20/1/19

Για την κουλτούρα του βινυλίου και τα ψηφιακά μέσα


Ένα από τα θέματα που ήθελα να εντάξω στο άρθρο για τις αγαπημένες κυκλοφορίες του 2018 ήταν και αυτό που αφορά την όλη κουλτούρα του βινυλίου, αλλά τελικά δεν συμπεριέλαβα το συγκεκριμένο θέμα, για να μην καταλήξουμε σ’ ένα δυσανάγνωστο «σεντόνι». Οπότε ορίστε, ένα ξεχωριστό κείμενο.

Βινύλιο, λοιπόν. Η λατρεμένη ενασχόληση πολλών φίλων της μουσικής, σε φετιχιστικό θα λέγαμε επίπεδο. Στοιχεία όπως το πάθος του συλλέκτη, το κυνήγι εκδόσεων και επανεκδόσεων, η αναζήτηση του καλύτερου δυνατού ήχου, γενικότερα η audiophile προσέγγιση και φυσικά η ανάδειξη σημαντικών ραδιοφωνικών παραγωγών και DJs με αγάπη για τη βινυλιακή μορφή, έχουν ανάγει την ενασχόληση με το βινύλιο ουσιαστικά σε εχέγγυο της πίστης ενός ακροατή στην πιο αγνή και ανεπιτήδευτη εκδοχή της μουσικής. Μάλιστα, αυτή η τάση έχει ενισχυθεί με την επιστροφή του βινυλίου στη διάρκεια των τελευταίων 5-10 χρόνων, ένα ρεύμα το οποίο άμεσα έρχεται ως αντίδραση στην κυριαρχία των ψηφιακών μουσικών αρχείων (mp3, flac κλπ.), αλλά σε ένα δεύτερο επίπεδο συνδέεται βαθιά με την επιθυμία, ειδικότερα των πιο καλλιεργημένων και –ας πούμε- ευαίσθητων καλλιτεχνικά ανθρώπων για γνησιότητα, μέσα στη διάψευση και την απαξίωση της γενικευμένης οικονομικής κρίσης. 

Επομένως, οι υπέρμαχοι της κουλτούρας του βινυλίου, είτε λιγότερο είτε περισσότερο, είτε εμφανώς είτε από μέσα τους, προβάλλουν έναν σνομπισμό προς τους υπόλοιπους μουσικόφιλους που προτιμούν άλλα μουσικά format. Ήδη έχει εκφραστεί μια κριτική για την υποτίμηση του cd, το οποίο άλλωστε προσφέρει επίσης υψηλή ποιότητα ήχου, αλλά δύσκολα κάποιος θα υπερασπιστεί τα ψηφιακά μουσικά format, απέναντι στη βινυλιακή κουλτούρα η οποία, στον χώρο των μουσικόφιλων λειτουργεί, χωρίς αμφιβολία, ηγεμονικά.

Αλλά, πριν συνεχίσω, προκειμένου να μην παρεξηγηθώ, να δηλώσω πως κι εγώ αγαπώ το βινύλιο και συλλέγω δίσκους, σύμφωνα βέβαια με τις οικονομικές μου προτεραιότητες, μιας και το χόμπι είναι χρηματικά απαιτητικό. Επίσης, θαυμάζω τους γνώστες του βινυλίου, οι οποίοι – όπως και να το κάνουμε- έχουν συνδέσει τη ζωή τους ολόκληρη με αυτό, με πιο ζωντανό ίσως, σε επίπεδο προσωπικής γνωριμίας, παράδειγμα τον φίλο Δημήτρη, που πριν λίγο καιρό μας άφησε για το μεγάλο ταξίδι…

Ωστόσο, προτιμώ η, καλύτερα θα έλεγα, με βολεύει το ψηφιακό format, ακόμα περισσότερο βρίσκω τρομερά πρακτικές τις διαδραστικές ιστοσελίδες, όπως το Spotify και το Bandcamp. Γενικότερα, ο συσχετισμός μουσικής τέχνης και ψηφιακής τεχνολογίας έχουν φέρει μια επανάσταση, όχι μόνο στον τρόπο που ακούμε αλλά και στο τι ακούμε. Και μην μου πείτε πως, όταν ήσασταν έφηβοι ή φοιτητές κατά τα πρώτα έτη (αναφέρομαι στη δική μου πάνω-κάτω γενιά, δηλαδή στις ηλικίες 35-40 ετών), δεν φαντασιωνόσασταν τη δυνατότητα να έχετε πρόσβαση σε άπειρο μουσικό υλικό, σε καλλιτέχνες και δίσκους που αποθέωναν τα περιοδικά που διαβάζατε και οι ραδιοφωνικές εκπομπές που ακούγατε; Το διαδίκτυο, ειδικά στην εκδοχή 2.0, πραγματοποιεί αυτή τη φαντασίωση, κι ακόμα περισσότερο επιτρέπει στον καθένα να διαμορφώσει το δικό του διαδραστικό και συνεχώς εξελίξιμο προφίλ, αποθηκεύοντας ακροάσεις και προτάσεις. Επίσης, του δίνεται η δυνατότητα να κατεβάσει μουσική σε πολύ καλή ηχητικά ποιότητα, σεβόμενος τα πνευματικά δικαιώματα των καλλιτεχνών και χωρίς να χρειάζεται να ξοδέψει πολλά χρήματα. Τελικά, είναι τόσο απλή, άμεση, οικονομικά συμφέρουσα και βέβαια πλούσια και γόνιμη η ενασχόληση με τη μουσική στο διαδίκτυο. 

Επίσης, τολμώ να γράψω πως και το παράνομο downloading, το οποίο τόσο κυνηγάνε πολιτικοί ηγέτες και οι δισκογραφικές εταιρείες, έχει ωφελήσει τους φίλους της μουσικής. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, το «παράνομο» - ας το θέσουμε εντός εισαγωγικών- downloading πολύ σωστά έχει συσχετισθεί με μία πιο δημοκρατική, αλληλέγγυα και θα λέγαμε αντιεξουσιαστική προσέγγιση στον όλο κύκλο παραγωγής, διάθεσης, διακίνησης και κατανάλωσης της μουσικής. Πάνω άλλωστε σε μια τέτοια προσέγγιση, πολλοί καλλιτέχνες διαθέτουν τη μουσική τους σε νόμιμο δωρεάν downloading. Από την άλλη βέβαια, πλέον η αγορά ενός άλμπουμ σε ένα ποιοτικό ψηφιακό αρχείο, π.χ. flac, είναι αρκετά οικονομική, ώστε το παράνομο downloading μπορεί να αποφευχθεί. 

Επιλογικά, ας σημειωθεί ότι δεν παύω να εκτιμώ το βινύλιο, σε επίπεδο ακρόασης, αλλά και DJing, καθώς έχει κάτι το βιωματικό, χειροπιαστό, μαστόρικο. Αλλά, αν δεν είχε πραγματοποιηθεί η σύζευξη ψηφιακής τεχνολογίας και μουσικής, δεν θα ανακάλυπτα ποτέ καλλιτέχνες που με συγκλόνισαν και με καθόρισαν ως ακροατή. Και μιλάμε για καλλιτέχνες, όχι τρέχοντες και mainstream, αλλά που κυρίως ανήκουν στο παρελθόν και στον εναλλακτικό χώρο, ακόμα και στο underground. Δεν το συζητώ πως επιθυμώ διακαώς να αποκτήσω το έργο τους σε βινύλιο... άιντε και σε cd!





Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου