιώτη, πραγματοποιήθηκε ακόμα μία επιθυμία την οποία ως DJ είχα εδώ και αρκετά χρόνια, να κάνω ένα guest mix. Το πλήρωμα του χρόνου έφτασε, όταν ο εκ Βουδαπέστης ορμώμενος ραδιοφωνικός παραγωγός και DJ George Mihaly αφιέρωσε την πρώτη ώρα της μηνιαίας εκπομπής του The Sound Of the Quality Music Lover's Society στις δικές μου μουσικές επιλογές. Το set που θα ακούσετε εμπεριέχει μουσική από τα late 60s ως τα early 70s, από το χώρο του psychedelic και progressive rock, της soul και του afrofunk. Κομμάτια που στη διάρκεια των τελευταίων δέκα ετών έχω αγαπήσει και θέλω να μοιραστώ μαζί σας.

Τη δεύτερη ώρα της ραδιοφωνικής εκπομπής, αναλαμβάνει ο George με ένα nu balearic set, με επιρροές από disco, afro και rock. 


Only some months after my debut as a guest music critic in my friend's Panagiotis blog, one more wish that I had as DJ for several years now, to make a guest mix, came true. The chance was given by George Mihaly, a radio producer and DJ from Budapest. The first hour of the 5th episode of his monthly radio broadcast, The Sound Of the Quality Music Lover's Society is dedicated to my music selections. The set which you will listen to includes music from the late 60s until the early 70s, in the genres of psychedelic and progressive rock, soul and afrofunk; some tracks that I have fell in love with during the last ten years and I would like to share with you.

In the second hour of the radio show, George continues with  some disco, rock and afro influenced balearic beats.

Tracklist:
01. Giorgos Romanos - 2 Mikra Galazia Aloga (2 Little Blue Horses)
02. Aphrodite's Child - Air
03. The Psychedelic Aliens - Extraordinary Woman
04. Manu Dibango - Nights In Zeralda
05. Cymande - Genevieve
06. The Rotary Connection - I am the Black Gold Of the Sun
07. Abstract Truth - In Space
08. Jasper's Wrath - Look to the Sunrise
09. Atlantic Bridge - Something
10. Haikara - Jumbo
11. Vampire Sound's Incorporation - The Lion and the Cucumber
12. Amon Duul II - Archangel's Thunderbird
13. Joni Haastrap - Greetings
14. Amanaz - Nsunka Lwedo

Pic

Guest 20/ "Searching for a title" by aFriend [radio mix]

Την Τετάρτη 25 Νοεμβρίου η ραδιοφωνική Εκπομπή που ψάχνει τίτλο μετέδωσε το guest mix του 20ου καλεσμένου μας, του aFriend. Ο aFriend, κατά κόσμον Δημήτρης, είναι ένας DJ και ευρύτερα φίλος της μουσικής που ζει στον Βόλο. Η ενασχόλησή του με το DJing, αν και μακρόχρονη, παραμένει με την αρχική και καλή έννοια ερασιτεχνική: η σχεση του με την τέχνη της μουσικής διακρίνεται, θα λέγαμε, από ένα γνήσιο πάθος.

Στο guest mix του aFriend θα ακούσετε ένα εκλεκτό κράμα από σκοτεινή disco, αφαιρετικό κινηματογραφικό ροκ και αναμνήσεις από την ψυχεδέλεια των 60s και των 70s, με λίγα λόγια ετοιμαστείτε για ένα... σκοτεινό βαλεαρικό ταξίδι:

Πηγή εικόνας

Tρελλός έρως

Η άποψη και το γούστο μου στην deep house μουσική. Στο tracklist Θα βρείτε κάμποσους νέους και undergound καλλιτέχνες, αλλά και αρκετά νέα κομμάτια, που κυκλοφόρησαν δηλαδή μέσα στο 2015. Το set κλείνει με το πιθανώς καλύτερο dance track της χρονιάς...

L' Amour Fou

Εικόνα: Jordi Bernet

adolf plays the jazz - Tinder (2015, self released)

Αναμφισβήτητα, η χώρα μας αποτελεί έναν από τους προμαχώνες του post-rock. Οι φανατικοί φίλοι του από τον χώρο της ροκ μουσικής και όχι μόνο είναι πολυάριθμοι, ενώ τα πιο σημαντικά ονόματα του είδους έχουν επισκεφτεί πάνω από μία φορά της εγχώριες μουσικές σκηνές. Παράλληλα, τα ελληνικά post-rocκ συγκροτήματα φτάνουν σε έναν σεβαστό αριθμό, κάποια από τα οποία μας έχουν κατά καιρό απασχολήσει με σοβαρές και ποιοτικές δουλειές. Ανάμεσα σε αυτά, πρωταγωνιστικό ρόλο παίζουν οι adolf plays the jazz, μια κολεκτίβα μουσικών και καλλιτεχνών, οι οποίοι δραστηριοποιούνται από το 2002. Από το 2005 και την κυκλοφορία του πρώτου τους EP Cognac or Brandy ως σήμερα, η αθηναϊκή μπάντα έχει παρουσιάσει πέντε ολοκληρωμένα άλμπουμ και κάμποσα EPs. Σε αυτές τις δουλειές διακρίνεται η προσπάθεια των adolf plays the jazz να δημιουργήσουν προχωρημένο και ενδιαφέρον post-rock, το οποίο αντλεί στοιχεία από το progressive rock, το ambient, το folk και την ευρύτερη πειραματική μουσική. Μάλιστα, από κυκλοφορία σε κυκλοφορία, το όραμα τους εξελίσσεται και συγκροτείται ολοένα πιο ολοκληρωμένα. Είναι, λοιπόν, επόμενο το τελευταίο τους άλμπουμ, με τίτλο Tinder, να αποτελεί το πιο ώριμό τους ως σήμερα.

 Ένα soundtrack για την κρίση

 

Ο τίτλος του πέμπτου και πιο πρόσφατου άλμπουμ των adolf plays the jazz είναι ενδεικτικός ενός θεμελιώδους χαρακτηριστικού αυτής της δουλειάς: οι Έλληνες post-rockers φιλοδοξούν ν’ ανάψουν το φιτίλι (tinder), να δώσουν δηλαδή το έναυσμα για σοβαρή σκέψη και έντονο συναίσθημα. Επομένως, η προειδοποίηση που διαβάζουμε στην περιγραφή της μπάντας, ότι «οι adolf plays the jazz δεν σχετίζονται με την πολιτική», μόνο ως παραπλανητική μπορεί να εκληφθεί, ειδικά αν λογαριάσουμε ως πολιτική, όχι μόνο όσα διαδραματίζονται μέσα σε ένα κοινοβούλιο, αλλά τις μεταξύ μας σχέσεις, οικονομικές, επαγγελματικές, ακόμα και προσωπικές.

Μπορούμε να πούμε ότι το αργόσυρτο και υπόγειο post-rock του Tinder αποτελεί μία ηχητική καταγραφή της  ψυχολογίας μίας κρίσης, η οποία ξεκίνησε ως οικονομική και κατέληξε κοινωνική, αξιακή και ηθική. Οι adolf plays the jazz εκφράζουν όχι μόνο τον φόβο και την αμφιβολία αυτής της δύσκολης περιόδου, αλλά και τις στιγμές ελπίδας και θάρρους. Το μουσικό τους ύφος, έχοντας διαμορφωθεί εδώ και 15 περίπου χρόνια, είναι αρκετά προσωπικό. Χωρίς αμφιβολία η μουσική τους εντάσσεται στο post-rock, με βασικές επιρροές από τους Godspeed You Black Emperor! και τους Mogwai, από δύο δηλαδή μεγαθήρια του ιδιώματος, που συχνότατα δίνουν στην τέχνη τους μία πολιτική διάσταση.

Έτσι, στο Tinder κυριαρχούν οι  λαβυρινθικές μελωδίες, οι αργόσυρτοι ρυθμοί και τα δραματικά κιθαριστικά κρεσέντο. Επίσης, τα πυκνά εφέ, κυρίως το reverb, μπλέκονται με samples από ταινίες του Roman Polanski και του Terry Gilliam. Ωστόσο, το post-rock των adolf plays the jazz εμπλουτίζεται και από στοιχεία dark ambient, space/progressive rock, ακόμα και jazz, όπως άλλωστε φανερώνει και σουρεαλιστικό τους όνομα. Κατ’ αναλογία, η ενορχήστρωση εμπλουτίζεται από σαξόφωνο, όπως στη σύνθεση Natural Born Maniac, ακόμα και βιολί, όπως στο κομμάτι Panic, έτσι οι ανάσες πολύχρωμων μελωδιών ελαφραίνουν μια ατμόσφαιρα κατά βάση βαριά και μουντή.

Αλλά, σε αυτή την απόπειρα απόδοσης μιας τέτοιας ατμόσφαιρας εντοπίζονται τα μειονεκτήματα του Tinder. Οι adolf plays the jazz προσπαθώντας  να αιχμαλωτίσουν στον ακροατή σε έναν συναισθηματικό κόσμο μοναξιάς και οργής, δύσκολης ελπίδας και ανάτασης, κάποιες φορές χάνουν την ουσία. Στο δωδεκάλεπτο Tendency To Fall αυτή η αντίφαση είναι εμφανής: η αρχικά πρωτότυπη “jazzy post-rock” προσέγγιση  σταδιακά αναλώνεται σε κουραστικά μοτίβα. Ακόμα περισσότερο, τα 26 λεπτά του καταληκτικού Collapse, βρίθουν περιττών στοιχείων και επαναλήψεων, αποκαλύπτοντας μια μπάντα δυσκίνητη και τελικά αμήχανη.

Συνεπώς, το ζητούμενο για τους adolf plays the jazz είναι η μεγαλύτερη προσοχή στη δομή και στην ανάπτυξη των συνθέσεων, καθώς κατά τ’ άλλα έχουν όλα τα φόντα ώστε να καταθέσουν μία σοβαρή post-rock πρόταση, ακόμα περισσότερο μία ανοιχτόμυαλη τέχνη με πολιτικές, κοινωνικές και πολιτισμικές συνιστώσες: φαντασία, πολυσυλλεκτικότητα επιρροών και ωραίες αναφορές στον κινηματογράφο και τη λογοτεχνία. Στο κομμάτι Words μπορούμε να πούμε πως καταφέρνουν μια τέτοια σύνθεση στοιχείων, όπου η ταυτόχρονα οργισμένη και αφαιρετική ροκ μουσική αποτελεί το soundtrack ενός ποιήματος που θα χαρακτηρίζαμε ως και συγκλονιστικό.

 Βαθμός: 7.5 / 10

Ο πίνακας στην αρχή της ανάρτησης αποτελεί έργο της νέας εικαστικού Λίας Κουτελιέρη, την οποία ανακάλυψα εδώ. Η κριτική στο Tinder πρωτοδημοσιεύτηκε στο Progrocks.gr συνοδεία μίας ακόμα γνώμης από τον Κώστα Μπάρμπα. 

Robert Rich - Filaments (2015, Soundscape Productions)

 Η ambient μουσική δεν μπορεί να κατηγοριοποιηθεί εύκολα, έτσι γίνεται αντιληπτή σε ένα πολύ βασικό επίπεδο. Η λέξη ambient είναι παραπλανητική, επειδή προϋποθέτει ότι η μουσική υπάρχει ως υπόβαθρο. (…) Μου αρέσει ο όρος που χρησιμοποιεί η Paul Oliveros, “βαθιά ακρόαση”. Μεταφέρει μια οδηγία προς το κοινό, ότι πρέπει να φέρουν και εκείνοι κάτι στην εμπειρία.  Υπάρχει επίσης ο όρος “ψυχοδραστική μουσική”, η μουσική που εμπλέκεται με σαμανιστικές πρακτικές, η οποία μπορεί να χαρακτηριστεί ως ambient, αλλά συνεχίζεται για μεγάλες χρονικές διάρκειες ώστε να παράγει εναλλακτικές φάσεις της συνείδησης» (πηγή). Σε αυτό το εγχείρημα ορισμού του ambient ιδιώματος από τον Robert Rich συναντάμε όλα εκείνα τα αντιθετικά δίπολα που την εντάσσουν στην πολύπλοκη μοντέρνα εποχή μας: ορθολογισμός και υπερβατικότητα, ψυχολογία και μαγεία, ενεργή συμμετοχή και πλήρης παράδοση.

Ο Καλιφορνέζος Robert Rich, συνθέτης, παραγωγός και κατασκευαστής συνθεσάιζερ, αποτελεί μία από τις εμβληματικές μορφές της ambient των τελευταίων τριάντα ετών. Στα δεκάδες άλμπουμ που έχει κυκλοφορήσει από τις αρχές της δεκαετίας του 80 χαρτογραφείται η σταδιακή εξέλιξη του συγκεκριμένου είδους, πιο συγκεκριμένα η εκλεκτική του ανάμειξη με ένα ευρύ φάσμα ειδών και τάσεων: από την ατονική μουσική του Claude Debussy ως τους tribal ρυθμούς των Αβοριγίνων της Ωκεανίας. Σταθμός στην πορεία του Rich, αλλά και ένα οριακό της σημείο, αποτελεί το επτάωρο άλμπουμ Somnium (2001), το οποίο προορίζεται να συνοδέψει τον ύπνο και να καθοδηγήσει τα όνειρα του ακροατή.

Στο νέο του άλμπουμ Filaments ο Robert Rich εξερευνά τη θέση της ανθρώπινης συνείδησης μέσα το σύμπαν.
   

Ανθρωποκεντρική ambient μουσική;

Το καλλιτεχνικό ύφος του Robert Rich έχει πετυχημένα χαρακτηριστεί ως “space music”, όρος που ταιριάζει απόλυτα και στην τελευταία του κυκλοφορία, το CD Filaments.  Όπως γράφει και ο ίδιος, η βασική ιδέα στην οποία βασίστηκε το Filaments είναι η «ανθρωπική αρχή». Η «ανθρωπική αρχή» αποτελεί μια φιλοσοφική θεώρηση που έχει διατυπωθεί από αστροφυσικούς, σύμφωνα με την οποία η πορεία του Σύμπαντος διέπεται από μια τέλεια εντελέχεια που αποσκοπεί στη δημιουργία του ανθρώπου, ώστε εκείνος στη συνέχεια να το παρατηρήσει και θα το ερμηνεύσει. Όπως γίνεται εύκολα κατανοητό, η συγκεκριμένη κοσμολογική άποψη μπλέκει με έναν αμφισβητούμενο τρόπο τα επιστημονικά δεδομένα με τη μεταφυσική, πιθανώς και με την θρησκεία. Αλλά, ακριβώς αυτό το μεταφυσικό βάθος φαίνεται πως συγκίνησε τον Robert Rich και αυτό αποπειράται να αποδώσει στη νέα του δισκογραφική δουλειά (περισσότερα περί “ανθρωπικής αρχής” εδώ).

Επομένως, το Filaments αποτελείται από ορχηστρικές συνθέσεις που διακρίνονται από νοσταλγία, στοχασμό, ακόμα και δέος. Ο επικός τόνος υποβόσκει, καθώς η ενορχήστρωση και η παραγωγή είναι ιδιαίτερα λεπτοδουλεμένες, αποτέλεσμα της μεγάλης εμπειρίας του Robert Rich. Γενικότερα, μπορούμε να πούμε ότι το Filaments αποτελεί το απόσταγμα της εμπειρίας και γνώσης του Αμερικάνου μουσικού. Με ενδιαφέρον παρακολουθούμε την ένταξη ποικίλων επιδράσεων σε ένα προσωπικό ύφος: τα synths pads του Brian Eno, τα αφαιρετικά tribal στοιχεία του Steve Roach, τα μινιμαλιστικά μοτίβα του Harold Budd στο πιάνο και οι δαιδαλώδεις και εγκεφαλικές δομές του Berlin School μπλέκονται αρμονικά, στις πιο πετυχημένες των περιπτώσεων στο ίδιο κομμάτι˙ για παράδειγμα, το Entagled θα μπορούσε να ήταν αποτέλεσμα μιας συνεργασίας του Rich με τον Eno, τον Budd και τον Klaus Schulze.

Ωστόσο, αυτός ο πλούσιος σε αναφορές, πολυσύνθετος και ταυτόχρονα εύθραυστος μουσικός κόσμος διακρίνεται από κάποιες σοβαρές αδυναμίες. Ο Robert Rich, μετά από σχεδόν τριανταπέντε χρόνια δημιουργίας πραγματικά εκατοντάδων ωρών μουσικής, μοιάζει κάπως κουρασμένος και επαναπαυμένος στις μέχρι τώρα κατακτήσεις της ambient, στην οποία και ο ίδιος έχει προσφέρει πολλά. Φαίνεται να μην τον ενδιαφέρει τόσο να αναζητήσει νέους τρόπους έκφρασης για το συγκεκριμένο ιδίωμα, ενώ τα τελευταία χρόνια συνάδελφοί του, συνήθως νεότεροι, παρουσιάζουν αξιομνημόνευτες δουλειές. Συνεπώς, σπάνια καταφέρνει να προκαλέσει βαθιά μεταφυσική και υπαρξιακή συγκίνηση στον ακροατή, καθώς το όλο αποτέλεσμα μοιάζει «στημένο» και κάπως άνευρο. Βέβαια, εξαιρέσεις σε αυτή την εντύπωση υπάρχουν, όπως το καταληκτικό Telomere.

Συμπερασματικά, το Filaments αποτελεί μια από τις πιο συγκροτημένες κυκλοφορίες του Robert Rich, η οποία όμως ως ένα μεγάλο βαθμό χάνει σε πρωτοτυπία και φρεσκάδα. Αρκετές φορές, ο θεμελιώδης σκοπός δημιουργίας μιας βαθιά ανθρωποκεντρικής μουσικής μοιάζει να χάνεται μέσα σε απαρέγκλιτα κλασικές ambient συνθέσεις, που πιθανότατα θα ενδιαφέρουν μονάχα τους μυημένους.

Βαθμός: 6,5

Αυτή η παρουσίαση γράφτηκε για λογαριασμό του Progrocks.gr και συνοδεύτηκε από μία δεύτερη γνώμη για το άλμπουμ, από τον Παναγιώτη Σταθόπουλο.

Guest 19/ Above the Aegean Sea by George [radio mix]

The 19th guest for A radio show looking for a title and for our blog is George Mihaly, a DJ and selector of eclectic beats, who lives in Budapest. He also curates and presents the The Sound Of The Quality Music Lovers' Society Show on Boxfrequency.fm online radio.

In this guest mix, George paints a vivid but nostalgic picture of his personal, dreamy Aegean Sea.

Ο 19ος καλεσμένος της Εκπομπής που ψάχνει τίτλο και του blog μας είναι ο George Mihaly, DJ που εδρεύει στη Βουδαπέστη. Επίσης επιμελείται και παρουσιάζει την μηνιαία εκπομπή The Sound of the Quality Music Lover's Society Show, στον διαδικτυακό ραδιοφωνικό σταθμό Boxfrequency.fm. 

Σε αυτό το guest mix, ο George ζωγραφίζει μια ζωντανή αλλά και νοσταλγική εικόνα του δικού του, ονειρικού Αιγαίου Πελάγους. 


Pic: detail of "Still Water" by Nag Goldin

2 ambient κυκλοφορίες των 2010s

Στην παρουσίαση για το άλμπουμ Filaments του Robert Rich, είχα καταλήξει στο εξής συμπέρασμα, που δεν θα χαρακτηρίζαμε και κολακευτικό: «Φαίνεται να μην τον ενδιαφέρει (τον Robert Rich) τόσο να αναζητήσει νέους τρόπους έκφρασης για το συγκεκριμένο ιδίωμα (της ambient), ενώ τα τελευταία χρόνια συνάδελφοί του, συνήθως νεότεροι, παρουσιάζουν αξιομνημόνευτες δουλειές». 

Καθώς έγραφα αυτές τις γραμμές, αποπειράθηκα να σκεφτώ συγκεκριμένα άλμπουμ νέων καλλιτεχνών, που θα επιβεβαιώσουν τη γνώμη μου. Αυτή η σκέψη ήταν η αφορμή για αυτή την ανάρτηση, στην οποία παρουσιάζονται δύο πρόσφατες κυκλοφορίες ambient μουσικής νεόκοπων συνθετών, οι οποίοι όχι μόνο κληρονομούν πετυχημένα την μακρά και πλούσια παράδοση του ιδιώματος, αλλά και το πάνε λίγο πιο μπροστά: το Mother Official (2012) του Jack Jutson  και το 新しい日の誕生 (2015) των 2814. 

Αλλά, οι καλλιτέχνες αυτοί έχουν ακόμα ένα κοινό στοιχείο: οι δημιουργίες του δεν ανήκουν αποκλειστικά στην ambient. Ο μεν Jack Jutson κυρίως πειραματίζεται με μια αφαιρετική και πειραματική μορφή του deep house, ενώ οι παραγωγοί του ντουέτου 2814 είναι γνωστοί στους κύκλους του vaporwave κινήματος. Πιθανότατα αυτή η εκλεκτική σχέση των τριών δημιουργών από την απατηλά εύκολη, αλλά στην πραγματικότητα απαιτητική ambient μουσική, προσδίδει στο έργο τους ενδιαφέρον, προοδευτικό πνεύμα και ποιότητα. 

Jack Jutson - Mother Official

Ο Jack Jutson στο πρώτο του ολοκληρωμένο άλμπουμ, Mother Official, στρέφεται σε ένα μουσικό ύφος δύσκολο και απαιτητικό, το οποίο ωστόσο ακολουθεί τόσο με συνέπεια, όσο και δημιουργικότητα. Το ντεμπούτο του Καναδού αποτελείται από έξι drone ambient συνθέσεις, η καθεμία από τις οποίες διαρκεί κατά μέσο όρο δέκα λεπτά. Αργόσυρτα drones με ελάχιστες αρμονικές και μελωδικές εναλλαγές, οι οποίες γίνονται αισθητές ύστερα από κάμποσες ακροάσεις, καθώς και μονότονα synths που συχνά θυμίζουν υπόκωφες μηχανές. Ο καλλιτεχνικός σκοπός του Jack Jutson είναι συγκεκριμένος και θα λέγαμε πως έχει ένα οραματικό χαρακτήρα: μέσω της απλότητας και της αφαίρεσης να απομακρυνθεί από τις συμβατικές δομές της μουσικής, ώστε να προσφέρει βαθιά και ουσιαστικά συναισθήματα, μία τελετουργική και υπερβατική εμπειρία. 

Στην ουσία, ο Jack εντάσσεται επάξια στη χορεία των καλλιτεχνών που δίνουν στην drone ambient ένα διαχρονικά προοδευτικό  χαρακτήρα: από τον La Monte Young και τον Terry Riley στα 60s ως τους Stars Of The Lid και τον Tim Hecker στις μέρες μας. Όπως οι συνάδελφοί του, έτσι και ο Jack Jutson, όχι μόνο αμφισβητεί τα όρια που διαχωρίζουν τη μουσική από τον ήχο/ θόρυβο, αλλά και προτείνει μια αισθητική και φιλοσοφική άποψη. H μουσική του σηματοδοτεί ένα αίτημα επιστροφής στις πνευματικές ρίζες της ανθρωπότητας που εδώ ενδύονται το σύμβολο της «Μητέρας». Όπως και η υπόγεια μουσική του Mother Official σταδιακά και ανεπαίσθητα γοητεύει τον ακροατή ηγεμονεύοντας τις αισθήσεις του, έτσι και η νοσταλγία για μία αρχέγονη ενότητα με τη φύση ως σύνολο και  η προσδοκία για την επιστροφή στη Μητέρα Γη είναι ριζωμένες στο ασύνειδο του καθενός από μας. 

Φυσικά, μια τέτοια φιλοσοφία συνδέει το εν λόγω άλμπουμ με το κίνημα του new age και  το αντίστοιχο μουσικό στιλ, επομένως πλάι στα ατέλειωτα drones, θα βρούμε και επιρροές από Steve Roach. Από την άλλη, αυτές οι μεταφυσικές αναζητήσεις έχουν τη βάση τους στις ανατολίτικες θρησκείες και κυρίως στον Ινδουισμό. Όπως φανερώνουν και οι τίτλοι των τριών από τις έξι συνθέσεις , η μουσική του Jack Jutson παρουσιάζει επιδράσεις και από την ινδική παράδοση, η οποία άλλωστε αποτελεί ένα βασικό θεμέλιο της drone μουσικής εν γένει. 

Το Mother Official κυκλοφόρησε σε 50 κασέτες από την καναδική δισκογραφική παρέα (παρά εταιρεία) Mood Hut, η οποία δίνει μια νέα πνοή στο underground της ηλεκτρονικής μουσικής. Αλλά, μπορείτε να το βρείτε σε δωρεάν downloading:

2814 - 新しい日の誕生

Αν ο Jack Jutson μας ξεναγεί σε ένα συμβολικό όνειρο γεμάτο «τοτέμ και ταμπού»,  με το άλμπουμ 新しい日の誕生 (Birth of A New Day) του ντουέτου 2814 μεταφερόμαστε σε έναν εντελώς διαφορετικό ονειρικό τόπο. Ο γνήσιος τίτλος του άλμπουμ, το οποίο αποτελεί μία από τις καλύτερες κυκλοφορίες του 2015, είναι στα κινέζικα, όπως άλλωστε και οι τίτλοι όλων των συνθέσεων, ένα στοιχείο το οποίο δεν είναι ούτε τυχαίο, ούτε αμελητέο.

Οι παραγωγοί Hong Kong Express και t e l e p a t h テレパシー能力者 ενώνουν τις δυνάμεις τους κάτω από το ψευδώνυμο 2814, με τη φιλοδοξία να δημιουργήσουν ηλεκτρονική ambient μουσική, η οποία δεν θα βασίζεται στα samples, αλλά στη σύνθεση. Αυτή τους η στροφή έχει ως αποτέλεσμα να συνδεθούν τόσο με την ambient – new age σκηνή της δεκαετίας του 80, βλέπε Vangelis και τη λεγόμενη American space music, όσο και με το ambient house της δεκαετίας του 90s, με πρωτεργάτες του Orb και τους Global Communication. 

Επομένως, η αίσθηση είναι αναμφίβολα ρετρό, ωστόσο το τελικό αποτέλεσμα είναι σύγχρονο. Στο Birth of A New Day θα βρούμε την πιο ώριμη εκδοχή του genre που έχει ονομαστεί vaporwave. Έτσι, έχουμε απομάκρυνση από τα samples που καθόρισαν αρχικά το είδος και μια πιο εγκεφαλική προσέγγιση, γενικότερα μια σίγουρη αξιοποίηση της έμπνευσης. Παράλληλα, όμως κάποια σταθερά στοιχεία του vaporwave παραμένουν αναλλοίωτα: εικόνες και σύμβολα αντλημένα από την αστική ζωή και την καταναλωτική κοινωνία, ειδικά της δεκαετίας του 80, μια αγάπη για την ποπ κουλτούρα της Άπω Ανατολής και η νοσταλγική συναισθηματική ατμόσφαιρα.

Πάνω απ’ όλα όμως, το χαρακτηριστικό του vaporwave που οι 2814 αναδεικνύουν και εξελίσσουν είναι o προβληματισμός γύρω από τη ζωή στους μοντέρνους καιρούς. Ολόκληρο το άλμπουμ διατρέχεται από ένα χαλαρό concept: ένας άντρας ξενυχτάει πλάι στο παράθυρο, αντικρίζοντας το κέντρο μιας μεγαλούπολης του Χονγκ Κονγκ ως το ξημέρωμα και ενθυμούμενος μια παλιά ερωτική ιστορία. Ωστόσο, αυτό το concept πιθανότατα τοποθετείται στο έτος 2814, οπότε ο άντρας ίσως είναι ανδροειδές, το αστικό θέαμα φουτουριστικό και στις μνήμες του αναζητά όσα στοιχεία θα του θυμίσουν την ανθρωπιά του. Η αισθητική των δύο καλλιτεχνών αγκαλιάζει και την δυστοπική επιστημονική φαντασία του cyber punk και του Philip K. Dick. 

Έτσι, αυτή η ψυχολογία της αστικής νοσταλγίας και μοναξιάς χτίζεται μεθοδικά, θα λέγαμε σοφά. Από το εναρκτήριο και κατατοπιστικό πρώτο track, ως τη βαθιά συγκινητική ομώνυμη σύνθεση που κλείνει το άλμπουμ, ο ακροατής απορροφάται από διαστρωματώσεις πλήκτρων, πυκνών εφέ (κυρίως του reverb) και samples από κινηματογραφικούς διαλόγους στα κινέζικα. Τελικά η βασική πηγή έμπνευσης των 2814 δεν εντοπίζεται τόσο στην επιστημονική φαντασία, όσο στον ιδιαίτερο κινηματογράφο του Wong Kar-Wai, ειδικότερα στο φουτουριστικό ερωτικό δράμα 2046. 

Το άλμπουμ κυκλοφόρησε από τη δραστήρια διαδικτυακή δισκογραφική Dream Catalogue, για αρχή σε free downloading και προσεχώς σε διπλό βινύλιο:

   

Εικόνα: Paolo Serpieri

Instrumental space disco ελληνικής κοπής

 Η ποπ κουλτούρα της περιόδου που οριοθετείται ανάμεσα στα τέλη της δεκαετίας του 70 και στην αρχή αυτής του 80 είναι ενδιαφέρουσα, ιδιαίτερη και συγκριτικά με τα σημερινά  δεδομένα απλή, ακόμα και αθώα. Ένα μείγμα από την ψυχεδέλεια και τη σεξουαλική απελευθέρωση των χίπικων 70s, την κοινωνική οργή του punk, τη χορευτική φρενίτιδα της disco και βέβαια τη λαμέ επιστημονική φαντασία του Star Wars και του Star Trek. 

Μια παρωδιακή και καθαρά ελληνική εκδοχή αυτής της ποπ κουλτούρας αποτελεί η κινηματογραφική ταινία του 1980, Ο Κώτσος και οι Εξωγήινοι σε σκηνοθεσία Ντίμη Δαδήρα και με πρωταγωνιστή τον Κώστα Βουτσά. Τα ηνία της παραγωγής κρατάει ο Κώστας Καραγιάννης, ο οποίος σύμφωνα με τον Γιάννη Σολδάτο αποτελεί τον τυπικό εκπρόσωπο ενός εγχώριου b-movie. Πράγματι η συγκεκριμένη ταινία αποτελεί ένα b-movie, ένα συνδυασμό πολιτικής σάτιρας και παρωδίας επιστημονικής φαντασίας, ο οποίος καθορίζεται από kitch φαρσικό χιούμορ. Στις μέρες μας, Ο Κώτσος και οι Εξωγήινοι, όπως πολλά φιλμ των 80s, κουβαλά ένα cult status, αυτό το περίεργο μείγμα νοσταλγίας και σαρκασμού. 

Βλέποντας αυτή την ταινία πριν λίγο καιρό στην τηλεόραση, την προσοχή μου τράβηξε η μουσική της επένδυση: instrumental συνθέσεις, κάπου ανάμεσα σε space ambient των 70s και το στιλ του space disco που κυριαρχούσε την εποχή κατά την οποία προβλήθηκε. Ψάχνοντας το διαδίκτυο, ανακάλυψα πως ο συνθέτης του soundtrack δεν είναι άλλος από τον Γιώργο Χατζηνάσιο. Ο Χατζηνάσιος έχει υπογράψει τη μουσική για πολλές κινηματογραφικές παραγωγές, από το Αγκίστρι (1976) του Ερρίκου Ανδρέου, ως το Πρωινή Περίπολος (1983) του Νίκου Νικολαϊδη. 

Το μοναδικό τραγούδι του soundtrack, το οποίο δηλαδή εμπεριέχει στίχους, ακούγεται στους τίτλους της ταινίας  και έχει ένα θεατρικό σατιρικό ύφος, με κάποιους αλλόκοτους διαστημικούς ήχους να εμπλουτίζουν την ενορχήστρωσή του. Ωστόσο, η μουσική που κατεξοχήν συνοδεύει τη σουρεαλιστική συνάντηση του μικροαστού Κώτσου με τους ρομποτικούς εξωγήινους είναι ορχηστρική, μία σπάνια περίπτωση ελληνικής  space disco, με κομμάτια που άνετα θα συμπεριελάμβανε ο Daniele Baldelli στα θρυλικά DJ sets στο κλαμπ Cosmic της Βόρειας Ιταλίας. Ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα του soundtrack ανήρτησα στο Souncloud. Ελπίζω να μην έχουμε προβλήματα με τα πνευματικά δικαιώματα:



Υπόψη ότι το εν λόγω soundtrack δεν έχει κυκλοφορήσει ποτέ, ούτε καν πειρατικά. Ίσως θα άξιζε μια πρώτη κυκλοφορία, καλύτερα σε βινύλιο για λόγους ηχητικούς, συλλεκτικούς και -γιατί όχι; - μοδάτους.

Η εικόνα με το UFO προέρχεται από την ταινία. 

Artificial heart mix

Ο βασικός σκοπός του συγκεκριμένου mix είναι η γνωριμία με συνθέτες και παραγωγούς της ηλεκτρονικής μουσικής, οι οποίοι κινούνται στον χώρο του underground, με την έννοια ότι η νοοτροπία τους είναι περισσότερο καλλιτεχνική, παρά εμπορική και η άποψή τους φρέσκια και ενδιαφέρουσα. 

Κατά τη γνώμη μου, στο έργο καλλιτεχνών σαν αυτούς μπορεί κανείς να αντιληφθεί τις νέες κατευθύνσεις της electronica στις μέρες μας, μιας electronica που προτάσσει τόσο τον πειραματισμό, όσο και τη μελωδικότητα, διατηρώντας έτσι το συναίσθημα ατόφιο.

Eλπιδοφόρα beats σαν τους χτύπους μιας νέας τεχνητής καρδιάς: 

  Links

Chrome Sparks / Det Lilla Extra / Cristobal Tapia de Veer/ Psychedelic Monkeys / FISHING/ Music For Your Plants / Attune / Saru / Relups / ESPRIT 空想 / Gala Drop / Astroboter / Pacific Horizons / Abi Gail / PRIAM / LAKIM / Balloonsex / Invisible Lines (Vasileios Vrakas)

Εικόνα: Bruno Munari